Destansı Bir Adanmışlık: Hz Ali, Edebiyat, Ethem ERDOĞAN

Şair dostum Bilal Can, değerli yazar Ali Haydar HAKSAL’ın “Toprağın Babası-HZ ALİ” kitabını hediye etmişti. (Kendisine bu vesileyle tekerrüren teşekkürler.) Hacim bakımından fazlaca geniş (676 sayfa) bir eser. Kitap Semerkand’dan çıkmış. Oldukça özgün, bir o kadar da güzel bir tasarım olan kapağı, zaten eserle ilgili pozitif anlamda bir cazibe oluşturuyor okur için. Tüm Müslümanlar için, kutlu hayata sahip bir yüce gönül olan Hz.Ali’nin (KV/RA) hayatı, usta öykücü Ali Haydar Haksal’ın kaleminden” okuyucuyla buluştu.

Malumunuz Hz Ali; efendimizin eşi Hz. Hatice validemiz ve arkadaşı Hz. Ebubekir’den sonra Müslüman olan üçüncü kişi. Daha doğmadan önce (annesinin hamilelik döneminde, sancılarının azalması için efendimizden dua istemesi karşılığında ve amca Ebu Talip’in de onayıyla) peygamberimize adanmış hem kutlu hem de yüce gönüllü bir insan. O, “İslâm halifelerinin dördüncüsü, Efendimiz’e (s.a.v) ilk iman edenlerden, Zülfikar kılıcının yiğidi, gazaların bayraktarı, “Ben ilmin şehriyim, Ali de ilmin kapısı” (Hadis) övgüsüne mazhar olan, Arabî ilimlerde allame olan, Emsile’nin müellifi Hz. Ali (r.a).

Hz Ali’nin hayatındaki adanmışlığı ilmek ilmek örerek metni oluşturmuş yazar. İnceliklerden kurulu bir adanmışlıktan bahsediyorum. Sözü çok uzatmadan bir gerçeği ifade etmeliyim. Hem yetişme tarzımızın bir gereği olarak bu tarz kitapları çokça okudum hem de Eğitim-Bir Sen Kütahya Şubesinin düzenlediği “Kitap Okuma Yarışması” için (4.sü bu yıl yapılıyor ve her yıl kullanılan beş eserin birincisi siyer oluyor) pek çok siyer inceledim. Ali Haydar Haksal’ın “Toprağın Babası-Hz Ali” eserindeki incelik ve samimiyeti daha önce incelediğim hiçbir eserde görmedim. Bir yanıyla menkıbevi, bir yanıyla ilmi olan eser; her yanıyla destansı bir anlatıya dönüşüyor. Burada anlatmaya çalıştığım “anlatının destansılığı”. İçeriğin tamamıyla epope olduğu değil. Kitabın, içerik ve anlatı tekniği olarak asıl değerini oluşturan hasbilik. Bunun temelindeki cevher ise ilmek ilmek örülen inceliğin okuyucuyu dalga dalga sarması. İslam’ın ortaya çıkışındaki hatta yücelmesindeki ilahi sırlardan daha çok, efendimizin şahsıyla, onun tavır ve tarzıyla tebarüz eden; inceliklerden örülü, ancak yerindelik hükümleri gereği, layık olana layık olduğu şekilde davranmanın realize edildiği bir dünya algısının günümüze yansıtılması olarak görülmesi gereken bir eser.

Peygamberimizden üç gün sonra hicret edip yolu yürüyerek gelen, ayaklarının altı şişen, çatlayan, derisi soyulan Hz Ali bir eve misafir olmuştur. Devamı kitaptan alıntı: “Yürüyecek halde değildi. Allah elçisi onun geldiğini haber aldı, yanına gelmesi için birini gönderdi. Adam gitti ve geldi. ‘Ey Allah’ın elçisi yürümeye gücü yok.’ dedi, adam. Allah elçisi Ali ile misafir olarak kaldığı Külsûm b. Hidm’in evinde buluştular. Onun halini görünce, boynuna sarıldı, dayanamadı, ağladı.”

Toprağın Babası Hz. Ali

Ali Haydar Haksal

Semerkand Yayınları