Kurmacanın Kıyılarında Dolaşmak, Düşünce, Ülker GÜNDOĞDU

Kurmacanın Kıyılarında Dolaşmak yazısını ve Ülker GÜNDOĞDU yazarına ait tüm yazıları Kitaphaber.com.tr sitemizden okuyabilirsiniz.

Kurmacanın Kıyılarında Dolaşmak

01.11.2021 09:00 - Ülker GÜNDOĞDU
Kurmacanın Kıyılarında Dolaşmak

Dünyaya ve oradaki yaşama tarzlarına yönelen bakış ve düşünceleri okurla buluşturarak ufkunu genişletmeye katkıda bulunmaya; akla gelmez soruları aklettirerek başlamaktadır. Sosyal bilimlerde kuramların polisiye kurmacalarla bir ilişkisi var mı? Nasıl bir ilişkidir bu? Karl Marx Kapital'de neden komedya yerine tragedyayı tercih etmiştir? Gazete haberlerinde saf gerçekliği mi okuyoruz? Peki, "gerçekçi" denen kurmacaların rolü ne? Ya anlatılardaki pencereler nereye açılır? Geleneksel olarak kurmacanın dışında bırakılan insanlar romana ve öyküye nasıl dâhil edildiler? Bu sorulara verilecek cevaplar, kurmaca boyutunda sınırı olmayan bir biçimselliğe iletir okuru.

Filozof Jacques Ranciere, uzun yıllardır siyasetin yanı sıra estetik, özelliklede edebiyat üzerine çalışmaktadır. Ranciere, bu eseri Kurmacanın Kıyıları'nda da bir yandan Honore de Balzac, Edgar Allan Poe, Ranier Maria Rilke, Marcel Proust, Joseph Conrad, William Faulkner ve W. G. Sebald gibi yazarların eserlerinden hareketle kurmacanın kıyılarını keşfe çıkıyor. Diğer yandan da György Lukács ve Erich Auerbach gibi güçlü yorumcularla diyaloğa giriyor. Kurmacanın Kıyıları'nı edebiyat, eleştiri ve felsefeye ilgi duyan okurlar zevk duyarak, hayret ve ilgiyle okuyacaklardır.

Eserin İçeriğine Dair

Bu eserin dört bölümü, kurmacanın geçirdiği dönüşümlere ilişkin. Söz konusu bölümlerde modern kurmacanın kurucu hareketi analiz edilmektedir. Ağırlık merkezini; olayları birbirine bağlayan düğümün oluşturduğu aktarır.

İlk bölümde kurmacanın bir özgül dünyanın sınırlarını belirleyip içini doldurmasını sağlayan çerçevenin dönüşümleri incelenmektedir. Sınıfları ve dünyaları ayıran engeller yıkılır yıkılmaz kurmacanın seçili karakterlerini ve durumlarını gerçeklikten ayıran kapalı pencerelerin de açıldığı bir dünya tasvirini gösteriyor. İkinci bölüm, hangi gerçekliğin bir görünüşe yol açtığını ve bu gerçekliğin kendisinin hangi nedenin sonucu olduğunu söylemek için anlatı rasyonalitesi ile bilim rasyonalitesinin nasıl bir araya geldiğini göstermektedir.

Üçüncü bölüm, olguların mantığı ile kurmacaların mantığını ayıran engeller ortadan kalktığında, kurmacaya ait hayal gücünün büründüğü anlamı ve biçimleri ele alıyor. Hakiki hayal gücünün hiçbir şey yaratamayacağına inanmış bir romancı, yine de hiçbir zaman tanışmadığı karakterler yaratıp kullanmak zorunda kaldığında bize aktarılan olayların gerçeklik türüne ve zamansallığına dair bizi tereddütte bıraktığında olacakları aktarmaktadır.

Dördüncü bölüm, ünlü bir eleştirmeninin izinden giderek, kurmacanın resmettiği ortaklığı ve kurmacanın yüzyıllardır özdeşleştirildiği gibi bir eylemler tanzimi olmaktan çıktığında vaat ettiği insanlığı ele alıyor. Hiçbir şeyin meydana gelmediği bir dünya ile bir şeylerin öylece geçip gittiği bir dünya arasındaki kurmacaları incelemektedir. Kültür sosyolojisinin yürüteceği bir araştırmayla yazarın inancı, bizzat kendisi doğrulamalıdır ki bunu da ancak tek bir yolla yapabilmektedir.

Eser, ana hatlarıyla kurmaca üzerine yoğunlaşırken; kurmacanın farklı boyutlarda ve farklı türler arasındaki etkisini gözler önüne sermesi bakımından önemli. Edebî eserlerin ve kurgusal eserlerin insan zihninde oturacağı yeri hakikat- sanal ayrımı içerisinde irdeleyen Rancière, teorik çerçevede anlaşılması zor, yorumlanması için ekstradan çaba gerektiren bu eserinde ifade ettiği yol ve yöntem birçok edebiyat teorisyenleri tarafından ilgiyle izlenirken, eserin arka planındaki Marksist teori kendini yoğun biçimde göstermektedir.

Kurmacanın Kıyıları
Jacques Ranciere
Metis Yayınları
Şubat 2019
177 sayfa


Yazar: Ülker GÜNDOĞDU - Yayın Tarihi: 01.11.2021 09:00 - Güncelleme Tarihi: 28.11.2021 09:12
1610

Ülker GÜNDOĞDU Hakkında

Ülker GÜNDOĞDU

1977 yılının Ocak ayında Konya Ereğli’de dünyaya geldi. 18.08.2020 tarihinde Kitap Haber’e katıldı. 1998’den beri İstanbul’da yaşamakta.

Ülker GÜNDOĞDU ismine kayıtlı 143 yazı bulunmaktadır.

Twitter Instagram LinkedIn Kişisel