Ademoğlunun İlk Mezhebi Şiddet Karşıtlığıdır: Cevde, Düşünce, Ferhat ÖZBADEM

Cevdet Said Kimdir?

1. 1931 yılında Suriye'nin Golan bölgesindeki Bi'ri Acem köyünde doğdu.
2. Çerkez asıllı, Adigelerin Abzeh kabilesinin Tsey sülalesine mensup bir ailenin çocuğudur.
3. Ezher Üniversitesi'nin orta bölümünü okudu.
4. Ezher Üniversitesi'nin Arap Dili ve Edebiyatı Fakültesi'nden mezun oldu.
5. 20'li yaşlarında başlattığı yazma, araştırma, inceleme ve konferans verme faaliyetlerini bir ömür boyu devam ettirdi.
6. Cezayirli büyük düşünür Malik Bin Nebi'nin öğrencisi ve takipçisidir.
7. Fikir ve mücadelesi sebebi ile Suriye'de 14 yıl hapis yattı.
8. 2012 yılının Kasım ayında, ailesi ile birlikte Türkiye'ye hicret etti.
9. "Bireysel ve toplumsal değişmenin yasaları" isimli kitabı ilk olarak İnsan Yayınları tarafından dilimize çevrilerek 1984 yılında yayınlandı.
10. Pınar yayınları bütün eserlerini neşretmeye devam ediyor.
11. 30 Ocak 2022 yılında İstanbul'da vefat etti.

Cevdet Said Nedir? Fikirleri, Mücadelesi, Eserleri

1. Cevdet Said, şiddet karşıtı bir teorisyendir. Teorisinin kendi içinde bir disiplini vardır.
2. Kur'an ayetlerine geleneksel yaklaşım dışında yorumlar getirir. Bununla birlikte modernist değildir. Geleneği farklı yorumlar denirse daha isabetli olur. Hadis ve sünnet karşıtı değildir.
3. Fikirleri "ılımlı" kesim tarafından sahiplenilir. Fakat bu durum Cevdet Said'e haksızlıktır. Cevdet Said, ılımlı değil anti militaristtir.
4. Hak batıl mücadelesinde gerçek mücadele yönteminin fikir mücadelesi olduğunu savunur.
5. Fikirleri ve duruşu için temel kaynak olarak vahyi merkeze koyan bir anlayışa sahiptir.
6. İnsanları Kur'an'ı anlamaya yönlendirmek temel amacıydı diyebiliriz.
7. Muhammed Esed, Muhammed İkbal, Malik Bin Nebi, Mevdudi, Arthur Herbert Wilde, Martin Heidegger, Michel Foucault istifade ettiği ve kitaplarında referans verdiği isimlerdir.
8. Çağrısı bir öze dönüş çağrısıdır. İslam düşüncesinin sorunlarının vahiy ile fikri ve felsefi yenilenme ile aşılabileceğini savunuyor.
9. Kitaplarında merkeze aldığı konular başlıca şöyle sıralanabilir: İslam düşüncesinin yenilenmesi ve düzeltilmesi, şiddetsiz direniş modeli, toplumsal değişim, ferdi değişim, afaki ve enfüsi ayetlerin okunması, birlikte yaşam modeli.
10. Fikirlerinin izahında delil vermeye önem veren bir düşünürdür.

Eserleri:

1.Düşüncede Yenilenme: Cevdet Said ile yapılan röportajlardan derlenen bir eserdir. Kitaptaki başlıklar: Düşünce dünyasıyla tanışma, kavramlar, Müslüman dünyanın kronik sorunları, aktüel siyasi gelişmeler.

2. Değişim Rüzgârları: Cevdet Said'in kendi köyünde yaptığı sohbetlerin/derslerin derlenmesi ile meydana gelen bir eserdir. Diyalog, hoşgörü, kanun hâkimiyeti, çoğulculuk, silahlı mücadelenin tenkidi, Batının üstünlüğünün kabulü başlıkları işlenmektedir.

3. Ademoğlunun İlk Mezhebi: Cevdet Said'in neşredilen ilk eseri olma özelliği taşıyan eser, şiddet karşıtlığı ve şiddetsiz direniş fikrinin ana başlıklarını içermektedir. Kitapta verdiği ana mesaj; şiddet yöntemi kaybettirir, şiddetsiz yöntem başarıya götürür.

4. Bireysel ve Toplumsal Değişmenin Yasaları: Fert ve toplumun değişiminin imkanı üzerinde duran eser, değişimin kaynağının fert ve toplumun kendisi olduğunu savunur.

5. Güç, İrade, Eylem: Cevdet Said'in fikri mücadelenin önemini ve yöntemini ortaya koyduğu eseridir. Fikri mücadele dışındaki mücadele türlerini eleştirdiği bir eserdir. Cevdet Said üzerindeki Malik bin Nebi etkisinin en net görüldüğü eserdir.

6. Adem'in Oğlu Habil Gibi Ol: Savunduğu bütün fikirlerin ilk kaynağı olarak Habil ile Kabil arasındaki mücadelede Habil'in duruşu ve yaklaşımı olduğunu ortaya koyduğu eserdir.

7. Din ve Hukuk: Toplumların yaşadığı sorunlardan sorumlu olanların başında aydınların geldiğini savunan eser, demokrasi rejimini öven ve gerekli olduğunu savunan bir eserdir.

İstanbul'da yaptığı bir dersin notlarına şuradan ulaşabilirsiniz:

https://docs.google.com/document/d/13Ol3JuPJWKMox3JvuZ4UuBpCFR7TGl99YsZNuqbAWws/edit

"Cevdet Said – Hayatı ve Düşünceleri" adlı belgeseli Youtube'da –ayrı ayrı- Arapça, Türkçe ve Çerkesçe olarak izlemek mümkün.

Türkçesi için bkz. https://www.youtube.com/watch?v=kT7vxxyxKBM