Hayati Koca’dan Mini Bir Ansiklopedi, Kara Tahta, Misafir Köşesi

Veysel Altuntaş yazdı...

Dergi! Hür Tefekkürün Kalesi

Cemil Meriç Bu Ülke adlı kitabında dergiler ile ilgili şöyle söyler: “ Dergi, hür tefekkürün kalesi. Belki serseri ama taze ve sıcak bir tefekkür.”

Dergiler edebiyat dünyasının hem canlı durmasını sağlayan en önemli unsurlardan hem de edebiyatın güncel yanını diri tutan ve akmasını sağlayan en önemli nehirlerinden biri. Bu yüzdendir ki birçok yazar önce dergilerde yazılarını yayımlar daha sonra bu dergilerde çıkan yazılarını toplayarak müstakil bir kitap haline getirir. Böylelikle belirli bir süreç içerisinde dergilerde yayımlanmış yazıları ki bu yazılar o dönemin edebiyatı / edebiyatçıları hakkında bilgi verici niteliğinde olduğu için oldukça önemlidir, derli toplu olarak okumamızı ve değerlendirmemizi sağlar.

İşte dergilerde yayımlanmış yazılarını bir araya getirip kitap hâline getiren bir yazarımız daha oldu.

Daha önce “Mâsivâ” (Şiir), “Mustafa Miyasoğlu’nun Romanları ve Romancılığı” (İnceleme) adlı kitapları yayımlanan Hayati Koca’yı bu kitaplardan hariç olarak dergilerde yazdığı kitap ve yazar incelemeleriyle de tanıyoruz.

Mini Bir Edebiyat Ansiklopedisi!

Hayati Koca; Berceste, Yedi İklim, Türk Edebiyatı, Ay Vakti, Hece-Öykü gibi dergilerde yaklaşık on yıllık bir süreç içerisinde yayımladığı edebiyat ve sinema yazılarını “Edebiyat ve Sinema Yazıları” adlı kitabında bir araya getirmiş.

Ocak 2018’de Karahan Kitabevi tarafından yayımlanan kitap adeta mini bir edebiyat ansiklopedisi. Zira yazıları incelemeye başladığınızda ortaya çıkan mozaik sizi edebiyatın serin yaylalarında küçük bir gezintiye çıkarıyor gibi. Çünkü öykü / roman yazarlarının kitapları ve edebiyat anlayışlarının yanında, önemli şairlerin şiirlerinin tahliline ve şairlerin şiir anlayışlarına yer verilmiş.

Bu da edebiyatın önemli dallarından olan öykü / roman ve şiirle ilgili değerlendirme yazılarına elimizdeki “Edebiyat ve Sinema Yazıları” adlı kitapla ulaşabilmemizi sağlıyor.

Kitabın son bölümünde ise başlıktan da anlaşılacağı üzere Hayati Koca’nın dergilerde yayımladığı sinema ile ilgili yazılar bulunuyor.

Prof. Dr. Asım Yapıcı’nın sunuşuyla başlayan kitapta Hayati Koca önsözünde: “Hayat ve edebiyat arasındaki ilişki, sonlarındaki ses benzerliğinden daha da ileridedir. Hayat ve edebiyat, insanın insanla ve insanın yüreğiyle hesaplaşmasıdır.” diyor. Bu da Hayati Koca’nın edebiyatı hayatla bütünleştirdiğini ve incelemelerini bu doğrultuda yaptığının gizlerini bize veriyor gibi.

Necip Fazıl ve Attila İlhan Yalnızlık Buluşması

Kitapta yer alan ilk değerlendirme yazısı Necip Fazıl Kısakürek’in ve Attila İlhan’ın şiirleri üzerine. Öncelikle Hayati Koca bu iki büyük şairin şiirlerinin genel hatlarını kısa da olsa genel bir çerçevede anlatmış daha sonra ise bu şairlerin şiirlerinde “yalnızlığı” hatta daha da özel olarak “otel yalnızlıklarını” incelemiş. Ve bu iki şairin “yalnızlık” temasında buluştukları ve ayrıştıkları noktaları irdelemiş.

“Necip Fazıl’ın yalnızlığı ruhtan eşyaya; Attila İlhan’ın yalnızlığı ise insandan hayata yönelen bir yalnızlıktır.” (sayfa 23)

İlk değerlendirme yazısından ayrı olarak edebiyat dünyasının yazarlarına ve o yazarların eserlerine yer verilmiş.

Öykü, Şiir ve Edebiyat

Asaf Halet Çelebi’nin şiir anlayışından, Mustafa Kutlu’nın “Menekşeli Mektup” özelinde ve genel anlamda hikâye anlayışına yer verilen kitapta; Ömer Faruk Dönmez ve onun hikâye kitaplarına, Fatma Karabıyık Barbarasoğlu’nun “Medyasenfoni” romanına, Recep Garip’in hayatı edebiyat yapan dizelerine, Peyami Safa’nın “Fatih-Harbiyesi”ne, Yusuf Atılgan’ın karamsar tiplemesine, çocuk edebiyatının önemli isimlerinden Mustafa Ökkeş Evren’in çalışmalarına, Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın şiirlerine ve bunun gibi birçok önemli yazarın edebiyat anlayışına ve bu yazarların kitaplarına değinilmiş, tahlillerden kullanılmak üzere birçok dizeler / cümleler paylaşılmış.

2000 sonrasında yayımlanmış yazılardan oluşan kitap; şiire, öyküye ve önemli yazarlara ayrıntılı bir şekilde bir inceleme sunuyor. Edebiyatla ilgilenen herkes için mini bir ansiklopedi niteliği taşıyan kitap raflarda yerini aldı.

Hayati Koca

Edebiyat ve Sinema Yazılar

Karahan Kitabevi Yayınları

184 Sayfa