İlber Ortaylı’ya Göre Doğru Seçimler ve Doğru Bir Ha, Kara Tahta, Faik ÖCAL

1-Şahsi hırslarınızdan kurtulunuz. Dengeli ve sağlıklı beslenme ile birlikte spor yapınız. Sakinleştirici okumalar yapınız.

2-Hayatı yaşamak için hayatı tanıyınız.

3-Ömrünün hangi döneminde ne yapmak gerektiğini bilmelisiniz.

4-Batı ve Doğuyu bir arada öğreten İsrail'de eğitim ve öğretim yapabilirisiniz.

5-Eğitimde yanlış imajlara kapılıp yanlış tercihler yapmayınız.

6-Kimsenin gelip seni keşfetmesini bekleme, iyiyi ve güzeli sen kendin keşfet.

7-Hayatında bir gayesi olan insanlardan ol ve 25-40 yaşları arasında da hayatının eserlerini ortaya koy.

8-Kırkına kadar insan yaşam heybesine ne koyarsa, hayatının geri kalanında onları kullanır, onlardan istifade eder. Yaşam heybesi dolu olan bilge olur, yaşam heybesi boş olan olduğu gibi kalır.

9-40-55 yaşları toplumsal sorumluluk çağıdır. Ya kendi alanınızda bir otorite olursunuz ya da başkalarını kullandığı bir araç olursunuz

10-Yetmişine kadar doğru yöntemlerle, uygun hafıza temrinleriyle mükemmel eserler ortaya konulabilir. Yine de her şey vaktinde güzeldir. İyi eserler, hafızanın güçlü, bedenin sıhhatli olduğu dönemlerde verilir.

11-Başkalarından tavsiye alınabilir ama özel hayat başta olmak üzere kendi yolunu kendin çizmelisin, son kararı sen kendin vermelisin.

12-İşe göre değil, adamın kişisel özelliklerine, ilgi alanına, durduğu ve varmak istediği yere bakıp tavsiye verenlerin tavsiyelerini alınız.

13-Yüzlerce yıl sonrasına ne bırakmak istiyorsun? Ona yoğunlaş. Onu gerçekleştirmeye çalış.

14-Size değer katacak kişileri, ortamları, mekanları arayıp bulunuz. Değerli olmak, hayattan ne istediğini, geride ne bırakmak istediğini, ölünce nasıl bir insan olarak anılmak istediğini bilmektir. Şansını ve başarıyı kendin ortaya koyabilirsin.

15-Size bir şeyler katacak, seni sürekli yenileyecek, ufkunu açacak, kaliteli paylaşımlarla hayatını derinleştirecek bir evlilik yapınız. (Tilda Gökçeli-Yaşar Kemal evliliği).

16-Evlilikte sevgi-zeka-denge önemlidir. (Can-Güler Yücel evliliği).

17-Sırtındaki ideal yükünü çocuklarınıza yüklemeyiniz. Bırakınız, çocuklarınız çocukluğunu yaşasın. (Raşit-Taman Gökçeli evliliği.)

18-Çocuklarınızı, torunlarınızı sevgiyle büyütünüz. Sevgiyle büyüyen insanlar iyi insan olur. Kötülük yapan insanlar, sevgisizliğin kurbanıdırlar.

19-Hayatı dolu dolu, rengarenk yaşayan insanların yüzü de manalı olur. İzsiz ve sözsüz yaşayanların yüzü de ifadesiz olur. Hayatı doğru yaşayanların yüzü manalı ve ifade sahibidir.

20-Kendi ilgi alanının dışına çıkıp başka ilgi alanlarını da hayatınıza katınız, hayatınızı zenginleştiriniz.

21-Bir dil ile yaşama devri bitti. Yirmi birinci yüzyıl, birden fazla dille yaşama çağıdır. Zamanın ruhunu yakalamak için birkaç dil bilmek lazım. Kendi anadilini bilmeyen, zamana yenilmeye mahkumdur. Sadece anadilini dilen ayakta durur. Birden fazla dil bilen hem kendini hem de başkalarını aydınlatır.

22-İnsanlar arasındaki sıcaklığı ve derinliği görmek için Venedik, Kahire, İstanbul, Napoli ve İskenderiye şehirlerini yaşamak lazım. Şehri yaşamayan insanı tanıyamaz.

23-Entelektüel (aydın) olmanın şartları: Birkaç dil bilmek, Doğu ve Batıyı bilmek, ilgi alanın dışında başka alanlarla da ilgilenmek, kültür ve medeniyet şehirlerini yaşamak, hukuk bilmek.

24-Bütün dünyayı kendi bildiklerinden ibaret sayan, bu yüzden herkesi kendi bildiklerine yönlendirmeye çalışan insanlardan uzak durunuz. (Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi örneği.)

25-İşini yapmayan, işini yapmasını bilmeyen ya da iş yapıyormuş gibi gözüken ama gerçekte iş yapmayan insanlardan uzak durunuz.

26-Sabahları okumak ve yazmak için en ideal vakittir.

27-İyi düşünmek için yalnız kalmasını bilmek gerekir. Yalnız kalmak, kendiyle baş başa kalmasını bilmektir.

28-Başta akıllı telefonlar olmak üzere teknolojinin doğru ve sağlıklı düşünmenizi engellemesine müsaade etmeyiniz.

29-Bu çağın en önemli özelliklerinden biri de yeri ve zamanı geldiğinde kendini her keslerden ve her şeylerden soyutlamasını bilmektir. İstediği zaman hayata karışıp istediği zaman hayatın kıyısında durmasını bilmeyen bozguna uğramaya mahkumdur.

30-Hayatınızda yeni bir pencere açma ihtimali ve imkanı hep olmalıdır. Her zaman için hayatında yeni bir pencere açmak isteyenler, kaybetmeyi göze alan cesur ve yürekli insanlardır.

31-Her şeye ilgisi ve bilgisi olan her yerde her kesin dikkatini çeker.

32-Dolu, zengin, renkli ve cevval bir beyin her zaman için iş görür.

33-Kendi dünyanı ancak sen kendin yerinden oynatabilirsin. Yerinden oynatılmayan dünyalar bozulur, kokar.

34-Başarılı olmak için eğitim hayatının planlanması şarttır.

35-Teknolojiyle beraber dünya hızla değişiyor. Bu değişime ayak uydurmak, çağın gereklerini bilmek, kendi düşüncesini yeni araç ve gereçlerle ifade etmesini bilmek gerekir.

36-Bir şehre karışmadan o şehri tanımış olmazsınız. Şehrin kalbine yürümek lazım, bir başına ve bütün şehir ahalisiyle birlikte.

37-Bir şehri okuyarak anlayabilirsiniz, gezerek tanıyabilirsiniz. Okuma ve gezme işini birlikte yapmak gerekir. Biri olmadan diğeri eksik kalır. Şehrin ruhunu yakalamak, gerçekliğine nüfuz etmek, geleceğini görmek okuma ve gezme işlerini birlikte yapmakla mümkündür.

38-İran'ı anlamadan Türkiye'yi anlayamazsın. Türkiye'yi anlamak için İran'ı tanımak şart.

39-Okur-yazar kesiminin mutlaka ziyaret etmesi gereken şehirler: Petra, Antakya, Palmira, Efes, İskenderiye.

40-Batıyı anlamak Floransa'dan geçer.

41-Ölmeden evvel mutlaka görülmesi gereken şehirler: Londra, Semerkant, Buhara, Kudüs, Roma, Floransa, Kahire, Şam, İsfahan.

42-Modern dünyayı kavramak müzik, matematik ve filolojiden geçer.

43-Köklü kültüre yatırım yapmak gerekir. Kültür: Toplumdaki insanların zamanları ve mekanları avuçlarının içinde tutmasıdır.

44-Eğitim insanın yeniden üretimidir. Bu işte en önemli unsur kendini yetiştirmiş kaliteli öğretmenlerdir. Yani seçkin okullarda öğretmenlik yapacak nitelikli, donanımlı, işinin ehli öğretmenler.

45-Kabiliyetleri tespit eden, çocukları ona göre yetiştiren bir sistem kurmak gerekir. Türkiye eğitim sisteminin en büyük sorunu elit (seçkinci) eğitimin olmamasıdır.

46-Kasaba siyaset anlayışı eğitim sistemimizin önündeki en büyük siyasi engeldir.

47-Eğitim insanların doğuştan gelen kabiliyetlerine göre olmalıdır.

48-Öğretimin temeli ezber ve tekrardır. İnsan önce ezberler, tekrar eder, sonra anlar.

49-Cinsiyetinin gereği: Erkek sorumluluk sahibi olmalıdır, kadın diline hakim olmalıdır.

50-Çocuğunuzu bizzat kendiniz gelecekteki zorluklara göre yetiştiriniz.

Bir Ömür Nasıl Yaşanır? –Hayatta Doğru Seçimler İçin Öneriler

İlber Ortaylı

Kronik Yayınları

Sayfa 285

İstanbul, 2021