İhlâs Ahlâkı ile Bütünleşen Bir Lider, Düşünce, Yunus ÖZDEMİR

İhlâs Ahlâkı ile Bütünleşen Bir Lider yazısını ve Yunus ÖZDEMİR yazarına ait tüm yazıları Kitaphaber.com.tr sitemizden okuyabilirsiniz.

İhlâs Ahlâkı ile Bütünleşen Bir Lider

30.07.2021 09:00 - Yunus ÖZDEMİR
İhlâs Ahlâkı ile Bütünleşen Bir Lider

Psikolojinin bireyin zihin yapısını, algılayış biçimini ve bakış açısını ele alarak analizler yaparak elde etmeye çalıştığı verileri biyografi sınırları dahilinde yapması “psikobiyografi” kavramını ortaya çıkarttı. Psikobiyografi ile zihin haritası çıkartıldığı gibi bir ömrün psikolojik sürecin deneyimleri de elde edilir.

1952, Merzifon doğumlu, Cerrahpaşa Tıp Fakültesini bitiren Nevzat Tarhan, Kıbrıs, Bursa, Erzincan ve Çorlu’da hizmet verdi, Yüzüncü Yıl üniversitesinde emekli olup, NPİSTANBUL Nöropsikiyatri Hastanesinde yönetici ve Üsküdar Üniversitesinin Rektörlüğünü yapmaktadır.

Psikiyatri uzmanı Nevzat Tarhan, “Çağın Vicdanı” kitabıyla Bediüzzaman Said Nursi’nin psikobiyografisini incelemektedir. İki kısımdan oluşan kitap, Bediüzzaman’ın Hayatına Dair Psikobiyografik Notlar ile Bediüzzaman’ın İnsanı Tanıma Yolculuğu’dur. “Vicdanî normlar” ile toplumun ve çağın özüne ine bilmiş ilginç ve sıradışı bir kişiliğin anlaşılmasına bir nebze yardımcı olacak bir kitap. Hayatın anlamı, din ihtiyacı, inanmanın psikolojisi, ölümden sonra yaşam var mı? gibi sorular, Nevzat Tarhan’ın tıp öğrenciliğinden başlayarak, akademik hayatının ilerleyen yıllarına kadar cevabını aradığı konular olmuştur. Her insanın zihni bir anlam ile kalbi mutmain hassasiyete sahip olanların cevaplarını aradığı bu soruları Tarhan, “Risale-i Nur” eseri ile tanışmasıyla ve her okuduğunda yeni anlamlar yakaladığını söyler.

Her insanın hayatın bir döneminde kendine has şartlar dahilinde etkilendiği kişiler olmuştur. Tarhan, bu konuda Bediüzzaman’dan etkilenmesini bir kaç özellikle anlatır. Bunlar; Bediüzzaman’ın yirmi sekiz yıllık sürgün hayatında, geri adım atmayan bir idealist olması, amacına ulaşmak için çözümler üreten bir realist olması, eserlerini Anadolu’da okutan bir aktivist olması, toplumun yüz yıl öncesini gören bir sosyolog olması, Hasta Risalesi ile Vesvese Risalesi gibi eserlerle sağlıkta çözüm üreten bir psikolog olması, “Büyük cihad, manevî cihaddır.” tesbitiyle materyalizme karşı ‘akıl yürütme yöntemleriyle’ savaşan bir savaşçı olması, geliştirdiği ‘müsbet hareket’ metoduyla kavga çıkarmadan amacına ilerleyen bir barışçı olması gibi özelliklerdir. Bu zengin kişiliğe dair Tarhan, Bediüzzaman’ı kendi penceresinden ifade etmeye çalışmaktadır.

Kitabın birinci kısmı, Bediüzzaman’ın eğitim, sosyal hayatı, liderlik sanatı, demokratik değerleri, ihlas risalesi kitabı ve ihlas ahlâkı yorumu ile beş alt başlıkla ele almaktadır. İkinci kısım, Bediüzzaman’a göre insanın tanımı, benlik (ene) kavramı ve sonsöz ile üç başlık ele almaktadır.

Bu kitapta Bediüzzaman’ın psikobiyografisini öğrenmek için psikoliderlik yönünü incelemek gerekir. Tarha, psikoloji bilimi çerçevesinde kalıcı motivasyon, limbik sistem, özbilinç ve özyönetim liderlik işlevinin yapısını ele almaktadır.

Âhenk uyandıran bir liderlik ile duygu ve düşünce senkronundan bahseder. Bu yönüyle Bediüzzaman’ın değerler vizyonu oluşturması akabinde motivasyon, buna rehberlik ederek, onları dinlemesi ve ikna etmesi gibi bu süreci duygu ve düşüncenin eşit bir âhenk halinde yapabildiğini söyler. Bediüzzaman, takipçileriyle beraber farklı mizaçlara sahip kişilerle de duygusal âhenk oluşturmayı başarmıştır. Tarhan, Bediüzzaman’ın bu yönü güçlü olması sonucu onu mıknatıs kişiliğe sahip olduğunu söyler. Bu duruma göre duygu aktarımı gelişmiştir. Yanlarında olan kişilerin iyi ruh hallerinin ortaya çıkarması, korkularını gidermesi, öfkelerini yatıştırması; neşe, sevinç, esenlik, mutluluk, huzur gibi duyguları uyandırması, pozitif enerji vermesi, böylece duygusal bir iklim oluşturur.

Tarhan, kitabında Bediüzzaman’ın “İhlas Risalesi”ni psikolojik bir rehber olma işlevi üzerinde durur. Sosyal bilinç oluşması konusunda Bediüzzaman’ın kişisel paradigmasının en önemli unsurlardan biri de ihlas kavramı hakkında ısrarla durmasıydı. Tarhana göre onu anlamak için, onun ihlâsa bakış açısını iyi anlamaktan geçer.

Kitabın, Bediüzzaman psikobiyografisinin bakış açısı yönünü iyi anlamamız için “İhlas” kavramını ele alarak, duyuş, işleyiş ve kavrayış boyutlarını psikoloji disiplinin bilgi ve kuramları dâhilinde anlatılmaktadır. Sıradan günlük işlere büyük anlamlar katması boyutu ihlas sınırlarını oluşturur. Tarhan, kitabında ihlâsın iki ayağından bahseder:

  • Birinci ayağında yaptığı işi içten, samimî, içi dışı bir, özü sözü doğru olarak yapılması.
  • İkinci ayak ise, yaptığı işin kendi egosunun dışında yüksek bir idealle ilgili olmasıdır.

İhlas ahlâkının canlı bir örneği olan Bediüzzaman’ı ele alan Tarhan, kuvvetin hakta ve ihlâsta olduğunu söyleyerek, içtenlik ve samimiyetle yapılan bir işin yanlış dahi olsa başarıya ulaştıracağını belirtir. İhlâs ahlâkı ile sosyal birlikteliği güçlü sosyal bir bilinç oluşturmasına sebep olma koşullarını ayrıntısıyla anlatılır.

Tarhan, kitabın son bölümlerinde Bediüzzaman’a göre insanın tanımı ve benlik (ene) kavramı hakkında bilgiler verir.

Bediüzzaman, “manevi cihat” toplumsal muhalefete meşruiyet dairesi içerisinde mücadele rol modeli oldu. Kılıç kavramını ‘Kur'ân'ın elmas kılıcı’ tanımı ile davasının amaç ve niyetini göstermiştir.

Nevzat Tarhan, “Çağın Vicdanı Bediüzzaman” kitabını psikoloji disiplinin bilimsel ışığında kişilik analizleri yaparak liderlik örneği olan Bediüzzaman’ın psikobiyografisini yorumlamıştır. Dönemin hayat, zihin ve teknik şartlarında sıradışı ve farklı olan bir liderlik öznesinin düşündürücü yönlerini ele almaktadır.

Nevzat Tarhan, Çağın Vicdanı Bediüzzaman, Nesil Yayınları, Mart 2012, İstanbul. 296 sayfa.


Yazar: Yunus ÖZDEMİR - Yayın Tarihi: 30.07.2021 09:00 - Güncelleme Tarihi: 24.07.2021 15:22
1257

Yunus ÖZDEMİR Hakkında

Yunus ÖZDEMİR

1992, Ağrı Taşlıçay Balık Göl doğumlu. İlkokul ve liseyi Ağrı'da tamamladı. Tarih lisans mezunu.

Tarih alanında İslam Bilim Tarihi, alan dışı Nörobilim ve İslam İktisat Düşüncesi konularında birikim yapmakta.

Yunus ÖZDEMİR ismine kayıtlı 49 yazı bulunmaktadır.