Ehli Hadis ve Ehli Rey İhtilafları, İlahiyat, Ferhat ÖZBADEM

İlmi eserlerin tetkik ve tanıtımı biraz daha mutluluk verici bir durum. Hani gül bahçesinin hepsinin güzel olması ile birlikte güllerin bazılarının ayrıca güzel olması gibi. Şu an bu mutluluğu bütün güzelliği ile yaşamaktayım. Kitabın alt başlığının İbn Ebi Şeybe ve Ebu Hanife örnekliği olduğunu en başta hatırlatmak faydalı olacaktır. Müellifi Dr. Ataullah Şahyar. Müellifi tanımak kitabın istifadesi noktasında iyi olacaktır. A. Şahyar:1966'da Doğu Türkistan'ın Sayar ilçesinde doğdu. 1992'de Xinjiang Uygur Özerk bölgesi İslâm Dini Enstitüsü'nden mezun oldu. 1998'de Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde Temel islam Bilimleri Ana Bilim dalı Hadis Bilim dalında "Kütüb-i Sitte Müelliflerinin Müştereken Hadis Aldıkları Hocalar" başlıklı tezi ile yüksek lisansını tamamladı. 2002'de aynı bilim dalında aynı kurumdan "İbn Ebi Şeybe'nin Ebu Hanife'ye İtirazları" adlı tezi ile doktorasını tamamladı. Halen Çorum Hitit Üniversitesi ilahiyat Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.

Eser, müellifin tezinin kitaplaştırılmış şeklidir. Dolayısı ile yöntem ve metod kısmı tezlerde olması gereken özellikleri taşımakta. Eser, iki ana bölümden müteşekkildir. Birinci bölümde İbn Ebi Şeybe’nin Ebu Hanife’ye itirazları ikinci bölümde ise bu itirazların sebepleri üzerinde durulmaktadır. Bu iki bölümden sonra sonuç bölümü ve eserin Arapça metni bulunmaktadır.

İbn Ebi Şeybe Ehli Hadis’in temsilcisi olarak Ebu Hanife ise Ehli Rey’in temsilcisi olarak ele alınmış ve konular bu minval üzere işlenmiştir. Birinci bölümde itirazlar ve görüşler üç başlık altında toplanmış. İbadetler, muamelat ve haram-helal başlıkları altında toplanmıştır. İkinci bölümde ise itiraz sebepleri iki başlık altında toplanmıştır. Sosyal ve psikolojik sebepler ve metodolojik sebepler olarak.

Eserin konuya ilgi duyanlar için bir başucu kitabı niteliğinde olduğunu belirtmemiz gerekiyor. Meraklıları için ise okunduğuna değecek bir eser olarak tanımlanabilir. Kitapta ele alınan konular her ne kadar geçmiş dönem ulemanın ilmi yaklaşımları olsa bile bugünü etkileyen ve İslam düşüncesinin ilk dönem ile bugünü arasındaki bağı ortaya koyan türden bir çalışma.

Eserde her başlıkta konunun ele alınış şeklinin aynı olması, bilgilerin kısa ve net olması, bütün bilgilerin kaynakçalarının verilmesi ve İbn Ebi Şeybe’nin itiraz ettiği Ebu Hanife görüşlerine diğer ekol ve imamların bakış açısını paylaşması eserinde değerini bir kat daha arttırmakta.

Bugün ilmi eserlere geçmişe nazaran çok daha fazla ihtiyacımız var. İslam medeniyetinin tekrar ihyası kaliteli ve faydalı eserlerin artması ile tekrar mümkün olacaktır. İslam düşüncesinin küçük adımlarla ilerlemesi halinin koşar adıma dönüşmesi ilmi eserlerin artması ile mümkün olacaktır. Bizden önceki nesillerin bize bırakmış olduğu ilmi mirası daha da arttırarak bizden sonraki nesillere miras olarak bırakmak bizim üzerimize bir sorumluluktur.

Ehli Hadis ve Ehli Rey ihtilafları

Ataullah Şahyar

Akdem yayınları