Ey oğul - İmam Gazali, İlahiyat, Ferhat ÖZBADEM

İmam Gazali, "Huccetü'l-İslâm", yani "İslâm'ın Delili" lakabıyla ünlü Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed el-Gazâlî, (450/1058) yılında İran'ın Horasan eyaletinin Tûs şehrinde doğdu.

Kitabın özgün adı Eyyûhe'l-Veled, Türkçe'ye çevirisi ile Ey Oğuldur. Müellif kitabını, kendisinden öğüt ve nasihat içerikli bir risale yazmasını isteyen bir öğrencisine yazmış ve kitabında ona hitaben "ey oğul" ifadelerini kullanmıştır. "Ey oğul" büyükten küçüğe sevgi ve saygının bir ifadesidir. Kitap, âmir-memur, öğretmen-öğrenci, anne-baba ve aile bireyleri arasındaki tüm ilişkilerin temellerini belirleyecek niteliktedir.

Eserde beyan edilen nasihatler; Boş İşleri terk etmek,ilim amelsiz fayda vermez, ilimle amel etmenin lüzumu, nefis muhasebesi, ilim öğrenmenin amacı, ilimsiz, amel, amelsiz ilim olmaz, geceleri ibadetle ihya etmek, ilmin özü: ibadet ve itaat, hakikat yolcusuna gerekenler, ilimden elde edilecek fayda, mürşid ve terbiye, gerçek mürşidin sıfatları, hak yolcusuna düşen görevler, zahirde dikkat edilecek edepler, batınen gerekli edepler, zühdün temel özelliği, kulluk, tevekkül, ihlâs ve riya, terk edilecek işler, cehalet hastalıkları, vaaz ve nasihatte edep, devlet erkanına karşı tutum, devlet erkanından hediye kabul etmemek.

Eserin hatimesinde yer alan dua insanı gerçekten derinden etkiliyor.

"Allah'ım! Senden nimetinin tamamını, günahlardan korumanın devamını, her şeyi kuşatan rahmetini, beden ve din afiyeti, güzel ve hoş bir yaşantı, ömrün saadetlisini, ihsanın tamamını, nimetlerin bütününü, en güzel ihsanlarını,lütfunun en yakın olanını istiyorum.
Allah'ım! Bizimle beraber ol; bizi terk ve helak etme! Ömrümüzü saadetle sona erdir; umduklarımız gerçekleştir; sabah akşam bizleri afiyetten ayırma; rahmetini ulaşacağımız yer kıl; affını günahlarımızın üzerine dök; bize ayıp ve kusurlarımızı düzeltmeyi ihsan eyle; takvayı bize azık et, bütün gayretimizi dinin için yap; sana dayandık, sana güvendik.
Allah'ım! Bizleri doğruluk yolunda sabit kıl; kıyamet günü bize pişmanlık verecek şeylerden dünyada bizleri koru; günahlarımızın ağırlığını bizlerden hafiflet; bizleri iyilerin yaşantısı ile rızıklandır. Kötü insanların kötülüklerini bizlerden uzaklaştır.
Bizi, anne ve babamızı, kardeşlerimizi ve dostlarımızı rahmetinle cehennem ateşinden koru.
Ya Aziz, ya Gaffar, ya Kerim ya Settar, ya Alim ya Cebbar, ya Allah ya Allah ya Allah.
Rahmetinle dileklerimizi kabul et, ey merhamet edicilerin en merhametlisi, ey evvellerin evveli ve ahirlerin ahiri ve ey hakiki kuvvet sahibi.
Ey yoksullara merhamet eden; ey merhamet edenlerin en merhametlisi.
İbadet edilmeye lâyık senden başka hiçbir ilah yoktur.
Seni noksan sıfatlardan tenzih ederim."

Nefsin ıslah edilmesi, manevi anlamda iyi bir donanım, ancak bu tür eserlerin içerdiği konularda ittika ehli olarak yaklaşmak ile mümkündür.

Gazali'nin eserlerinde yer alan hadislerin sıhhatlerinde bir kısım sorunlar olmak ile birlikte, ele aldığı konular her müslümanı yakından ilgilendiren konulardır. "Ey Oğul" adlı eserinde yer alan konular izah edilirken, tasavvuf ekolünün simge şahsiyetlerinden örneklemeler verip onları tanıtması, Gazali'nin çizgisini anlamak için yeterli bir işarettir.

Eser genel olarak, zühd ehlinde olması gereken hasletleri ele alıyor. Nasihat şeklinde yazılmış olması ve dilinin anlaşılır olması her seviyeden okuyucunun istifade edebileceği bir eser olmasını sağlıyor.

Ey Oğul
Gençliğe Öğütler
İmam Gazali
Semerkand Yayınları
Orijinal Adı: Eyyühe'l Veled