İki Dirhem Bir Çekirdek - İskender Pala, Edebiyat, Misafir Köşesi

İki Dirhem Bir Çekirdek - İskender Pala yazısını ve Misafir Köşesi yazarına ait tüm yazıları Kitaphaber.com.tr sitemizden okuyabilirsiniz.

İki Dirhem Bir Çekirdek - İskender Pala

29.01.2011 22:48 - Misafir Köşesi
İki Dirhem Bir Çekirdek - İskender Pala

Buğra Yüter, Kitaphaber için kaleme aldı.

Deyim, bir milletin söz dağarcığından doğan ve kültürüyle bağlantılı olan; hem gerçek anlamda hem de mecaz-i anlamda kullanılan; içinden çıkamadığımız karmaşık durumlarda yardımımıza koşan kalıplaşmış söz öbekleridir. Bir nevi deyimler anlatamadığımız duyguların kısa ve öz anlatımıdır.

Deyimlerin ortaya çıkışı kesin olarak bilinmemektedir. Deyimler insanların yaşadıkları olaylardan, tarihsel olaylardan vs. esinlenerek ortaya çıkmıştır. Deyimlerin çoğu söz sanatlarıyla süslüdür ki bu söz sanatları da deyimlerin anlamını kuvvetlendirir. Birkaç kelimeden ibaretmiş gibi görünen deyimler aslında bir hikâyenin şifresi gibidir.

İskender Pala ”İki Dirhem Bir Çekirdek” adlı kitabında kitabın isminde de olduğu gibi deyimlere ve anlamlarına yer vermiştir. Bu kitap anlamını bilmediğimiz ya da bildiğimizi düşündüğümüz alfabetik sıraya göre düzenlenmiş 211 ilgi çekici deyimden oluşmaktadır. Kitabı okuduktan sonrada anlayabileceğimiz gibi dilimizin zenginliği ve kültürünü yansıtan deyimler hayatımızın her anında yer alabiliyor. Öyle deyimler vardır ki bizim bildiğimiz anlamının dışında çok farklı anlamlar içerir bunlardan birisi:

”AVCUNU YALAMAK: Umduğumuz bir nimet ele girmediği zamanlarda söylenilen bu deyim eskiden kadınlar arasında yaygın iken bilahare çıkış noktası unutulup erkekler tarafından da kullanılır olmuştur. Eskiden hamile kadınların aş erme dönemleri ile bebekli hanımların süt dönemlerinde canları çekip de ulaşamadıkları bir şey olursa göğüslerinin şişeceği veya sütlerinin kesileceğine dair bir inanış mevcuttur.

Fakirlik, yasaklama, sıhhi gerekler yönünden bir şeyi canı çektiği halde ondan tadamayan bir kadın, sanki onu tadıyormuşçasına sağ avucunun içini yalar ve böyle nefsini köreltir, istediği nimeti yediğini farz edermiş. Aynı uygulamanın çocuklara yönelik bir versiyonu da imrendikleri yiyecekten onlara bir tadımlıkta olsa ikram etmektir. Eğer ikram edilmezse çocuğun bir yerlerinin şişeceği söylenir ki bu ifade, galiba kadınların göğüs şişmesi ile aynı olsa gerektir.” (sayfa 33)

Kendimizi ifade ederken ya da bir olayı anlatırken sıradan cümlelerle anlatmak yerine deyimlerle karşımızdakini sıkmadan ve daha anlaşılır biçimde anlatmak daha etkileyici olurdu sanırım. Deyimlerin ortaya çıkışını merak edenler için bu kitap başlangıç olarak ideal olabilir. Okumanızı tavsiye ederim.

İki Dirhem Bir Çekirdek- İskender Pala - Kapı Yayınları


Yazar: Misafir Köşesi - Yayın Tarihi: 29.01.2011 22:48 - Güncelleme Tarihi: 07.12.2015 16:45
12415

Misafir Köşesi Hakkında

Misafir Köşesi

Kitaphaber ailesine misafir olmuş konuk yazarların yazılarını bu profilde bulabilirsiniz.

Misafir Köşesi ismine kayıtlı 1014 yazı bulunmaktadır.