İslama Adanmış Bir Düşünür Mevdudi, Düşünce, Ferhat ÖZBADEM

İslama Adanmış Bir Düşünür Mevdudi yazısını ve Ferhat ÖZBADEM yazarına ait tüm yazıları Kitaphaber.com.tr sitemizden okuyabilirsiniz.

İslama Adanmış Bir Düşünür Mevdudi

26.12.2014 09:15 - Ferhat ÖZBADEM
İslama Adanmış Bir Düşünür Mevdudi

Sevenleri ve sevmeyenleri ile dünya çapında nam salmış son dönem düşünür ve aktivistler içinde yer alan ender şahsiyetlerden biri Ebul Ala El Mevdudi'dir. 20. yüzyılın başlarında dünyaya gelen daha 17'sinde gazete çıkarmaya başlayan, yeni bir ülkenin doğuşu ve şekillenmesinde rol alan ve 20. yüzyılın sonlarında vefat eden bir şahsiyetten bahsediyoruz. Fıkıh, ekonomi, siyaset, tarih, siyer, sosyoloji, kültür tarihi ve Kur'an ilimleriyle ilgili önemli eserler yazdı ve bu eserleri dünyanın neredeyse bütün dillerine çevrildi. Bu yönü ile kendi dönemi ve kendisinden sonra gelen birçok düşünürü, fikir adamını ve aktivisti etkiledi. Türkiyeli müslümanların da yakından tanıdığı islam düşünürü ve müfessir Seyyid Kutub cezaevinde iken Mevdudi'nin eserleri ile tanışmış ve yüksek oranda etkisi altında kalmıştır. Seyyid Kutub'un fikirlerinin merkezinde Mevdudi'nin fikirleri vardır. O kadar ki, rivayete göre Mevdudi, Seyyid Kutub'un Yoldaki İşaretler adlı kitabını okuduktan sonra şöyle demiştir: "Bu kitapta yazılan bütün görüşlere katılıyorum. Hatta sanki kitabı ben yazmış gibiyim. Benim düşüncelerimi yorumlamış. Ama bunda şaşılacak bir şey yok. Çünkü düşüncelerimizin kaynağı bir. Allah'ın Kitabı ve Resulullah (s)" Seyyid Kutub, Fizilali Kur'an adlı tefsirinde Mevdudi için Büyük Kahraman der.

Mevdudi hakkında söylenenler:

Filozof Muhammed İkbal: "Bu şeyh mürekkebi kan olan kalemi ile Resulullah'ın dinini açıklıyor."

Ömer Tilmisani: Tilmisani, Hasan El Benna ve Mevdudi'nin İslami davet metodlarını karşılaştırırken şöyle diyor: "Şüphesiz her ikisi de eşsiz bir kuşağın imamlarıdırlar. Çünkü davalarındaki bütün metodların, üslupların, bilgilerin kaynağı Kuranı Kerim ve Resulullah (s.a.v)'dır. Görüşlerini falanca filozoftan veya filanca kitaptan almamışlardır. Okulları İslam davetine leke sürebilecek olan bütün anlayış ve düşüncülerden olabildiğince uzaktır. Hasan El Benna'nın karşılaştığı bütün sıkıntı, saldırı ve eziyetlerin aynısına İmam Mevdudi'de maruz kalmıştır. Adeta ikisi söz birliği etmiş gibidirler."

Şeyh Ebul Hasan Nedevi: "Müslüman genç nesli Mevdudi gibi etkileyen bir kişi daha tanımıyorum. Davetini ilmi esaslar üzerine kurmuştu. Siyasi davaların, sömürgeciliğin üzerine kurulduğu esaslardan çok daha sağlam çok daha metindi. Yazıları ve araştırmaları batı medeniyetinin tabiatını tanımaya yönelikti. Hayat felsefesi ve yorumu ilmi idi. Onun gibisi bu zamanda az bulunur. Dini, İslam'ın yaşam tarzını ve medeniyetini, siyasi hikmetini, toplum ve hayatı şekillendirme tarzını açıklamıştır. İslam'ın beşeri toplumlar ve insani gidişata dair önderliğini ilmi, sağlam bir üslupla, modern bir dille, ortaya koymuştur. Onun tarzı uzun zamandan beri İslami edebiyatta var olan boşlukları doldurmuştur. İslam ahlâkı, İslami yaşam tarzı ve akidesiyle Müslüman gençlikteki "yetersizlik" duygusuyla mücadele etmiştir. Yazdığı yazılar bu gençlerin İslam'ın salahiyeti ile modern asra ayak uydurmalarında ve kendine güvenlerinin geri dönmesinde çok etkili olmuştur."

Dr. Yusuf el-Karadavi: "... Islahatçı müfekkir. Aynı zamanda toplum doktoru. Basireti ile ümmetin dertlerine uygun ilaçlar sunuyor. Derinlere dalıp sebepleri anlamaksızın sonuçlara göz gezdirmekle yetinmiyor. Hastalığı tespit ettiği zamansa içerdeki mikrobu yok etmeden sadece yüzeysel iyileşme sağlayacak merhem vermekle kalmıyor. Hastalığın kökünü kurutmadan, acıyı kısa süreliğine dindirecek çareler sunmuyor. Bu noktada Mevdudi ümmet için onun hastalığının hakikatini, mikrobun aslını bilen deneyimli bir doktordur."

Karadavi, Mevdudi'nin fikirlerini ana hatları ile şu üç noktada topluyor: İslam'a bağlılık, çağdaşlık, açıklık. "O, fildişi kulelerde ya da münzevi kulübelerde yaşayan, fikirlerini kâğıda döktükten sonra sorumluluğunu taşımayan teorisyen bir ıslahatçı ya da akademisyen değildi. Mevdudi'nin o büyük fikri tezi yanı sıra en az onun kadar büyük ilmi bir tezi de vardı: Düşünceyi harekete dönüştürmek. Tezler ve kitaplar telif ettiği gibi adamlar telif etmek."

Karadavi'nin Mevdudi'nin hayranı olduğu yönlerinden biri de öncelikli meseleleri kavramaktaki mahareti idi. Ki bu anlayış pek çok davetçide bulunmayan bir özelliktir. Şeyh şöyle diyor: "İmam Ebul Ala Mevdudi'nin önceliği modern cahiliyye ile savaşmak, insanları tam anlamıyla ibadete ve dine, sadece Allah'ın hâkimiyetine boyun eğmeye, konumu ve misyonu ne olursa olsun -ister aydın, ister siyasi lider- yaratılmış birinin hâkimiyetini reddetmeye döndürmektir. Toplumsal, ailevi, ferdi, şahsi, iktisadi ve medeni hayatta batı fikrini reddeden, devrimci ve değişimci bir metod izleyen İslami hareket inşa etmektir. Bu düşüncesini bütün kitaplarında ve araştırmalarında ortaya koydu. Çalışmaları onun İslam'a davet ve yenilik felsefesini ifade ediyordu. Böylece söz konusu hareketi inşa etmek ve yaymak için cemaatini kurdu."

Muhammed Recep El Bayoumi: Mevdudi'nin Marksizm karşısındaki tutumu; anlatılmaya gerek duyulmayacak derecede bilinmektedir. Nitekim kendisi, Müslüman düşünürlere Marksizm karşısında keskin bir kılıç vazifesi görecek argümanlar üretmiştir. Zira, sahip olduğu ansiklopedik bilgi birikimi; aydın ve üretken düşünce yapısı ve doğu dünyasındaki devrimci hareketlere ilişkin derinlemesine tahlilleri tam da taşı gediğine koyacak türdendir... Doğrusu, böylesi büyük bir müfekkirin eserleri her müslümanın evinde bulnmalıdır. Çünkü onun eserlerinin adeta ilahi bir ruhla desteklenmişcesine okuyucusuna sağladığı geniş ufuk başka eserlerde zor bulunur.

Müsteşar Abdullah el-Akîl: "Allame Mevdudi çağdaş İslam sancaklarından, mütefekkirlerinden, davetçilerinden biridir. Allah Teâla ona hikmet, ileri görüşlülük, derin kavrayış, ilmi basiret, olayları teemmül, fikirler ve durumlar üzerine geniş çaplı çalışma, bilgi kaynaklarını inceleyerek güvenilir olanları ayırdedebilme, batı medeniyetinin faydalı taraflarını alıp zararlı taraflarını reddetme, İslam'ı hayatın her alanındaki sorunlar için bir çözüm olarak sunabilme kabiliyeti bahşetmiştir. Şehit İmam Hasan El Benna'nın metodu işte buydu. İlmi yöntemleri kullanarak müslüman kardeşimizi İslami yöntemlere uygun olarak şekillendirirdi."

Mevdudi, Dört Terim adlı eserinde şöyle diyor: "İlah, Rab, İbadet ve din. Kur'an'ın dört temel ıstılahı. Bunları bilen Kur'an'ı bilir, bunları bilmeyen Kur'an'ı bilmez, tevhidi bilmez, şirki bilmez, ibadetin yalnız Allah'a mahsus olduğunu da bilmez. Her kime bu ıstılahlar gizli kalırsa mümin bile olsa o kimseye Kur'an'ın anlaşılması gizli kalır ve mümin olmasına rağmen inanç ve ameli eksik kalır. Bu ıstılahların manalarında Kur'an'ın indiği devirdeki anlaşılandan değişme vaki olmuştur. Bu geniş manalar yerlerini dar ve madut ve mübhem manalara terk etmişlerdir. Bunun iki sebebi var: Arap dilinin zevkinin azlığı ve Müslümanların İslam devrinde doğmuş olmaları. Bu sebeple Kur'an'ın indiği devirde kafirler hakkında kullanılan manaları bilememişlerdir. Bilahare mezkur ıstılahlara Kur'an'ın indiği devirde Kullanılan manaları ile birlikte lugat uleması ve tefsir erbabına da gizli kaldığı için insanlar dinin dörtte üçünü anlayamamış, hatta İslam'ın hakiki ruhu kendilerine gizli kalmıştır. Bundan dolayı da inançlarında ve amellerinde eksiklik görülür." Dört Terim ve eserde yer verdiği fikir ve görüşleri dünyadaki birçok ekolün temel dinamiklerini şekillendirmiştir. Bu yönü ile yazdığı tefsiri dışında en etkili eseri Dört Terim'dir.

Mevdudi'nin en önemli yönlerinden biri kendi çağını çok iyi okumasıdır. Çağın sorunlarına islami perspektif ile çözümler getirmesidir. Bu manada Mevdudi'nin kendi döneminde yaptığı çözümleme ve mücadele bugün için yol göstericidir. Fikirlerini aynı ile alıp taklit etmek manasında değil bu söylediğimiz. Mesela kendi döneminde emperyalist güçlere karşı verilen mücadelede daima ön saflardadır. Bugünün müslümanları da emperyal güçlere karşı daima mücadele içinde olmalı ve her türlü sömürünün ortadan kalkması için çaba göstermelidir. Mevdudi kendi döneminde cereyan eden Kadıyanilik gibi sapkın ekollere karşı da amansız bir mücadele içine girmiştir. Bugünün müslümanları da kendi toplumları içinde cereyan eden sapkın ekollere karşı mücadele etmelidirler.

Müslüman gençliğin kendi çağının sahabe ufkunu yakalaması için Mevdudi ve diğer islam düşünürlerinin eserlerinden ve görüşlerinden istifade etmesi gerekir. Mevdudi'nin gençliğe yaptığı çağrı bu meyanda çok önemlidir. "Ey gençler! Size nasihatim gelecek asrı İslam asrı kılmanızdır. Çünkü Batı medeniyeti çöküşün eşiğindedir. Komünizm de Kapitalizm de peyderpey çökecektir. Bu çöküşlerden sonra dünyada bir boşluk meydana gelecektir. Bu boşluğu da İslam'dan başka bir güç dolduramayacaktır. Size tavsiyem "Sabır ve metanetle" bu boşluğu doldurmak için mücahede ediniz. Sakın birilerinin akıllarına uyup gizli örgütleşmelerin içine girmeyin, silaha ve şiddete ise asla başvurmayın. Çünkü bu aceleciliktir ve İslam'da aceleciliğin yeri yoktur. Bu boşluğu İslam'ın doldurmasını istemeyenler de sizi buna teşvik edebilir. Şunu bilin acelecilik beraberinde kötü görüntüler getirir. O halde ey gençler! Doğru İnkilab Hz. Peygamber döneminde olmuştur ve gelecekte yine bu yolu izleyenlerin eliyle olacaktır."

Düşünür ve mücadele insanları hatadan münezzeh değillerdir. Bizler düşünürlerin ve mücadele insanlarının yaptığı iyilik ve güzellikleri almalıyız. Güzellikler islama aittir hatalar ve eksikler ise şahıslara aittir. Şayet insanları bir olumsuzluk ile itham edecek isek yapmamız gereken ilk iş o şahsın eserlerini okumak ve eserleri üzerinden yorum yapmaktır. Dedikodu ve kulaktan duyma bilgiler ile insanları itham etmek ahiret noktasında büyük bir vebaldir.


Yazar: Ferhat ÖZBADEM - Yayın Tarihi: 26.12.2014 09:15 - Güncelleme Tarihi: 22.11.2021 15:24
3394

Ferhat ÖZBADEM Hakkında

Ferhat ÖZBADEM

1979 yılının bir Haziran günü Adıyaman’da dünyaya geldi. İlk, orta ve lise öğrenimini Adıyaman’da bitirdi. Gül Eğitim Yardımlaşma Dayanışma İlmi Araştırmalar Ve İnsan Hakları Derneği kurucu üyesidir. Özgün İrade, Vuslat, AbıHayat ve Yolcu dergisinde şiir ve makaleleri yayınlanan yazar evli dört çocuk babasıdır.

haberdurus.com, zeynepder.org, dunyabizim.com, kitaphaber.com.tr web sitelerinde belli periyotlar ile yazı yazmaktadır.

YAYIMLANMIŞ ESERLERİ

Düşünce: 40 Esas 40 Düstur, Cennetin Anahtarı, Cennetin Yolu, Kur’an’ı Nasıl Okumalı, Kur’an’ın Gölgesinde Hz. Muhammed

Araştırma: Dünden Bugüne İslami Hareket, Edebiyat Gemisinde Düşünce Adamları

Roman: Brezilya, Muaz, Muhammed Mursi, Saffan Bin Muattal

Şiir: Ebrulim.

Deneme: Ortalama Bir Âşık Olmamı Bekleme Benden.

SERİ ÇALIŞMALARI

Tavsiyeler Serisi (10 Kitap):

Aliya İzzetbegoviç, Fethi Yeken, Hasan El Benna, Hasan En Nedvi, Malcolm X, Mevdudi, Mustafa Meşhur, Said Havva, Seyyid Kutub, Yusuf El Karadavi

Roman (Beşir Serisi, 6 Kitap):

Beşir ve Sultan Abdulhamid, Beşir ve Fatih Sultan Mehmet, Beşir ve Gazali, Beşir ve İbn Haldun, Beşir ve Osman Bey, Beşir ve Selahaddin Eyyubi.

Biyografik Roman (Öncüler Serisi, 14 Kitap):

Aliya, Hasan el Benna, Malcolm X,  Mehmet Akif, Mehmet Akif İnan, Meryem Cemile, Metin Yüksel, Mevdudi, Muhammed Ali, Necip Fazıl, Ömer Muhtar, Said Halim Paşa, Seyyid Kutub, Zeynep Gazali.

Mesajlar Serisi (15 Kitap)

Ali Fuat Başgil, Aliya İzzetbegoviç, Cemil Meriç, Fethi Yeken, Hasan El-Benna, Hasan En-Nedvi, Malcolm X, Mehmet Akif Ersoy, Mevdudi, Mustafa Meşhur, Necip Fazıl Kısakürek, Nurettin Topçu, Said Havva, Seyyid Kutub, Yusuf El-Karadavi

Ferhat ÖZBADEM ismine kayıtlı 222 yazı bulunmaktadır.

Yazarımıza ait 18 kitap bulunmaktadır.

Twitter Kitapyurdu.com