İmkânsız Bir İhlal, Şiirde Felsefik İtibar Üzerine Bi, Düşünce, Bilal CAN

İmkânsız Bir İhlal, Şiirde Felsefik İtibar Üzerine Bir Düşünce yazısını ve Bilal CAN yazarına ait tüm yazıları Kitaphaber.com.tr sitemizden oku

İmkânsız Bir İhlal, Şiirde Felsefik İtibar Üzerine Bir Düşünce

02.07.2020 17:13 - Bilal CAN
İmkânsız Bir İhlal, Şiirde Felsefik İtibar Üzerine Bir Düşünce

Şiirin, şair doğasıyla sıkı ilişkisi neticesinde farklı yönelimler, farklı aktarımlar ve farklı anlamlar ortaya çıkmaktadır. Şiir, şairin doğumuna şahitlik ettiği bir tür, boşluğu doldurma, kâinata seslenme, hakikatle temas kurma, niyetle sıkı bağ, anlam ile girift bir icabet ve tüm bunların uyumuyla kendini gerçekleştiren bir aktarım.

Şiir, şairden kopup muhataplarının karşısına geçmesiyle iletişimini sağlar. Onu okuyanda uyandırdığı duygu durumu ve düşünce biçimi, şiirin insanlar üzerinde etken bir unsur olarak değerlendirilmesini sağlamaktadır.

Şiir, tarihsel bir zeminde şairlerin şahitliklerinin, duygu ve düşünce durumlarının yansıtmaları, toplumsal olanın bireydeki yansımaları ve bireyde yansıyanların yine topluma aktarımını yapar.

Hayalhanemize ışık tutan metinler olan şiirler, şairin salt duygu durumu veyahut düşünce durumuyla açıklanamaz. Şiir, toplumsal olanın yansıması ile de ilgilidir. Çünkü hiçbir insan toplumsallıktan beri olamaz, duramaz. Fildişi kulede yaşasa dahi, toplumsal etki onda belirli bir etkiye sahiptir. Bu en bireyci şiirde dahi gözlemlenebilir.

Kelimelerin matematiği, düşüncenin bir kalıba sığıştırılması, felsefenin arkaik bir zeminde şair hislenişiyle hizbe sokulması, anlam genişliğine uğratılarak yansıması olan şiir, tarihsel zeminde, belirli değişim ve dönüşümlere uğramış, toplumların etkilendiği olay ve olgular onun değişim ve dönüşümüne katkı sağlamıştır. Şiir bu bakımdan bazen sorunsallık alanı bazen ise çözümler getirici bir unsur, bazen ise hiçbir şey fakat her daim anlatım ve aktarım – arz-u halin yansıtılma aracı olagelmiştir.

Şiir, sıradanlığın sahasında olağandışı hareket biçimleri kazandıran bir yaklaşım biçimi olarak dünya edebiyatında olduğu gibi Türk edebiyatında da önemli bir konuma sahiptir. İnce bir işçilik, hisli bir yaklaşım, farklı öngörü ve tarz ile toplum nezdinde kıymeti hiç azalmamış bir tür olarak geçmişten bu güne devam eden bir serüvenin adı olmuştur.

"Simgeselleştirme" biçimi olarak şiir, anlamı belirli imajlar ardına saklayarak, direkt aktarımdan ziyade dönüştürülmüş bir anlam imkânı sunar. Bunda şairin duygu durumu ve düşünce biçimi etkilidir. Şiir, toplumsal olan konumunda etken iken, bazen de etkileyen konuma girerek toplumsal olana yön verir. Bu da bir şiir sosyolojisinin gerekliliğini ortaya çıkartır.

Modern Zamanlarda Şiir: İmkânsızın İhlali

Şiir üzerine düşünmek salt şairlerin değil, felsefecilerin, tarihçilerin ve diğer sosyal bilimcilerin de alanına girmektedir. Çünkü şiir, felsefeden tarihe, psikolojiden sosyolojiye, siyasetten din bilimlerine değin birçok bilimin alanında incelenebilir metinler sunabilmektedir. Şiirin geniş bakışı ona bir perspektif çizecek şairin kalemiyle evrenselleşir. Bu evrensellik içerisinde "anlam" her insanın temel arayışı ve yöneliş sebebi olarak belirginlik kazanır. Bu bakımdan şiir üzerine düşünmek ve yazmak aslında "anlam" üzerinde durmaktır. Anlam da hakikat yansımalarına râm olmak, vasıl olmak için bir sebep olagelmiştir. Fakat anlama vukufiyet, derde çare olmasa da en azından sahip olunan derdin isimlendirilmesi bakımından önemli.

Zamansal değişim ve dönüşüm, insanlığın da değişim ve dönüşümüne neden olmaktadır. Yaşanan bu değişiklikler çok katmanlı ve çok geniş bir alanda gerçekleşmektedir. Küreselleşme ile birlikte modernizm ve ardından post-modernizm, insanların yaşadığı bu değişmeleri bir nevi dönemselleştirme yahut isimlendirme amacıyla ortaya konulmuştur. Çünkü insan, dünyasını anlamlandırmaya muhtaç bir varlıktır. Şiir de bunun bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.

Anlam arayışı içerisindeki şairlerin ortaya koydukları eserler, dönemsellikler içerisinde yaşadığı değişimlerden etkilenmiş, farklı yönelimlerin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Furkan Çalışkan'ın İmkânsızın İhlali adlı poetik eseri, yaşanan bu değişim ve dönüşümü şiirler üzerinden göstermeye çalışan, şiirdeki değişim ve dönüşümü belirli bir teori çerçevesinde "imkanın sınırlarını zorlayarak" neye tekabül ettiğini ortaya koymaya çalışmaktadır.

Şiirin hakikatle direkt teması, "karanlık bir odanın daimi sakini" olan modern insan için karanlığı bozucu bir unsur olarak değerlendirilmektedir. Modernliğin dikta ettiği "bireyselliğin" son evresinde –çünkü her şeyle ve herkesle bağını kopartmıştır- bir psikoza tutulmuş gibi yaşamlar sergileyen insanoğlu anlamsızlığın deryasında imkânsızlığın sınırlarını zorlamaya başlamıştır. Fıtrata uymayan "şeyler" aykırılığın adı olmakta, aykırılık da post-truth çağda "kandırmaların/yanıltmacalığın" adı olmaktadır.

İmkânsızın İhlali adlı eser, modern çağın yaşamış olduğu bir nevi "anlam krizine" ses olmuş şairlerin -ki bu isimler 10 isimle sınırlandırılmış- şiirleri üzerinden seslenişlerinin bir çözümlemesi/ modern bir şerhi olarak karşımıza çıkmaktadır. Şiirin modernizm ve felsefe ile harmanlanarak anlam dünyasının ne şekilde geliştiğine dair şiir arkeolojisi yapan Furkan Çalışkan, bu eseriyle hem modernizmi sorgulamakta hem de felsefenin derinliğinde şiir sesinin yankılarının ne şekilde olduğunu ortaya koymaktadır. İmkânsızın İhlali, modernizm okumaları kapsamında şiir cephesinde nelerin olduğunu merak edenler için bir giriş kitabı olarak değerlendirilebilir.

İmkânsızın İhlali
Modern Zamanlarda Şiir
Furkan Çalışkan
Ketebe Yayınları
95 Sayfa


Yazar: Bilal CAN - Yayın Tarihi: 02.07.2020 17:13 - Güncelleme Tarihi: 24.11.2021 01:37
10218

Bilal CAN Hakkında

Bilal CAN

Dumlupınar Üniversitesi Sosyoloji lisansını tamamladıktan sonra yüksek lisansını da aynı üniversitede tamamladı. Sosyolojik çalışmaları mekân, kent, şehir ve edebiyat sosyolojisi üzerine yoğunlaşmıştır. Şiirleri, denemeleri, kitap değerlendirmeleri ve eleştirileri bir çok dergide yer aldı.

Kitaphaber.com.tr sitesinin kurucuları arasında yer alıyor ve 2015'ten itibaren genel yayın yönetmenliğini yapıyor. Evli ve 2 çocuk sahibidir. 

Yayınlanmış Kitapları

Bir Kuşu Taşlarla Bu Çöle Bağladılar, Hece Yayınları, 2023.

Zaman İçinde Mekân, Hece Yayınları, 2021. (TYB 2021 Şehir Kitabı Ödülü)

İnsanlığın Ağlama Tarihine Bir Giriş, Hece Yayınları, 2021.

Kebikeç, İzdiham Yayınları, 2019.

Kentle Kavga: Mustafa Kutlu Öykücülüğünde Mekân, İzdiham Yayınları, 2017.

Bilal CAN ismine kayıtlı 323 yazı bulunmaktadır.

Yazarımıza ait 5 kitap bulunmaktadır.

Twitter Kitap Satış Sitesi Kitapyurdu.com