Kalbin İlacı, İlahiyat, Ferhat ÖZBADEM

Hastalıklar iki türlüdür. Fiziksel hastalıklar ve kalbi hastalıklar.

Fiziksel hastalıklar tıp ilminin ilgi alanında ele alınırken kalbi hastalıklar ise ayet ve sahih hadisler ile İslami ilimlerin ilgi alanında ele alınır. Zahir manada neşet eden kalp, mide, psikolojik, beyin ve ırsi hastalıklar teşhis ve tedavi edilmediğinde nasıl ki insanın rahatsız ve acılı bir hayat yaşamasına sebep oluyor aynı şekilde hatta daha üst dereceden kalbi/manevi hastalıklar olarak tanımlayabileceğimiz hastalıkların teşhis ve tedavisi yapılmadığında hem bu dünyada huzursuz ve sorunlu bir hayat hem de ahirette sıkıntılı ve kötü bir akıbete sebep olabilir. Bu yönü ile baktığımızda kalbi/manevi hastalıkların teşhis ve tedavisi hayati önem teşkil etmekte, evveliyetler fıkhı içinde de ilk sıralarda yer almaktadır.

Her insan iç aleminde yaşadığı çelişkileri, huzursuzlukları, sorun ve sıkıntıları bilir, bunların farkındadır. Ne olduğunu ve çözümün nasıl olduğunu bilmesi ise bu konu ile ilgili ilimlere vakıf olup olmadığı ile ilgilidir. Bu noktada Efendimiz Muhammed’in (s) sahih hadisleri ile konuyu ele alan ulemanın eserlerinden istifade etmek en kestirme ve sağlam yol olarak tarif edilebilir. Bu alanda yazılmış olan başucu eserlerden biri de İbn Kayyım el Cevzi’nin müellifi olduğu Kalbin ilacı adlı eserdir. Eserin Türkçe tercümesi Elif yayınları tarafından neşredilmiştir.

Doğru olarak bildiğimiz birçok yanlışı okuyucusuna izah eden, işlenen günahların ahirette verilecek cezası ile birlikte bu dünya hayatında ne tür sıkıntılara sebep olacağı üzerinde derinlemesine analizler yapılıyor. Asırlar önce yaşamış bir insanın günah ve etkileri ile ilgili hem somut hem de psikolojik yönleri derinlemesine ele alması ve bunların çözüm yollarını sahih hadisler ile ortaya koyması gerçek anlamda hayranlık uyandırıyor. İnsanların işlemiş oldukları günahları nasıl terk edebilecekleri ile ilgili verdiği bilgiler hemen her inanan insanın istifade edebileceği bilgiler olarak okuyucuya sunuluyor.

Kur’an’ın bir yönü ile insanların hastalıklarına şifa olduğu meselesi hadisler ışığında izah edilirken okunan ayetlerin şifa ayetleri olması ve okuyan kişinin muttaki olması gerektiğine vurgu yapılırken bir kısım insanların şifa bulmamasının ise hastanın tedaviye olumsuz karşılık vermesinden kaynaklandığı hatırlatılıyor. Özellikle kalbi/manevi hastalıklar için Kur’an’ın Arapça, Meal ve Tefsirinden okunmasının şifa olduğu bilinen bir hakikattir. Sıkıntılı ve buhranlı zamanlarda anlayarak yapılan Kur’an okumalarının insanı ferahlattığı ve huzura kavuşturduğu reel bir hakikattir. Kur’an’ın Allah kelamı olması ve ayetlerde ifade edildiği şekli şifa olması Allah’ın bize bir rahmetidir.

Dua ve önemi üzerindeki tespitler mükemmel. Duanın belaları def ettiği insanların isteklerinin olması noktasında önemli bir unsur olduğu, duanın kabulü için salih amelin önemi üzerinde duruluyor. Duanın hastalıkların şifasına vesile olduğu beyan ediliyor. Duanın kabulünün önündeki engeller ve dua adabı sünneti Resulullah’a (s) göre izah ediliyor.

Dua ve kader ilişkisi hemen her okuyucunun dikkatini çekecek bir konu. Yıllardır kelam ekolleri arasında ihtilaf konusu olan duanın kaderi değiştirip değiştiremeyeceği konusu etraflıca ele alınıyor. Duanın kaderi değiştirmeyeceğini söyleyenlerinde görüş ve delillerine yer verirken kaderin dua ile değişebileceği ile ilgili delilleri de veriyor. Esas olarak bu konudaki görüşü ise İbn Kayyım’ın; duanın kaderin yerine gelmesi için bir vesile/sebep olduğunu, kaderin sebepler üzerine bina edildiğini, duanın kadere etkisinin ise edilen duanın kaderin kazaya dönüşmesine vesile olabileceği, dua edilmediğinde ise kazanın vuku bulmayabileceği izah ediliyor. (Ayrıntılı bilgi için Dua ve Kader bölümüne bakılabilir)

Sevgi ve aşk bahsi ise en fazla ilgi çeken bölüm olarak eserde yer alıyor. Alimlerin bu konudaki eserlerinin azlığı ve konunun ilk insandan kıyamete kadar bütün insanlar ile ilgili olması buna sebep olabilir. Sevginin dereceleri, sevginin zirvesinin kulluk olduğu, aşkın zararları ve aşkın mertebeleri, insanların aşk konusunda çeşitleri üzerinde detaylıca duruluyor. Sevgi ve aşk konusunu derinlemesine öğrenmek isteyenlerin mutlaka okuması lazım gelen bir bölüm.

Kalbi hastalıklarımızın şifası olması duası ile…

Kalbin İlacı
İbn Kayyım el Cevzi
Elif Yayınları