Arayan, Bulunur, Edebiyat, Misafir Köşesi

Hikmet G. Yalçın yazdı...

Yoğun ve yorucu bir dönemden çıkmıştım. Boş duramayacağımı bildiğim için Akabe Kitabevi'ne yönelip kendime upuzun ama beni yormayacak bir batı romanı aramaya başladım. Ne derin meseleler istiyordum ne de üslubu ağır olup zorlayacak bir kitap. Hem yolcuğa çıkayım, hem yorulmayayım.

Bu amaçsız niyetime rağmen kitaplar bana çok cömert davrandı ve her biri beni Küçük Bir Ölüm'e (Mevtun Sağîrun) doğru süzülmemi sağladılar. İbnü'l Arabî'nin Hayat'ını görünce hem de 'roman' kategorisi altında ne zihnimde ne gönlümde ne bu alemde ne de başka alemlerde nereye koyacağımı bilemediğim bir evliyanın hayatını okuyacaktım. Yol görünmüştü.

Bu tür kitaplarda ilk kaygım şudur: Yazar gerçeğe sadık kalarak mı kurgulamıştır romanı? Roman okuma rahatlığında bilgi sahibi mi olacağım yoksa yanlışlar üzerine kurulu başarılı bir kurmacanın içinde kaybolup gidecek miyim? Kitabın yazarı olan Muhammed Hasan Alvan (Allah ondan razı olsun) kitabın giriş bölümünde bize öyle güven veriyor ki, bu konudaki tüm soru işaretlerini ortadan kaldırıyor. Alvan'ın lisanslı, doktoralı ve hatta bu kitapla aldığı '2017 yılının en iyi Arap roman ödülü'nden ziyade, manevi olarak da bu hissi aktarabilmesi gönülden verdiği emeklerin sonucu diye düşünüyorum.

Kitap 100 bölümden oluşup bölümlerin kısa kısa verilmesi akıcı bir şekilde okunmasını sağlıyor. Ayrıca bölümler dışında ayrı bir bölümün olması bunun ne olduğuna dair merakı diri tutuyor. Tasavvuf terimlerine ara ara yer verilip çevirmenin emeğiyle de her sayfanın hemen atında kolaylıkla anlamlarına ulaşabilirsiniz.

-Yavrucuğum yaklaş.

-Buyur anne.

-Dört evtadın biri İşbiliyye'de.

-Evtad nedir?

-Yeryüzünü kötülüklerden koruyan dört zat.

-Onları nasıl tanıyacağım?

-Onlar seni tanıyacak.

-Onları nasıl bulacağım?

-Onlar seni bulacak.

Anne karnından dünyaya gelmesine vesile olan Fatıma binti Müsenna ile aralarında geçen bu diyalogdan sonra evliya olduğunu da bilen Muhyi, zaten içinde olan başka yerlere gitme arzusuyla ömrü boyunca bitmeyecek bir yolcuğa çıkar. Mersiye'den Merakeş'e, Kahire'den Musul'a, Bağdat'tan Konya'ya. Gittiği her yerde halifeyle olan ilişkisi neticesinde de dönemin siyasi ortamını da anladığımız kâh benimsenip kâh ötelenen Muhyi, büyüklenmeden ve kendini ayaklar altına vermeden 'Allah neyi nasıl dilerse öyle olur' dinginliğini okurun kalbine de yavaş yavaş işliyor.

Alvan bize İbnü'l Arabî'yi uzun uzun anlatıp 'şöyle uçtu böyle kaçtı' diyerek övmüyor. Onun normal hayatının akışında insanlara, mekanlara, olaylara olan duygu ve düşüncelerini dile getiriyor. Bağdat'ı gönlünde yer ettiği haliyle, İshak'ı kendine olan sadakatiyle, Nizam'ı ona olan aşkıyla, Sadrettin'i ilme olan bağlılığıyla anlatıp okura benimsetip, onlardan her kopuşunda Muhyi'nin içindeki hüznü içimizde hissetmemize neden oluyor.

Sabah akşam oluşturulan ders halkaları, bir kitaba ulaşmak için aşılan yollar, koca evliyayı çocuk gibi ağlatan sadık müridin ahirete doğuşu, sırf söylemek için söylenmemiş olan sözler, kalpten atılacak bir siyah nokta için geride bırakılan eş evlat, hiç ummadığımız bir yerden sevdiğimiz bir alimin çıkması ve Muhyi ile olan bağı...

Hangi durumda, düşüncede ya da manevi halde olursanız olun sizi alıp bağrına basacak olan bu kitap, Ketebe'nin dokunuşu, Güler Özdemir'in muhteşem çevirisi, Hasan Alvan'ın kuvvetli kalemi ve Muhyiddîn Muhammed bin Ali bin Muhammed el-Ârabî el-Hâtimî et-Taî'nin ruhaniyatının bereketiyle muhtaç gönüllerin okuması için raflarda bekliyor.

''Şerefine seviyorum tüm Habeşlileri

İsmin yüzünden aşığım parlayan aya.''

Küçük Bir Ölüm

Muhammed Hasan Alvan

Çev. Güler Özdemir

Ketebe Yayınları

522 sayfa