Harem - Aslı Sancar, Edebiyat, Misafir Köşesi

Harem - Aslı Sancar yazısını ve Misafir Köşesi yazarına ait tüm yazıları Kitaphaber.com.tr sitemizden okuyabilirsiniz.

Harem - Aslı Sancar

24.03.2011 12:11 - Misafir Köşesi
Harem - Aslı Sancar

Meryem Betül Altuntaş, kitaphaber okurları için kaleme aldı.

"Aşk yolculuğu yapan veya yapmak isteyen herkese..."

Kitabın takdimi aynen böyle.

Her zaman tartışıla gelmiş, merak uyandırmış ve tam anlamıyla çözülememiş olan o "gizemli, egzotik, sırlı ve fantastik" Harem'i, Amerikan yazar; Aslı Sancar'ın kaleminden okumak hayli ilgi çekici. Osmanlı geleneği, saray kültürü, Harem adabı ve yaşamı çerçevesinde; Osmanlı'da "kadının yeri" hep bir merak ve tartışma unsuru doğurmuştur. Günümüzün en yaygın anlayışlarından biri olan "feminizmin ve oryantalist propagandanın" etkisiyle Osmanlı kadınının, Hareme yahut genellemeyle cumba kafeslerin ardına hapsedilmiş olduğu, kültür, gelişim ve hukuki yetkilerinin kısıtlı olduğu düşüncesi ve inancı epey yaygındır ve bu tür (kimisi kasıtlı, kimisi cehaletten kaynaklanan Harem'e karşı ön yargı) yazılan onca kitaba rağmen; Harem'in düzenli, disiplinli işleyen bir kurum olduğu gerçeğini gün yüzüne tam anlamıyla çıkaramamış ve Harem halvet sahneleriyle sunulan bir kaç film ve kitap sayesinde, romantik bir yaftayla baş başa kalmıştır. Hâlbuki esir alınıp, saraya satılan cariye kızlar, acemiler, gedikliler, ustalar, kalfalar, tablakarlar vb. başlıklar altında incelendiğinde Harem, dört duvar arası tabirinin yanı sıra, bilgi, adap ve gelenek dolu ayrı bir dünya olması hasebiyle, gizemli yüzünün efsununa davet eder meraklı insanı.

Diyebilirim ki, ilk ismiyle ilgi çekti kitap. Osman Hamdi Bey'in tablosu uyarlanmış kapak tasarımı ise ikinci dikkat çeken nokta. Zira Osmanlı kadını ve Harem'in kendine has geleneklerini, kılık kıyafet betimlemelerini okudukça istem dışı, kitabın kapağından hayal gücünüze takviye alıyorsunuz.

Kitap; bir sabah vakti Kafkas köyünden kaçırılıp, İstanbul'a esir olarak getirilen Sasa'nın, Harem Ağası Rauf Efendinin satın alması üzerine Harem'de esaret hayatına atılması aşamasıyla başlıyor. Diğer profilde ise, bir Osmanlı hanımefendisi olarak yetiştirilmiş olan Cemile'nin adet ve gelenekler çerçevesinde evlilik serüveni ele alınıyor.

Bir yandan, Sasa'nın (saraydaki ismiyle Didenur) 9 yıl mecburi hizmet hayatını hikâyelendiriyorken, arka planda Harem'de verilen nakış, din ve dil eğitimine dikkat çekiyor yazar. Öte yandan Cemile hikâyesiyle; mutlu ve huzurlu bir evliliğin, iş ve kariyer tutkusu ile nasıl çatırdayıp, dağıldığı gerçeğini işleyerek yine "kadının" bir derdine daha önemle parmak bastırıyor.

Kitabın sonlarına doğru, iki dertli, yalnız ve kahırlı kadının yolları bir tekkede kesişiyor; "aşkı kaynağında ara, aktığı mecrasında değil!" diyen Hüsnü Baba'nın tekkesinde. Ve ilahi aşk yolunda, iki kadın dünyadaki ve ötelerdeki sonsuz huzuru buluyor.

Romanın çevirisinden midir, yazarın yazım tarzından mıdır bilemiyorum ama kitap romandan ziyade, biraz masal tadında olmuş. Fakat yine de, Osmanlı kültürünü, an'ane ve geleneğini arka fonda gayet iyi betimlemiş. Sarayda ve toplumda, esir ve asil her haliyle "kadın" temasının ana fikir olduğu ziyadesiyle aşikâr. Zira yazar bir röportajında: "Tarihçi değilim. Yalnızca, kadının toplumda ve Haremde statüsü ne? Dertleri ve hakları neydi diye bilmek istedim. Ve bu araştırmalarımla yanlış bilineni yıkmak olmasa da, sorgulamaya çalıştım" sözleriyle, bunu açık ve net ortaya koymuş.

2008'de "Ottoman Women: Myth and Reality (Osmanlı Kadını: Efsane ve Gerçek)" isimli kitabıyla, Benjamin Franklin ödülüne layık görülmüş yazar Aslı Sancar. Fakat bu kitabı daha ziyade bilimsel ve araştırma amaçlı olduğundan, roman temasıyla, bilgileri daha hazmedilebilir halde sunmayı amaçlamış ve Harem kitabını yazmış.

Harem kitabında da Osmanlı kültürünü, fikrini ve gelenek anlayışını ustalık ve zarafetle serpiştirmiş satır aralarına. Kitabın sahifelerini arşınladıkça, "Evet! Buna bir hanımeli değmiş!" diyorsunuz.

Keyifli okumalar!

Harem
Aslı Sancar
Timaş Yayınları


Yazar: Misafir Köşesi - Yayın Tarihi: 24.03.2011 12:11 - Güncelleme Tarihi: 03.12.2021 11:58
5473

Misafir Köşesi Hakkında

Misafir Köşesi

Kitaphaber ailesine misafir olmuş konuk yazarların yazılarını bu profilde bulabilirsiniz.

Misafir Köşesi ismine kayıtlı 1014 yazı bulunmaktadır.