Akıl Çağına Yamuk Bakmak, Düşünce, Uğur CUMAOĞLU

Akıl Çağına Yamuk Bakmak yazısını ve Uğur CUMAOĞLU yazarına ait tüm yazıları Kitaphaber.com.tr sitemizden okuyabilirsiniz.

Akıl Çağına Yamuk Bakmak

22.11.2017 09:00 - Uğur CUMAOĞLU
Akıl Çağına Yamuk Bakmak

Eric Hoffer, adı az duyulmuş bir düşünür ve çağın belki de en az keşfedilmiş filozoflarından biridir. 1902 yılında doğan Hoffer, dokuz kitap yazdıktan ve Amerikan Başkanlık Özgürlük Madalyasını aldıktan sonra 1983 yılında hayata gözlerini yumdu. İlk göz ağrısı Kesin İnançlılar kitabı ile şöhrete kavuşan Hoffer, başarılı bir yazar olarak hayatını sürdürdü.

Yedi yaşında bilinmeyen sebeplerle görme yetisini kaybeden Hoffer, on beş yaşına geldiğinde bu yetisine tekrar kavuştu. Yeniden kör olma korkusuyla mümkün olduğu kadar çok sayıda kitap okumaya çalışan Hoffer, görme yetisini bir daha yitirmediği gibi, edindiği doymak bilmez okuma alışkanlığını da sürdürdü ve kendini ileri düzeyde eğitti.

On yıla yakın bir süre tarlalarda çiftçi ve altın arayıcısı olarak çalıştı. Birçok şehir kütüphanesinin kartını yanında taşıyan Hoffer, para kazanmak için çalışma saatleri dışında kalan vaktinin büyük bölümünü okumakla geçiriyordu. Yeterli parası olduğu takdirde okumaya, yazmaya ve düşünmeye daha fazla vakit ayırmaya çalışıyordu ve bunun içinde bulunduğu yerin kütüphanesine yakın bir ev tuttu. Hoffer’ın, bir emekçi ve bir altın arayıcısı olarak yaşadığı deneyimler, onun sıradan insanlara, kitle hareketlerine ve tarihi şekillendiren ekonomik ve toplumsal güçlere, bunların yol açtığı dönüşümlere ilgi duymasını sağladı.

Eric Hoffer’in insanlığa kazandırdığı eserler yalnızca orijinal değil, aynı zamanda hâkim akademik temayüllerle de çatışma hâlindeydi. Hoffer, psikolojik sağlık açısından özsaygının merkezî önemini neredeyse bütünüyle kavrayan ilk kişilerden biri oldu. Çoğu yazar, olumlu bir özsaygının yararları üzerinde yoğunlaşırken; Hoffer, özsaygının yokluğunun sonuçları üzerinde yoğunlaştı. Bağnazlığın ve kendini üstün görmenin köklerinin, kendinden nefret etme, şüphe duyma ve güvensiz yaşam koşullarında yattığını ileri sürdü.

Ömrü boyunca birçok ağır işte çalışmış, düzenli bir eğitim almamış biridir Eric Hoffer. Kuvvetli bir gözlem ve meseleleri sıra dışı yorumlama tarzı bütün metinlerinde baskın unsur olarak kendini gösterir. Birçok eserini okumaya teşvik edici ve ufuk açıcı kılan da bu özelliktir.

Hoffer, İlk eseri Kesin İnançlılar kitabında Kesin inançlıyı ‘kendi siyasi, dini, felsefi inancının "mutlak gerçek" olduğuna, bunu başkalarına zorla uygulamak gerektiğine bağnazca inanan kişi’ olarak tanımlar. Bu kişilerin durdukları yer hakkında hiçbir şüphesi, hatta merakı bile yoktur. Bu nedenle, okumuşlarında bile "cehalet havası sezilir" der. Bu kişilikler aynı sebeplerden dolayı kendi bağnazlıklarından ödün vermezler. Değişim, yumuşama, uzlaşma gibi kavramlara düşmandırlar. Ilımlılık onlar için tehlikelidir, ihanettir. Düşman, bu kişiler için olmazsa olmaz bir ihtiyaçtır. Çünkü ancak tehlikeli ve acil bir 'düşman'ın varlığı onun kafasındaki beyaz veya siyah şablonuna uyar.

Bu kişiliklerdeki sarsılmaz, sürekli bağnazlık ve paranoya birbirini tamamlar. Bunlar için mücadele ettikleri düşman, öyle bir düşmandır ki, her şeye kadir ve her yerde hazır olmalıdırlar. Her yere sızan, sinsi planlar yapan, bizleri uyutan, bizden akıllı düşmanlardır bunlar. Bunlar için en ideal düşmanın yabancı olması gerekir. Yerli düşmanın da yabancı soydan geldiği iddia edilmelidir. Kesin inançlı'nın sağcı solcu, dinci laikçi olması fark etmez. Bütün bağnazlar, birbirlerinin zıt benzeridir. Asıl iki zıt kutbu oluşturanlar aşırılarla liberallerdir. Çağımızda iç barışı ve toplumsal rasyonelleşmeyi sağlayan asıl faktörün liberal değerler olması bir tesadüf değildir. Dünyadaki bütün kötülükler, birilerinin başkalarının iyiliği için hareket etme hakkını kendinde görmesiyle başlar.

Hoffer, Değişim Sancısı olarak Türkçeye çevrilen bu eserinde de, insanlık tarihi boyunca görülen değişimlerin toplumlar ve bireyler için ne derece önem arz ettiğini tespit etmeye çalışır. Bugüne kadar ki tümel kabullerin aslında insanların refleks ve tercihlerini anlamada nasıl zayıf kaldığını sade bir üslupla okura sunmaktadır.

Kendi dönemi içerisinde meydana gelen tüm toplumsal olaylara ve köklü değişimlere farklı perspektiflerle değinir Hoffer. Soğuk savaş döneminde ortaya çıkan içtimai tüm meselelerde, ara dönem toplumsal politikalarda, dönemin gelişen tüm tarihsel olaylarında, görülemeyen arka planı aydınlatmak için projektörleri asıl planlayıcılara ve görülemeyene çevirir. Bunu da ustalıkla ve gerçekçi bir bakış açısıyla yapar.

Hoffer’in kendi döneminde yaptığı sarsılmaz tespitler hâlâ güncel ve günümüzün sorunları da onun döneminin sorunlarından farklı değil. Birçok eseri olmasına rağmen Hoffer, halen üç eseri ile Türkçede okunmakta. Temennimiz, Hoffer’in tüm eserlerinin Türkçeye kazandırılması.


Yazar: Uğur CUMAOĞLU - Yayın Tarihi: 22.11.2017 09:00 - Güncelleme Tarihi: 15.11.2017 11:30
2574

Uğur CUMAOĞLU Hakkında

Uğur CUMAOĞLU

Yazar, Şair, Sosyolog, Sinema Eleştirmeni, Talebe.Yazıları ve şiirleri Beyaz Gemi, Temrin, Ayasofya, Bilge Adamlar, Muşta, Yolcu, Temmuz, Birnokta, Yedi İklim, Dergâh, Mahalle Mektebi, Mostar dergilerinde; Edebifikir.com, Kitaphaber.com.tr, Jurnalortadoğu.com da yayımlandı.

Yayınlanmış Kitapları

- Sinematik Rezonans, Ahenk Kitap, 2024
- Dijital Çağın Yeni Tekno-Dini Dataizm, Ahenk Kitap, 2023

- İnsan: Tasarlanan Mı Tasarlayan Mı?, Ahenk Kitap, 2023
- Cenneti Yeryüzüne İndirmek, Hece Yayınları, 2023
- Sinema Ve Toplum, Önsöz Yayınları, 2021
- Vertigo Etkisi, Ahenk Kitap, 2021
- Hiç ile Şey, Ahenk Kitap, 2020
- Zaman ve Ruh, Ahenk Kitap, 2020
- Yeni Başlayanlar İçin Dünya, 2018

Uğur CUMAOĞLU ismine kayıtlı 57 yazı bulunmaktadır.

Yazarımıza ait 8 kitap bulunmaktadır.

Twitter Instagram Kişisel Kitapyurdu.com