Edebiyatımızın Kozmik Odası - Adem Çevik, Edebiyat, Bilal CAN

Edebiyat en iyi, edebiyatın arka odalarında saklı olan bilgilerle anlaşılabilir. Bir şiirdeki imgelem, romandaki bir isim, öyküdeki bir mekân, ilham kaynağı, yaşanılan olay… Okuyucular okudukları bir eseri okurken o eserin ortaya çıkmasına neden olan "şeyi" bilmediği için üstünkörü okuyup geçer; fakat o olayın, o enstantanenin arkasında neler olduğunu ancak "çeken bilir" sözünü yaftalayarak anlaşılır kılabiliriz.

Kitaplar cilt cilt, raf raf karşımızda dururken bunları yazanların hayatları acaba bizlerden farklı mıydı? Onlar da yoğurdu üfleyerek yer miydiler ya da askeri kaçmış çorabı giyerken aynı tedirginlik ve utanmayı onlar da yaşar mıydı? İnsan zihni olur olmadık konularda olur olmadık sorular üretme kabiliyetine sahiptir. Herhangi bir konuda herhangi bir değerin on katı kadar soru üretebilir.

Sözün değerini en iyi bilen kimdir diye başka bir soru ile karşılaşırsak alacağımız sorunun cevabı hiçbir sosyolojik araştırmaya gerek kalmadan şairlerden çıkar. Şairler genel anlamda edebiyatçılar daha genel anlamda yazarlar en genel anlamıyla da insanlar çıkar. Ortak paydada insan onun alt paydası yazarlar, yazarın altında edebiyatçılar, edebiyatçıların altında şairler. Şairler sözlerini sakınmadan söyleyebilmelidir diye iddialı sözler söyleyebilirim aslında burada ama bunu yapmayarak edebiyatın kozmik odasında saklı olan gerçekleri dillendirebilirim.

Edebiyatın kozmik odası; şairlerin, edebiyatçıların, yazarların bilmediğimiz, bilip de unuttuğumuz ya da hiç karşılaşmadığımız gizli kalmış olayları, değerleri, anlamları içinde taşıyan bir kitap olarak başka bir edebiyatçının araştırmasıyla derlenip toparlanıp okuyuculara sunulmuştur. Bu kitabın edebiyat kitaplarından farkı sıkıcı, formüle edilmiş, yorulmuş sözleri içinde taşımaması olarak gösterilebilir. Çünkü eser edebiyatçıların -burada bahsedilen şair ve yazarlardır- yaşadığı olayları ve karşılaştıkları enstantaneleri dikkat çekici bir şekilde derlenip toplanmış halidir.

Edebiyatın kozmik odası belki de en çok edebiyat alanında ihtisas gören ve edebiyatı formülleri döküp cümlenin öğeleri şunlarla boğucu bir hale getiren kişilerin okuması gereken bir kitap. Daha sonra edebiyattan sıkılmış, bezmiş kişiler ve edebiyat dünyasına farklı bir boyuttan bakmak isteyenler için bir son umut kitabı olarak vasıflandırılabilir.

Kendi kültüründen uzakta yaşayan ya da bu pınardan faydalanmayan nesiller edebiyatçıların uzun ve anlaşılmaz romanlar, ağır şiirler, gereksiz bir sürü yazı yazan kişiler olarak bilip öyle algılamaktadır. Ama edebiyatımız ve edebiyatçılarımız bu yaşlı dünyanın en renkli insanlarıdır. Onlar da bizler gibi yiyip içmişler ve bizler gibi yaşamışlar bizler gibi dünya üzerinde bir seyre tutulmuşlardır.

Bugün bir Necip Fazıl, bir Cemil Meriç denildiği zaman bu isimlerin sadece bir isimden ibaret olmadığını, bugün bile konuşulan insanlar olmasının nedeni üstlendikleri misyon ve geride bıraktıkları dolayısıyladır. Onları bilmek sadece isimlerini bilmekle yeterli olmayacağı muhakkaktır. Düşüncelerini iyi anlamak ve söylediklerini iyi bir şekilde düşünmek gerekir.

Kitap Peyami Safa'dan Yaşar Kemal'e Selim İleri'den Cahit Sıtkı'ya kadar bir çok yazar ve şair'e dair anekdotlar barındırması bakımından edebiyatın sevimli ve güzel yüzünü ortaya çıkaran bir eser olarak okuyuculara sunulmuştur.

Edebiyatımızın Kozmik Odası
Adem Çevik
Ferfir Yayınları
192 Sayfa