Kur’an’ın Anlaşılmasına Doğru Atılan Her Adım De�, İlahiyat, Ferhat ÖZBADEM

Her kitabın bir kaderi olduğuna inananlardanım. Kitap okumalarının gerçek bir nasib işi olduğunu düşünenlerdenim. Kur'an ilimleri ve Kur'an araştırmaları ile ilgili düşünüp, sakin sakin yürürken yeni açılmış bir sahafın kapısından içeri girip, raflara göz atarken elimin istem dışı uzandığı bir kitap için ancak kader ve nasib diyebilirim. Kitapların gerçek okuyucularını bulana kadar sürekli el değiştirdiklerine, gerçek okuyucularını bulana kadar hüzünlü olduklarına, gerçek okuyucularını bulduklarında ise mutlu olduklarına inanıyorum. Kalbi olmayanın vefası da olmazmış. Demek ki, kitapların da kalbi vardır. Biz okuyucuların kitap araması gibi kitaplarında okuyucularını aradığına inanlardanım.

Bu dünya hayatında bir müslüman için en önemli işlerin başında, Allah'ın insanlığın dünya ve ahiret kurtuluşu için göndermiş olduğu vahyi/kitabı okuma, anlama, yaşama ve anlatma çabasıdır. Bu çaba için verilen her emek değerlidir. Her çalışma önemlidir. Her adım kıymetlidir. Tarihsel süreç içinde Türkiye coğrafyası dışındaki alimlerin bu alanda yapmış oldukları çalışmalar son yarım yüzyılda tercüme edilmesi yolu ile bazı güzelliklere vesile olunmuştur bu konuda. Son çeyrek yüzyılda Kur'an'ı anlamaya yönelik telif eserler dikkat çekecek seviyede neşredilmeye başlanmıştır. Düşünce dünyamızı anlamlandıran en önemli özne olarak, yaşam pratiğimizi şekillendiren en önemli rehber olarak Kur'an'ın anlaşılması ile ilgili yapılan çalışmalardan biri de 2012 yılında Diyanet işleri başkanlığı yayınlarından çıkan İbrahim H. Karslı'nın Kur'an'ı anlamaya giriş kitabıdır.

Karslı'nın eseri, bu alanda yazılmış olan diğer eserlerden farklı olarak Kur'an'ı anlamaya yönelik Kur'an okumalarından önce bireysel olarak nasıl hazırlanılması gerektiği ile ilgili tavsiyelerde bulunuyor. Derin düşünmeler ile okuma, Kur'an hidayetinden istifade niyeti ile okuma, bir muttaki olarak okuma, Kur'an okumalarında disiplinli olma, Kur'an okumaları için özel zamanlarda okumanın gereği gibi bir kısım tespit ve tavsiyelerde bulunuyor.

Müellifin eserin hazırlanmasında istifade ettiği eserler kaynakçada görülebilir. Kaynakçada belirtilen eserler aynı zamanda Kur'an'ı anlamak ile ilgili yazılan eserlerdir. Okuyucu bu eserlerden de istifade etmelidir. Muhammed Kutub, Muhammed Gazali, Abdullah Yıldız, Suat yıldırım bu alanda eserleri olan yazarlardan birkaçıdır. Bu alanda kitap okumak ve görüşlerden istifade etmekten bahsedip Seyyid Kutub'un Yoldaki işaretler adlı şaheserini hatırlatmamak olmaz. Özellikle sahabenin Kur'an'a yaklaşım bilinci ile ilgili kısmı özellikle irdelenmeli ve üzerinde durulmalıdır.

Kitabın hitap ettiği kitle ortalama yurdum insanıdır. Bu yönü ile kitabın dili hem çok hafif hem de net ifadeler ile örülmüştür. Teknik bilgi ve teknik kavramlardan özellik ile uzak durulmuş izlenimi vermekte eser. Kur'an'ı anlamaya yönelik bilinç verme çabası ile teşekkül etmiş bir eser izlenimi veriyor. Bir eseri kıymetli kılan yönlerinden biri de bu yönü olsa gerek. Okuyucu kitlesini iyi belirleyip, dinli ona göre belirlemek.

Eseri incelerken iki husus özellikle dikkatimi çekti. Birincisi üstad Sezai Karakoç'un Kur'an bilinci ile ilgili bir cümlesine yer vermesi. Ki bu yönü ile müellifin gerçek anlamda iyi bir araştırmacı olduğunun izlerini görüyoruz. İkincisi ise sadece bu eserde değil bu alanda yazılmış olan eserlerin ekserisinde görülen bir eksiklikten bahsetmek istiyorum. Eserde, verilen bilgilerde sahih sünnet/hadis eksikliği. Bu alanda neşredilen eserlerin ekserisinde büyük bir eksiklik olarak ifade edilebilecek bu eksiklik eserde gerçek anlamda dikkat çekiyor. Bir iki cümlelik birkaç vurgudan ziyade eserde sahih sünnet/hadis yok denecek kadar az. Halbuki sahih sünnet Kur'an'ın en güzel tefsiridir. Kur'an'a en güzel yaklaşım sahih sünnet merkezli yaklaşımdır. Kur'an bilincinin kemale ulaşmış şekli sahih sünnet çerçevesinde oluşan Kur'an bilincidir. Sahih sünnetin ıskalandığı her çalışma nakıstır. Bundan sonra bu alanda neşredilecek eserlerin sahih sünneti merkeze alması ve toplumumuzun Kur'an bilincinin artması duası ile.

İbrahim H. Karslı

Kur'an'ı Anlamaya Giriş

Diyanet Yayınları