Her Orduya Lazım: Modern Deniz Sistemleri ve Harp Gemileri, Bilim, Sabri ÜNAL

Her Orduya Lazım: Modern Deniz Sistemleri ve Harp Gemileri yazısını ve Sabri ÜNAL yazarına ait tüm yazıları Kitaphaber.com.tr sitemizden okuyabilirsini

Her Orduya Lazım: Modern Deniz Sistemleri ve Harp Gemileri

15.11.2021 09:00 - Sabri ÜNAL
Her Orduya Lazım: Modern Deniz Sistemleri ve Harp Gemileri

Modern denizcilik ile ilgili Türkiye’nin deneyim ve çalışmaları maalesef çok sınırlı düzeydedir. Osmanlı’dan miras aldığımız miras arasında maalesef ki denizcilik veya modern bir donanma yer almaz.

Cumhuriyet’in ilk yıllarında gördüğümüz havacılık ile ilgili yoğun çalışmaları maalesef donanma için görmek mümkün değildir. Donanmamızın görece yerli ve modern savaş gemisi olan Berk ve Peyk muhriplerinin inşası 1960’lı yıllara dayanır. Sonrasında genelde ortak üretim yoluyla inşa etme yolunu seçmiş ve Milgem projesiyle bir mantalite dönüşümü yapıp yerli üretime ağırlık vermiş ve şimdi Ukrayna ve Pakistan gibi iki dost ülkeye bu gemileri ve türevlerini ihraç etmiş olmanın başarısı ile donanmamız olmasa da milli tersanelerimiz yeni bir baharı yaşıyor.[i]

* * *

Dünya Askeri Teknolojiler Ansiklopedisi şimdilik 4 kitaptan oluşuyor. Yazar ve editörlüğünü Sami Atalan üstleniyor. Ansiklopedinin hakkında konuşacağımız üçüncü cildi olan Modern Deniz Sistemleri kitabı, DStil Tasarım - Askeri Data tarafından Aralık, 2015 tarihinde İstanbul’da yayımlanmıştır. Yardımcı editörlüğünü Bahadır Tokgöz ve Genel Koordinatörlüğünü Mahmut Bölükbaş yapmış, Nesli Ergün, Özgür Ekşi ve Esra Pakin Albayrakoğlu katkıda bulunmuş. Kuşe kâğıda basılmış olan kitap, Ansiklopedik boy ve 656 sayfa. Fiziki olarak çok ağır bir kitap olduğunu baştan itiraf etmek gerek.

Kitap 18 bölümden oluşmaktadır. Yazımızda genel olarak batı ve NATO tandanslı gemilerden bahsedeceğiz. Unutmamak lazım ki üzerinden 6 yıl (kitap Eylül, 2015 tarihinde metin olarak hazırlıklarını tamamlamış olduğunu itiraf eder[ii]) geçtiği için bu bilgilerde mutlaka değişim yaşanmıştır. Yeni sistemler çıkmıştır veya eskiyen sistemler emekliye ayrılmış olabilir.

Giriş yazısının ardından “Gemi Silüetleri” isimli uzun ve muhtemelen çok emek verilmiş grafikler yer alıyor. Renksiz ve ölçekli bu görsellerin tecrübeli gözlere hitap ettiğini baştan kabul etmek gerekiyor.

Kitabın ilk bölümü Uçak Gemileri için ayrılmış. Maalesef ülkemize ait bir uçak gemisi bulunmuyor. Her makale ilgili konunun özetlendiği bir giriş yazısı ile başlamaktadır. Aynı şekilde her madde de ürünün tanıtıldığı bazen uzun bazen kısa metinler, güzel ve birbirinden eşsiz görseller ve ürüne ait özelliklerin özetlendiği bir tablo içermektedir. Bölümde şu uçak gemileri hakkında bilgi verilmiştir. Generald R. Ford, Nimitz, Theodore Roosevelt, Charles de Gaulle, Clemenceau/Sâo Paulo, Vikrant, Centaour/Viraat, Queen Elizabeth, Chakri Naruebet, Cavour, Garibaldi, Proje 1143.4 (Vikramaditya), Proje 1143.5 (Kuznetsov). Makalede Çin menşeli hiçbir uçak gemisi yer almaması dikkat çekiyor. Keşke inşa halindeki Çin uçak gemilerine kısa bir atıf dahi yapılsaydı demeden geçemiyor insan.

İkinci bölüm olan Nükleer Denizaltılar makalesi de aynı şekilde bir giriş yazısıyla başlıyor. Maalesef DzKK tarafından Nükleer Denizaltılar konusunda henüz bir adım atılmış olmaması sebebiyle bu bölümde sadece nükleer kapasiteye sahip ülkelere ait ürünler yer alıyor. Los Angeles, Ohio, Seawolf, Virginia, Tip 091 (Han), Tip 092 (Xia), Tip 093 (Shang), Tip 094 (Jin), Baracuda, Le Triomphant, Robins, Arihant, Astute, Trafalgar, Vanguard ve çeşitli Rus menşeli nükleer denizaltılar. Günümüzde Brezilya ve Avustralya’da nükleer denizaltı kullanıcısı olma yolunda ilerliyor.

Konvensiyonel Denizaltılar isimli üçüncü bölüm bizim daha çok dikkatimizi çekecek görünüyor, çünkü bölümde Türkiye’nin de kullanıcısı olduğu denizaltılar hakkında bilgiler bulunuyor. Bölümde tanıtılan denizaltıların bazıları şunlar: Tek kullanıcısı İsrail olan Alman yapımı Dolphin, Tip 207 (Kobben), Tip 209/1100 (Glavkos), Tip 209/1300 (Sabalo, Shyri, Cakra, Thomson), ülkemizde de kullanılmakta olan Tip 209/1200 (Salta, Casma, Pijao, Poseidon, Chang Bogo, Ay), ülkemizde de kullanılan Tip 209/1400 (Heroine, Tapi, Greveze, Gür), Tip 209/1500 (Shishumar), Tip 210 (Ula), Tip 212A, ülkemiz tarafından da tercih edilen ve üretimleri Gölcük Tersanesinde devam etmekte olan Tip 214, Tip 218SG, TR-1700 (Santa Cruz), Agosta 70 (Hashmat, Galerna)/Ağosta 90B (Khalid), Scorpene, Walrus, Zwaardvis (Hai Lung), Uldopher (Victoria), S80A, Collins, Gotland (Tip A 19), Sjöormen (Tip A11/Challanger), Södermanland (Tip A-17/Archer), Sauro, KSS III (Jangbogo III).

Kruvazörler ve Muhripler isimli dördüncü bölümde ülkemiz tarafından kullanılan bir sistem olmaması sebebiyle değinmeden geçiyorum.

Donanmamızın belkemiği olan Fırkateyler beşinci bölümde yer alıyor. F122 (Tip 122/Bremen), F123 (Tip 123/Brandenburg), F124 (Tip 124/Sachsen), F125 (Tip 125/Baden-Württemberg), MEKO A200SAN (Valour), MEKO 200 (Vasco de Gama/Hydra/ANZAC), ülkemizce tercih edilmiş olan MEKO 200TN1/TN2 (Yavuz/Barbaros), Freedom, Independence, ülkemiz tarafından da kullanılan Oliver Hazard Perrry (Adelide/Santa Maria/Cheng Kung/Gabya), Bronstein (Galena), Knox (Alende, Damyat, Chin Yang, Phutthayotfa Chulalok), Iver Huitfeldt, F2000S (Al Madinah), F3000S (Al Riyadh), Formidable, La Fayette (FL3000/Kang Ding), FREMM (Aquitaine/Bergamini), De Zeven Proviciën (LCF), Jacop Van Heemskerck, Karel Doorman, Cortenaer (Elli), Tip 121 (Leander/Ahmad Yani), Tip 21 (Amazon/Tariq), Tip 23 (Duke), Tip 22, Tip 26, Vosper MK10 (Niteroi), F-100 (Alvaro de Bazan), Nansen, Lupo (Artiglere/Meliton Carvajal/Mariscal Sucre), Maestrale, Halifax (City), Incheon (HDF-3000) bölümde yer alan nato veya batı tandanslı sistemler.

Altıncı bölüm olan Korvetler bölümünü tanımlayacak bir diğer açıklama da Hafif Fırkateynler olabilirdi. Bu bölümde ülkemizi ilgilendiren 2 sistem bulunuyor. Fransa üretimi A69 (D’estienne D’Orves/Drummond) veya bizdeki sınıflandırması ile Burak sınıfı korvetler ve Milgem (Ada) sınıfı korvetler. Milgem için verilen bilgilere Ukrayna ve Pakistan ihraç başarılarını biz buradan ekleyelim.

“Büyük su üstü muharebe gemilerine sahip devletlerden gelebilecek tehdide karşı, düşük bütçe kıskacında kalan birçok ülke için en maliyet etkin çözüm olarak karşımıza çıkmakta”[iii] olan Güdümlü Mermili Hücumbotlar makalesinden ülkemiz ile ilgili olanlar FPB-57 (Yıldız), FPB-57 (Doğan/Rüzgar), FPB-57 052 B (Kılıç I) / FPB-57 052 Mod (Kılıç II), 2016 yılında tamamen envanterimizden çıkarılmış olan TNC 42 (Kartal) ve ONUK MRTP33.

Amfibi Taarruz Gemileri isimli sekicinci bölümde bizi ilgilendiren sistemin adı Juan Carlos I (Canberra) ki ülkemizde Anadolu adıyla henüz inşası devam etmekte ve helikopter gemisi olarak çıktığı yolculuğa İHA gemisi olarak şimdilik göz kırpmaktadır.

Çıkarma Gemileri ve Araçları konusunda biraz daha gelişkin bir kültüre sahipiz. 120/130/140 sınıfı çıkartma gemileri, 150 sınıfı çıkartma gemileri, Bayraktar, Bey ve Osmangazi sınıfları bu bölümde hakkında bilgi verilen yerli sistemler.[iv]

Kitabın diğer geri kalan yarısı ise şu bölümlerden oluşuyor: Hava Yastıklı Araçlar, Mayın Avlama ve Tarama Gemileri, Karakol Gemileri, Satıhtan Satha ve Havadan Satha Güdümlü Mermiler, Karakol ve Devriye Botları, Hava Savunma Füzeleri, Toplar, Denizaltı Savunma Harbi Silahları ve Torpidolar, Donanma Uçak ve Helikopterleri.

Sonuç

İsminin hakkını veren kitap kol kaslarınızı güçlendirmenin yanında beyin hücrelerinizi de bilgi ile doldurmaya aday. Keşke bu değerli kitap her meslek lisesi veya en olmadı denizcilik meslek lisesi kütüphanelerinde bulunabilse.

Modern Deniz Sistemleri
DStil Tasarım - Askeri Data
Yazar ve Editör: Sami ATALAN
İstanbul, Aralık, 2015.

[i] Türk Savunma Sanayi Tarihi: Muharip Deniz Araçları isimli özgün araştırma makalem için lütfen bkz: http://www.turkdefence.com/index.php/topic,95.0.html

[ii] Modern Deniz Sistemleri, Sami Atalan, Sayfa 7.

[iii] Modern Deniz Sistemleri, Sami Atalan, Sayfa 217.

[iv] Türk Savunma Sanayi Tarihi: Harp Destek Araçları isimli özgün araştırma makalem için lütfen bkz: http://www.turkdefence.com/index.php/topic,97.0.html


Yazar: Sabri ÜNAL - Yayın Tarihi: 15.11.2021 09:00 - Güncelleme Tarihi: 15.11.2021 09:37
1025

Sabri ÜNAL Hakkında

Sabri ÜNAL

1982 doğumlu. Harran Ün. İlahiyat Fakültesi mezunu. 15 Temmuz gazisi. Özgür Yazılım ve kitapları seviyor. Ömür boyu öğrenci. Kitaphaber imtiyaz sahibi.

Sabri ÜNAL ismine kayıtlı 27 yazı bulunmaktadır.

Twitter Instagram YouTube Kişisel