Okumak ve Oynamak Arasında Bir Dikkat, Çocuk, Misafir Köşesi

Ela Bilgetürk yazdı...

"Bana her zaman şunu hatırlayacağına söz ver:

inandığından daha cesursun, göründüğünden daha güçlüsün, sandığından daha akıllısın."
(A.A Milne Winnie The Pooh)

Ebeveynlerinden oyuncak isteyen çocuklar, asılında ebeveynlerin ilgisini istiyor. İlgi isteyen çocuklar, çeşitli şekillerde bunu ebeveynlerine duyurmak için çabalarlar. Kimisi ağlar, kimisi "hayır"cıdır, ne dense tersini yapar, kimisi nev-i şahsına münhasır bir direnç biçimi geliştirerek kendini göstermeye çalışır.

Çocukluk sanki bizim yaşamadığımız bir evre gibi gelir büyüdükçe. Çoğu ebeveyn bir zamanlar kendilerinin de o evreden geldiğini unutuyor. Şimdi çocukluğunu hatırlamayan ebeveynlere kendi çocukluğunu hatırlatacak bir eser ortaya koyan Vildan Kınalı, çocukların oyuncak talepleri, yerli yersiz ya da olur olmaz isteklerin kaynağının çözümüne dikkatleri çekmektir Kasım Bunlar Çok Mu Lazım? eseriyle. Oyuncaklar alınır, paketi dahi açılmadan, oynanmadan bir sepete yığılır. Çocuklar, yeme içme gibi oyuna duyduğu ihtiyaç, ilgiyle öğrenme ihtiyaçlarından kaynaklanır. Çocuklarla her gün aynı zaman aralığında en az kırk dakikalık bir oyun kurguladığınızda oynanmamış oyuncak ve yersiz isteklerin sonunu getirmiş olur ebeveynler.

Oynanmayan oyuncakların dili olsaydı neler anlatırdı neler. Çocuk kahramanımız Kâsım'ın alıp oynamadığı oyuncakları değerlendirmeyi ve oynamayacağı oyuncaklarla israf yapmamayı öğrendiği çocuk kitabını kazandıran Vildan Kınalı, öğreten bir hikâyeyi konu edinen bu eseri Vildan Kınalı'nın bir ebeveyn olarak israf ve çocuk eğitimi konusunda farkındalığı arttıracak bir eser. Kasım Bunlar Çok Mu Lazım? adlı kitabının alt metninde verilmek istenen ilgisizliği ve ana fikrindeki israfın neden olduğu fazlalığı arkadaş paylaşımına yöneltilerek çözüm üretilmektedir.

Eserdeki resimler, renkler, yazı karakteri, dil ve anlatım yalın ve kavramlar anlaşılır. Anlatımında birinci sınıf itibariyle, yaş ve yaşam düzeylerine uygun kavramlar kullanılmaktadır. İlk sınıflarda uzun tümce ve paragraflardan kaçınılmalıdır. Konunun anlatımı çocuklara yakından uzağa etkileşimi ve somuttan soyuta kavramı anlamaları göz önünde bulundurulmaktadır.

Kitap Çocuklar İçin Neden Önemli?

Kâsım Bunlar Çok Mu Lazım? isimli eserin dil gelişimi ve zihinsel gelişime katkısına bakıldığında çocuğun örnek alma yeteneğini, anlama becerisini ve dili kullanma becerisini geliştirmesine katkılar sunduğu söylenebilir. Yazarın bunun bilinçli bir şekilde kurguladığı görülmektedir. Kelime dağarcığına katkısı, resimlenen şekilleri fark etmeye başlaması, unuttuğunu hatırlatmasıyla belleği güçlendirmesi, çevresine ve kendisine olan dikkatini geliştirmesi ve kavramları öğrenmesi açısından çocukların veya ebeveynlerin çocuklarına okutması veya okuması önemli faydalar sağlayacak bir eser kazandırılmıştır.

Çocuk Kitabını Okuma Neyi Geliştirir?

Kelime haznesine katkı sağlamakla anlamayı kolaylaştırır. Bilimsel açıdan bakıldığında ebeveynlerin çocuklarına kitaplar okuması, çocukların beyinlerde olumlu gelişmeler sağladığı ispatlanmıştır. Okumak, beynin bağlantısını güçlendirmek demektir.

Değerler eğitimi ile birlikte birçok unsurun yerleşmesine katkı sağlar kitaplar. Bu eserlerin belirgin özelliği basit meselelerin farkındalıklarını artırarak farklı kelime bağları, farklı deyim ve anlatım teknikleri zihinlerde kalıcı hale getirmektedir. Ebeveynler her halükârda zaten çocuklarına alacakları kitapları öncelikle kendileri okumalıdır. İçeriğini bilmediği besini çocuğun önüne koymak nasıl ki sorumsuz ebeveynlik ile ilişkilendiriliyorsa bu durum kitaplar için de geçerlidir.

Konuşan bir oyuncağın düşüncesi ne olurdu? Diye düşündüğümüzde en güzel sözü oyuncağa söyleten yazar Margery Williams'ın, karakteri olan Kadife Tavşan'a sözü bırakmayalım ki; bakın kendisi ne diyor: "Gerçek olmak, neden yapıldığına bağlı değildir," dedi Sıska At. "Bu başına gelen bir şeydir. Bir çocuk seni uzun zaman çok severse, sadece oynamak için değil, Gerçekten çok severse, o zaman Gerçek olursun." Oyuncakların ve kitapların, çocuklara ne ifade ettiğini anlamak için çocuğunuzla her gün düzenli bir oyun ve okuma zamanı belirliyorsanız eğer, oyuncaklarınız canlanmaz belki ama oyunun ve kitapların çocuğunuza verdiği düşüncelerle zekâsı canlanır ve zihin gelişimini dahiliğe ulaştırabilecek adımlar atmış olabilirsiniz.

Çocuğun odasında bir oyun yeri ve bir de okuma köşesi seçin ve beraber oyunlar oynayarak ve kitaplar okuyarak zaman geçirin. İzleyicileriniz ve dinleyicileriniz oynanmayan oyuncaklar olsun ve interaktif bir okuma yaşatın çocuklarınıza. Evinizde oyuncaklardan daha çok okunacaklarla doldurun.

Çocuk kitaplarında kullanılacak harflerin, çocukların yaşlarına uygun olarak, gözü yormayacak, onların sözcükleri rahat okuması ve anlamlandırmasına olanak sağlayacak boyutlarda olmasına özen gösterin çocuklar için seçtiğiniz tüm kitaplarda olduğu gibi özen gösterin.

Kasım Bunlar Çok mu Lazım?
Vildan Kınalı
Mecaz Çocuk
2022
Resimleyen: Meryem Yıldız