Bana Çocuk Edebiyatının Resmini Çizer misin Sinem Öztü, Söyleşi, A. Erkan AKAY

Bilinçli, nitel, kayda değer, saklanmaya değer ilk çiziminizi hatırlıyor musunuz? Ne zaman, nerde, ne çizmiştiniz? Şimdi nerde, ona ne oldu?

Herkese merhabalar. Çok erken yaşta resime başlamış biri olarak sanırım hatırlamıyorum ama hatırladığım çok tatlı bir anım var, ilk çizim ve hikâye hayalimdir. Altı yaşlarında iken çok güzel bir oyun bulmuştum. Annem çamaşırları asarken ben de mandaldan arkadaşlar hayal etmiştim, oyuncaklarım onlardı. Her defasında onlarla oyun oynardım, isimlerini bile koymuştum; TOLE ve MOLE, iki sevimli mandal arkadaş ve onlar benim ilk kitabımın kahramanları oldu.

Yeteneğinizi nasıl geliştirdiniz? Çocuk kitaplarına çizimlerinizle katılma fikri/fırsatı nasıl doğdu? Kendinizi bu piyasaya nasıl kabul ettirdiniz?

Çok klasik bir cevap olacak ama kendimi bildim bileli resim çizmeyi çok seviyorum. Dijital çizime geçeliyse beş yıl oldu, bir süre sonra yazdığım hikayeleri resimleme isteği ile çocuk kitabı çizerliğine giriş yaptım diyebilirim. Sanatın her alanına ilgi ve merakım var. Gelişmek için yeniliklere açık olmak, sürekli üstüne bir şeyler katmak ve en önemlisi işini severek yapmak gerekiyor diyebilirim.

Çizdiğiniz bir çocuk kitabını elinize aldığınızda kendinizi eserin neresinde hissedersiniz? Mesela kitabı bir film gibi düşünsek, rolünüzü nasıl tanımlarsınız?

Hikâye elime geçince ilk önce içime sinecek şekilde detaylı okurum. Film gibi düşünürsek aslında kitabın başından sonuna kadar her detayında çizer olmalı. Yanlış bir kelime, gözden kaçmış bir detay, kurgu ya da mantık hatası, bunlar benim için çok önemli. İçime sindikten sonra çizime başlarım. Çocuk gelişimi mezunu bir çizer olarak bazen düzeltmeler talep ediyorum, bu süreçte editörün ve yazarın destek vermesi çok önemli. İdealist bir çizer her zaman yapılan işin kalitesini artırır.

Yöntemlerinizden ve prensiplerinizden biraz bahseder misiniz? Bir proje önünüze geldiğinde hangi şartları öne sürersiniz? Ya da size sunulduğunda kabul etmediğiniz şartlar nelerdir?

Öncelikle gelen projenin metni ve tarzı bana uygun olmalı. Gelen projede yazar/editör ne talep ediyor isteklerini detaylı öğrenirim. Sonrasında tabiİ süre çok önemli; çok sıkışık süreli projeleri genelde kabul etmiyorum. İş konusunda prensipli çalışırım. Yayınevinin ve editörün yaklaşımı ve özeni çok önemli, bu süreçte buna çok dikkat ederim.

Yazarak derdini anlatanlara çizerek destek veriyorsunuz. Yaptığınız iş kimi zaman hayali somutlaştırmak, kimi zaman gerçeği soyutlaştırmak. İlk adımıysa sanırım görünmeyeni görebilmek. Dolayısıyla çocuk edebiyatına baktığınızda bizim göremediğimiz ama sizin gördüğünüz sorunlar var mıdır diye merak ediyorum. Gerek okur açısından, gerek yazar veya çizer açısından sizce neler iyi gidiyor, nerelerde aksıyoruz?

Aslında hem yazar hem çizer olarak daha detaylı bakabiliyorum. Öncelikle yaptığımız iş çok fazla emek verilen bir iş. Yazar olsun, çizer olsun, herkesin emeğinin karşılığını alması ilk temennim. Çoğu zaman niteliksiz ve didaktik eserlere denk gelebiliyoruz. Ben daha çok özgün soyut hikâyeler ve geleneksel konuların işlenmesini umut ediyorum. Çizer projenin neresinde dersek; bazen kitabın kapağında ismi bile geçmiyor. Gereken değerin verilmesi ve çizerlerin de yazar kadar hak sahibi olması gerektiğini düşünüyorum.

Yazarlarla aranız nasıl? Çizimini yaptığınız eserin sahibi ile hangi düzeyde bir iletişim kurarsınız? Hangi kafa yapısındaki yazarlarla çalışmak kolay, hangileriyle çalışmak zordur?

Genelde insanlar ile iletişimim çok iyidir. Bir yazar, yayıncı tam olarak ne istiyor anlayabiliyorum. Prefosyonel bir iş olarak bakınca bazı şeyleri kişiselleştirmeden ilerlersek her şey daha güzel ilerliyor diye düşünüyorum. Benim için üslup ve dil çok önemli, bireysel olmayan tamamıyla bir ekip işi diye düşünüyorum.

Yayınevleri ile aranız nasıl? Muhatabınızdan ne bekler, ona ne avantajlar sunarsınız?

Çalıştığım yayınevleri ile problem yaşamam. Karşılıklı iletişim ile çözülemeyecek sorun olmadığını düşünüyorum. Yeter ki iki taraf da anlayışlı olsun. Ben net olmayı severim süre vs. hepsi için en başta konuşurum en azından iki taraflı bir mağduriyet olmasın, tek temennim budur. Çalıştığım insanlardan saygı ve empati beklerim ve benden istenen emeğin fazlasını veririm çünkü projenin kalitesi benim için çok önemli.

Çocuklarla aranız nasıl? Onlardan fikir alır mısınız?

Çocuk ruhlu ve eğlenceli bir insan olduğumu söylerler, her zaman çocuklar ile iyi anlaşırım, bir olaya çocukların gözünden bakmak çok farklı. Çocuklardan her zaman fikir alırım; bu çok ilham verici oluyor. Hayal gücü sınarlandırılmamış bir çocuğun dünyaya bakışı beni her zaman çok etkiler.

Bir çocuk kitabını çizerken hedefiniz nedir, hangi konularda kendinizi sorumlu hissedersiniz?

İlk hedefim tabii ki çocukların o resme bakıp eğlenmesi ve hissetmesi. Her konuda sorumlu hissederim kendimi, bir çocuğun yüzünde tatlı bir gülümseme oluşuyorsa doğru yoldayım diyorum.

İyi bir okur musunuz? Çizime başlamadan önce metni nasıl okursunuz? Sonrasında işiniz bitene kadar, kaç defa daha okursunuz? Bu işi yapıyor olmak okuma alışkanlıklarınızı etkiledi mi?

İyi bir okurum. Detayları, hataları iyi yakalarım. Metni kaç kere okuduğumu ben bile bilmiyorum; tekrar tekrar okurum ve her defasında mutlaka düzeltilecek bir detay bulurum, biraz editörlüğe kaçıyorum sanırım. Okuma alışkanlıklarımı düşününce çocuk kitaplarını okumayı çok severim, bence yetişkinlerde okumalı diye düşünüyorum.

Çocuk kitaplarını çizerken sizi en çok zorlayan nedir? Tıkandığınız olur mu, sizi neler besler?

Tıkandığım yerler mantık hataları genelde. Başı ve sonrası uyumlu olmayan metinler beni zorlar. Bazen çizim notlarına bağımlı kalmak beni zorlayabilir, bu konuda esneklik talep edebiliyorum. Beni besleyen şeyler, sanat ve çocuklar ile iç içe olmak diyebilirim.

Okuyup çizmemeye karar verdiğiniz ya da istemeyerek çizdiğiniz metinler oldu mu? Olduysa size bunu hissettiren neydi?

Bu konuda şanslıyım herhalde, hep severek çizdiğim metinler karşıma çıktı. Metin bana hitap etmezse açıkça söylerim, bunun için neler yapılabilir istişare edebiliriz diye düşünüyorum.

Bugüne kadarki en iyi işinizi görmek istesek bize hangi kitabın ismini verirsiniz?

İsim verme ve seçme şanşım çok zor diyebilirim, benim için hepsinin yeri çok ayrı. Şimdiye kadar sanırım 30'a yakın hikaye resimledim. İlk kitabım TOLE ve MOLE Maceracı Mandallar yeri bende çok ayrı. Sonrasında Siyer Yayınları'ndan çıkan "Hikâyeler ile İslam'ın Şartları" serisi ve "Atomdan Yıldızlara Yolculuk" kitabı çok severek çizdiklerim arasında. Teknik anlamda Nesil Yayınları'ndan çıkan "İlginç Bilgiç Kardeşler; Pırtigo'nun Patırtıları ve Em Nine'nin Dönüşümü" beğendiğim projelerden. Son bitirdiğim proje ise ilkokullar için on kitaplık iki seri çizdim şuan basım aşamasındalar. "Kerim ile Tayfası" ve "Ela'nın Maceraları" isimli iki seri de benim içim çok eğlenceliydi.

Metinlerinden en çok keyif aldığınız yazarlar, çizimlerini en çok beğendiğiniz çizerler kimlerdir?

Alanında çok iyi yazar ve çizerler var ama şimdi isim versem unuttuğum kişilere haksızlık olur diye düşünüyorum. Herkesin tarzı ve alanları çok farklı çünkü.

Hayalinizdeki proje/iş ya da mesleğinize dair en büyük hayaliniz nedir? "Ben yapsaydım" dediğiniz işler oldu mu? Hadi aksini de düşünelim; işinizin geleceğine dair endişeleriniz var mı?

Aslında en büyük hayalim çocuk kitapları alanında uluslararası bir yayıncı/çizer/yazar olmak. Daha çok soyut hikâyeler ve farklı projeler, tasarımlar ile alışılmışın dışında sade ve özgün içerikleri olan kitaplar hayal ediyorum. Ayrıca geleneksel olarak bizim kültürümüzde olan detayları çocuk kitaplarında işlemek istiyorum. Hâlihazırda yazmış olduğum hikâyelerimin basıldığı günleri görmek ve yetişkinler için roman yazma hayalim var, umarım sonrası için ona da sıra gelir.

Geleceğe dair endişelerim demek yerine geleceğe dair hayallerden bahsedersek her şey daha güzel olabilir. Endişelerimiz olabilir, onları iyi projeler ile ortadan kaldırabiliriz diye düşünüyorum. Tamamıyla nasip olarak diye düşünüyorum hayatta yaşayacağımız her şeyi. Buraya kadar okuduğunuz için çok teşekkürler.