Gulam Hüseyin Saedi - Bayel Ağıtçıları, Edebiyat, Turhan YILDIRIM

Gulam Hüseyin Saedi'nin ilk olarak 1964 yılında yayımlanan romanı Bayel Ağıtçıları, ölüm, ağıt kültürü, dini ritüeller, yoksulluk, insanın iyi ve kötü yanlarıyla öteki olana bakışını Bayel köyü üstünden anlatıyor.

Geleneksel roman yapısından farklı bir eserle de karşı karşıyayız. İsimsiz sekiz hikâye üstünden kurgulanmış romanda, tüm olayların ortak mekanında Bayel bulunmaktadır. Her hikâyede farklı bir kişi öne çıksa da karakter kadrosu da ortaktır. Çok yoğun diyalogların bulunduğu, yazarın fikrinden çok anlatımın karakterler üstünden gittiği bir metin Bayel Ağıtçıları. Bundandır ki devlet ve toplum eleştirisi alttan alta işlemektedir.

Dördüncü hikâye olan Meşhedi Hasan ve ineğinin öyküsü İran Yeni Dalga sinemasının da başlangıç filmi olan Dariuş Mehrcuyi'nin Gav (İnek)'a Gulam Hüseyin Saedi'nin de katkılarıyla uyarlanmıştır. Kafka'nın Dönüşüm adlı novellasındaki Gregor Samsa'nın böceğe dönüşümü gibi bu hikâyede de Meşhedi Hasan'ın ineğine dönüşümüne tanık oluruz. Kitapta yer alan kimi hikâyelerde büyülü gerçekçiliğin izlerini de görmekteyiz. Özellikle birinci hikâyenin sonunda çok net bir şekilde görülmektedir.

Bayel Ağıtçıları
Gulam Hüseyin Saedi
Yapı Kredi Yayınları
160 Sayfa
Çev: Makbule Aras Eivazi