Şiir Okuma Klavuzu Üzerine Notlar, Edebiyat, Bilal CAN

Şiir Okuma Klavuzu Üzerine Notlar yazısını ve Bilal CAN yazarına ait tüm yazıları Kitaphaber.com.tr sitemizden okuyabilirsiniz.

Şiir Okuma Klavuzu Üzerine Notlar

16.02.2011 00:26 - Bilal CAN
Şiir Okuma Klavuzu  Üzerine Notlar

Bir şair şiir okuma kılavuzu yazarsa basıl olur diye düşünürken elime geçen bu kitap ile ”işte böyle olur” dedim. Hele ki bu kitabı yazan kişi ”Erbain ve Bir Yusuf Masalı”’nın yazanıysa o zaman okumadan olmaz diye mimledim.

Şiirle uğraşan biriyseniz içinde şiir kelimesi geçen eserlere meyliniz çok fazladır. Şiir okuma kılavuzu elinizin altında olması gereken kitaplardan biri. Emeğin ve birikimin kanıtı olarak işin erbabı tarafından hazırlanmış olan kitap; şiir denizinde ilerlemek isteyenler için eşsiz bir eser.

Ben her şairin bir şiir okuma kılavuzu yazmasını isteyenlerdenim. Çünkü emek verip üzerine yoğunlaştığı iş ince bir işçilik. Bu işçiliği de ancak ehil olan insanlar en iyi bir şekilde yaparlar.

Şiir zor zanaat. Bu zorluluk önemlidir. Edebiyattaki önemliliği yadsınamayacak bir türdür. Özel bunu ”şiirden yoksun bir edebiyat ortamının kofluğunu hiçbir dahiyane açıklama gideremez” sözüyle güzel bir şekilde dile getirmiştir.

Şiir okumak öğrenilir bir şey midir!
Okur şiiri nasıl okumalı veya gözünün önündeki cümleler yumağını nasıl görmelidir. Bu sorular büyüyerek genişletilebilir. Özel bunu ”şiir okumak, insanların hayatında bir tutacaksa öğrenilebilir bir şey olmalı” diyerek belirginleştirmiştir.

Şiir bir etkinlik işidir. Okunması da ekmek yemek, su içmek, pabuç giymek gibi bir şeydir. Her ne kadar tam olarak böyle olmasa da buna yakındır. Bir insana ”ekmek nasıl yenir!” biçimindeki bir soruya verilecek cevap kadar çetin bir cevap ister ”şiir nasıl okunur” sorusu. Bu soruya evvela belli bir birikimin olması kaydıyla cevap verilmesi gerekir. Birikim olmadan verilen cevap havada kalır çünkü. Kişi yiyeceği ekmeğin ne cins undan yapıldığını, nasıl bir sofrada, hangi kaşık ve çatal ile yenileceğini bilmiyorsa o zaman hakkını veremez yediği yemeğin. Şiir de böyledir. Ön hazırlığın olması ve hangi şiirin nasıl tutulacağını bilerek okumaya başlamak daha sağlıklı olur.

Niçin şiir okuruz!

İnsanın iyi’leri ve kötü’leri sözlü dilin onun bıraktığı etkiyle, sözlü dil vasıtasıyla dünyayla bağlantılıdır. Kelimeler içtekini dışa yansıtır.

İtilmiş, karışık, bozucu niteliklere bürünmüş bir insanın yapaylıktan içtensizlikten kurtulmak için şiire ihtiyaç vardır. Kendini bu durumdan kurtarabilmek için ya gereksiz bir biçimde bağıracak ya da bağırılmış kelimeleri bağrına bastırıp onlara yapıştıracaktır çığlıklarını.

Bu soruyu ikinci defa tekrarlayacak olursak: ”niçin şiir okuruz!” ”yokluğunu hissetiğimiz bir şeyleri tamamlamak, bir zorluğu gidermek ve nihayet bir doyum sağlamak içindir” diye tekrardan toparlıyoruz sorunun cevabını İsmet Özel’in dilinden.

Şiir okuma, ihtiyacı gidermek, bir eksikliği tamamlamak için sayfaları aralamaktır. Parçadan bütüne varmak için yola koyulmaktır. Ya da Özel’in tabiriyle ” şiir okumak isteriz çünkü bütüne, bütünümüze, bütün içindeki yerimize varma zorunluluğu bu insanı ve insan dışı aygıtla yenmek isteriz. Şiir bu anlamda bir ”yerine getirici” bir silah, bir kalkandır”

Şiir nedir ve nasıl olmalıdır!

Bu soru üzerine yoğunlaşıp konuyu açarak detayli bir şekilde başka mevzulara da özellikle şiirle ilişkili olanları şiire bağlayarak okuyucuya sunmuştur İsmet Özel.

Her şiir okunmaz. Her kuşun eti yenmez gibi bir şeydir. Biz şiiri ”okuyorsak” şiiri onun esrarını kendi esrarınızla kaynaştırabilme çabasıyla okuyoruz.

Ve şairler
”şairler hayal aleminin en büyük düşmanı oldukları halde insanları (ve en başta kendilerini uyanık) kalmayı amaçladıkları halde hayal dünyasını onaylamak gibi bir havaya girebilirler. Bu da onların temel zaafıdır. Bu zaaftan korunmaları da (hele çağımızda) oldukça zordur”

İnce bir dantela gibi nakşını örer şair. O beslendiği kaynakları kötülemeden ve kirletmeden -ama bağlanmadan da- örer nakşını. Onun için kullanılan malzeme neden geldiği önemli değil. Önemli olan o malzemeden nasıl bir eser ortaya koyacak olmalıdır.

Şiir okuma kılavuzu içindeki sayısız kelimeleriyle ve cümlelerin anlam değerleriyle tartıldığında -ki bu benim şahsi kanaatimdir- bir ispata gerek duymadan son bir söz alıntılayarak bu yazıya son veriyorum.

”şairin suçsuz yanılgısı şiiri ortaya çıkarır”


Yazar: Bilal CAN - Yayın Tarihi: 16.02.2011 00:26 - Güncelleme Tarihi: 07.12.2015 16:45
4698

Bilal CAN Hakkında

Bilal CAN

Dumlupınar Üniversitesi Sosyoloji lisansını tamamladıktan sonra yüksek lisansını da aynı üniversitede tamamladı. Sosyolojik çalışmaları mekân, kent, şehir ve edebiyat sosyolojisi üzerine yoğunlaşmıştır. Şiirleri, denemeleri, kitap değerlendirmeleri ve eleştirileri bir çok dergide yer aldı.

Kitaphaber.com.tr sitesinin kurucuları arasında yer alıyor ve 2015'ten itibaren genel yayın yönetmenliğini yapıyor. Evli ve 2 çocuk sahibidir. 

Yayınlanmış Kitapları

Bir Kuşu Taşlarla Bu Çöle Bağladılar, Hece Yayınları, 2023.

Zaman İçinde Mekân, Hece Yayınları, 2021. (TYB 2021 Şehir Kitabı Ödülü)

İnsanlığın Ağlama Tarihine Bir Giriş, Hece Yayınları, 2021.

Kebikeç, İzdiham Yayınları, 2019.

Kentle Kavga: Mustafa Kutlu Öykücülüğünde Mekân, İzdiham Yayınları, 2017.

Bilal CAN ismine kayıtlı 322 yazı bulunmaktadır.

Yazarımıza ait 5 kitap bulunmaktadır.

Twitter Kitap Satış Sitesi Kitapyurdu.com