Esed'in Yönetim Biçimi Hakkında, Düşünce, Yunus ÖZDEMİR

Esed'in Yönetim Biçimi Hakkında yazısını ve Yunus ÖZDEMİR yazarına ait tüm yazıları Kitaphaber.com.tr sitemizden okuyabilirsiniz.

Esed'in Yönetim Biçimi Hakkında

22.09.2021 09:00 - Yunus ÖZDEMİR
Esed'in Yönetim Biçimi Hakkında

Toplumların bir bütün olma duygusu sonucu oluşan devlet aygıtı, kitle halinde bir kimliğin yaşam serüveni olmuştur. Devlet kimliğini, bir coğrafyada sürdürme amacı bazen karşılıklı dost, bazen de karşılıklı düşmana sebep olmuştur. İnsan doğasında mevcut olan devlet düşüncesi, sorumluluk ve sadakat duygularıyla devlet direncinin nabzını belirlemiştir.

1900 yılında Doğu Galiçya’daki Lvov şehrinde Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Leopold Weiss, 1927 senesinde İslamiyet’in hak din olduğuna kanaat getirip Müslüman olup adını “Muhammed Esed” olarak değiştirdi. Pakistan’ın kuruluşunda yer alan Muhammed Esed, 1947’de Pakistan Dışişleri Bakanlığı Orta Doğu Dairesi Başkanlığı ve İslâmî Tecdit Kurumu üyesi oldu. 1952 yılında Pakistan’ın BM temsilciliğine atanan Muhammed Esed, kısa bir süre sonra bu görevinden ayrıldı.

İlk kitabı “Doğu’nun Romantik Olmayan Yüzü”, gazeteci kimliğiyle Orta Doğu’ya yaptığı ilk gezisiyle yedi ülke ve yirmi yedi şehirdeki gözlemlerini günlüğüne not ederek yayınladığı ve Weiss adıyla yayınladığı tek kitabıdır. Müslüman olurken yayınladığı ilk kitabı “Yolların Ayrılış Noktasında İslâm”, en bilinen kitabı “Mekke’ye Giden Yol” ve ondan fazla kitap miras bırakmıştır. Muhammed Esed’in düşünce dünyasındaki Kur'an ve sahih hadislerden çıkacak pratik ve gerekli siyasal ilkeleri “İslâm'da Yönetim Biçimi” kitabında ele alıyor.

Davamız, Kavramlar ve Tarihsel Kökenleri, Seçim ve Şuraya Dayalı Bir Hükümet, Yasama ve Yürütme Organlarının Karşılıklı İlişkileri, Vatandaş ve Hükümet ile Sonuç başlığıyla beraber altı başlığı barındıran “İslâm'da Yönetim Biçimi” kitabı, “İslâmi Anayasanın Oluşturulması” makalesinin ileri sürülen fikirlerin geliştirilmiş halidir.

Muhammed Esed, Pakistan'ın “Yeniden İslâmî Yapılanma Dairesi”nin yöneticisi olduğu zamanlarda devletin anayasal sorunu ve çözümleri nasıl olmalıydı, sorularına cevap olabilecek, çalışmalar yapıyordu. Kur'ân ve Sünnet ideolojisine dayanan gerçek bir İslâmî devlet fikrini savunan halk, cağın gereksinimlerini tümüyle karşılayabilecek kurumlar ve yönetim biçimi hakkında somut bir anlayış gerekliydi. Tüm bu aktif ortam içinde bu kitap hazırlandı.

1949 ile 1956 yılları arasında Pakistan’ın devlet yapılanmasının kimlik arayışıydı. Esed, reformcu karakteriyle, Suudi Arabistan’da hayal ettiği “İslâm Devleti” karakterini bulamayınca, Muhammed İkbal’in dostluğu ve teşvikiyle önemli bir fırsat bulmuştu. Bu dönem “İslâm'da Yönetim Biçimi” sorgulayıcı bir tavırla kavram ve kurum oluşturmak için bir arayış denemesidir.

“Davamız” başlığında devlet kimliği sorgulanıyor: İslâm Devleti mi, seküler bir devlet mi? 19. yüzyılın ortalarında özgürleşen Müslüman coğrafyaların kendi devletlerini kurma fırsatı ile kimlik bunalımı başlamıştı.

Pakistan halkının devlet şekli konusunda İslâm’ın ilk dönem devlet tarzı isteme arzusu vardı ancak, 19 yüzyılın şartlarına uygun devlet tarzları çok farklıydı. Bu durum halkın arzu ve isteği ile cağın gerekli ve şartları ile bir çatışmanın yaşanmasına sebep oluyordu. Bu konuda Esed, kitabında “Kavramlar ve Tarihsel Kökenleri” başlığında istek ve şartlar çatışmasını azaltmak için bir diyalog oluşturmaya çalışır. Halkın batılı terimleri yanlış kullanımı, İslam’ın siyasal biçimleri ve sahabe örneği alt başlıklarıyla konuyu derinlemesine inceler. Bu başlıkla halkın adaptasyon derecesini geliştirme yükseltmeye çalışmaktadır.

“Seçim ve Şuraya Dayalı Bir Hükümet”, halkın yöneticiler arasında ki birlik ve beraberliğin istikrarlı gitmesini bu başlıkla ele alınmaktadır. Hakimiyet kaynağı ile ilkelerden şaşmamak kaydı ile hedeflere ulaşmanın Kur'an ve hadis kaynağına dayalı bir anlatım sunulmaktadır. Siyasî bir işleyiş olan devlet başkanı, şura ilkesi, meclis ve görüş ayrılıklarını yine Kur'an ve hadis kaynağına dayalı bir üslup ile ele alınmaktadır.

Bir devletin gücü; yasama, yürütme ve yargı mekanizmaların birbiriyle olan dayanaklarından belli olur. Bu konuda Esed, Pakistan halkının güçler ayrılığı mekanizmalarını anlamaları hususunda konunun önemini, tarihsel analizi, yapısı yönlerini anlatmaktadır.

İngiliz sömürgeninden yeni çıkmış bir toplumun vatandaşlık görevi ve kurduğu hükümetin karşılıklı itaat ve sorumlulukları hakkında “Vatandaşlık ve Hükümet” başlığıyla ele alınıyor. Bu başlıkta asıl vurgulanan halk ile seçilen hükümetin birlik ve beraberlik istikrarı için karşılıklı görev ve sorumlulukların neler olduğudur. İtaat yükümlülüğü, sınırları, düşünce özgürlüğü, vatandaşların korunması, parasız ve zorunlu eğitim, ekonomik güvenlik alt başlıklar mevcut.

Muhammed Esed, Pakistan İslâm Devletinin kuruluş ve ilk dönemleri içinde aktif devlet görevliliğini sürdürmesi, dönemin şartlarıyla devlet işlerini deneyimlemesiyle bu kitaba yansımıştır. “İslâm’da Yönetim Biçimi” Esed’in siyasi, diplomatik, hukuk gibi yönlerinin fikri ve deneyimlerinin harmanlandığı bir eserdir.

Muhammed Esed, İslâm'da Yönetim Biçimi, çev M. Beşir Eryarsoy, Ekin Yayınları, Şubat 2016, 128 sayfa.


Yazar: Yunus ÖZDEMİR - Yayın Tarihi: 22.09.2021 09:00 - Güncelleme Tarihi: 17.09.2021 23:27
1107

Yunus ÖZDEMİR Hakkında

Yunus ÖZDEMİR

1992, Ağrı Taşlıçay Balık Göl doğumlu. İlkokul ve liseyi Ağrı'da tamamladı. Tarih lisans mezunu.

Tarih alanında İslam Bilim Tarihi, alan dışı Nörobilim ve İslam İktisat Düşüncesi konularında birikim yapmakta.

Yunus ÖZDEMİR ismine kayıtlı 49 yazı bulunmaktadır.