Hadis Tarihi - Talat Koçyiğit, İlahiyat, Ferhat ÖZBADEM

Hadis sahasında Türkiye'deki ilk akademik çalışmayı (T.Koçyiğit hoca, hadislerin toplanması ve yazı ile tespiti konusunu doktora tezi olarak hazırlamıştır.) yapan İlahiyatçı Talat Koçyiğit Hocanın hazırlamış olduğu bu eser telif eser olmasının verdiği avantaj ile, konulara derinlemesine bakan, dil olarak net cümleler ile izahat yapılan, konu sıralaması noktasında özgün bir tarz ile yazılan hadis usulü kitabıdır.

Sünnet ve hadis kavramlarının anlamı ve mahiyeti konusunda ayet ve hadis merkezli izahlar yaptıktan sonra, sünnet ve hadis arasındaki fark konusunu ele alması esere orijinallik katmıştır. Farklı bir kısım eserlerde hadis ve sünnet tanımlandıktan sonra, esas itibari ile aynı olduklarına dair görüşlerin aksine, hadis ve sünnetin benzerlikleri olmak ile birlikte bir birinden farklı içerik ve mahiyette olduklarını ifade ediyor.

Hadis terminolojisi konusunda yüksek derecede donanım sahibi olmak isteyenlerin baş ucu kitabı olarak sürekli başvurabilecekleri bu eser, hadis usulü derslerinde de öncelikli olarak tercih edilebilecek eserlerdendir.

İlahiyatçı ekol içinde kendisini muhafaza etmiş nadir insanlardan biri olarak ele alınabilecek olan Koçyiğit hoca, sünnetin bağlayıcılığı konusunda güzel izahlar yapıyor. Hadis ilminin disiplini ile ilgili verilen çarpıcı örnekler konuların anlaşılmasını kolaylaştırıyor.

Mevzu/uydurma hadisler konusunda, sebepler ayrıntılı bir şekilde ortaya konarak, bu konuda zihinsel bulanıklık yaşayan kişilerin zihnindeki bulanıklık ortadan kaldırılıyor. Özellikle İslam düşmanlığından kaynaklanan uydurma hadis üretme şeklini özelde birkaç defa okumanın gerekliliğini ifade etmeliyim.

Hadis usulü ilminde isnad'ın önemi ve mahiyeti ele alınış şekli ile diğer hadis usulü kitaplarından ayrılıyor. Koçyiğit hoca, isnad konusunu izah ederken, 'isnad çeşitleri' ve 'isnada mütallik hadisler' ana başlıkları ve alt başlıkları ile diğer birçok hadis usulü kitaplarında olmayan bir tekniği uygulamıştır.

Hadis ravileri ve rivayet şekilleri, cerh ve tadil, hadis rivayeti ve şartları klasik hadis tarihi eserlerinde olduğu şekli ile izah edilmiştir.

Tahammulü'l Hadis (Hadislerin alınması) bölümünde ise, hadis toplamak için yapılan seyahatler ve hadis alma yöntemleri ele alınmış. Hadisleri alma yöntemleri sekiz alt başlık ile ayrıntılı bir şekilde izah edilmiş. Bu bölüm, özellikle önemli bir bölümdür. Hadislerin sıhhati konusunda kafa bulandırmaya çalışan insanların, rahat koltuklarında bu konuda ahkam kesenlerin yanıldıklarını, hadis alimlerinin çok disiplinli olduğunu, ortaya koyması hasebi ile ayrıca önemli bir bölümdür.

Son bölümde hadislerin toplanması ve yazılması konusu ele alınmış. Hadis yazan sahabiler ile ilgili ayrıntılı bilgi veriliyor bu bölümde. Akabinde, hadislerin tedvin ve tasnifi konusu ele alınmış. Hadis terminolojisi açısından önemli eserler ve müellifleri ile ilgili bilgiler verilmiş.

Netice itibari ile, hadis tarihi ve hadis usulü konusunda Türkçe telif eser olması hasebi ile önemli olan bu eser, kendisinden sonra yazılacak eserlere de kaynaklık edecek mahiyette bir eserdir. İstifade edilmesi ümidi ile...

Kur'an'ın aydınlığında buluşmak ümidi ile.

Hadis Tarihi
Talat Koçyiğit
Tdv yayınları