Özel Gereksinimli Bireyleri Konu Edinen Kitaplar
İnsan gelişimi; motor, dil, sosyal, duygusal ve bilişsel gibi gelişim alanlarını kapsar. Her yaş grubunda bu gelişim alanlarının belli ortak özellikleri vardır. Bu gelişim özellikleri doğrultusunda değerlendirmeler yapılır ve ortak özellikler gösteren gelişime "normal gelişim" denilir. Bir insanın, hangi dönemde, hangi gelişim alanında, ne gibi özellikler gösterdiği belli olan normların dışında görülen özellikler, çocuğun gelişimini standart gelişimden ayırmaktadır. Eğitim sistemi, her yaş grubunun getirdiği ortak gelişimsel özellikleri temel alınarak standart (ortalama) yeterlilik ve özelliklerine göre oluşturulmuştur. Dolayısıyla, bu eğitim sistemi, ortalama olarak hazırlanmış strateji ve yöntemlerle eğitimini karşılayamadığı çocukları, farklılıkları nedeniyle ölçütlere uymadığı için özel gereksinimli çocuklar kategorisi içine almaktadır. Geçmişe oranla günümüzde eğitim sistemi içinde her çocuğa özgü yaklaşımların daha çok kabul gördüğü gerçeği sevindiricidir. Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2006)'nde özel gereksinimli çocuk " özel eğitim gerektiren" terimi ile ele alınmış ve "çeşitli nedenlerle bireysel özellikleri ve eğitim yetersizlikleri açısından beklenilen düzeyden anlamlı farklılık gösteren birey" olarak tanımlanmıştır. Tanımlanmış olması yaşam içinde yeterli kabulü gördüğü anlamına gelmemektedir. Bunun için şüphesiz toplumsal bilince ihtiyaç vardır.
Toplumun bir üyesi olan özel gereksinimli bireyler gerek sosyal hayatın içinde gerek eğitim hayatının içinde birçok sıkıntılarla karşılaşmaktadır. Yaşanan sıkıntıların en başında kabul görme sorunu gelir. Bunun esas nedeni ise tolumun özel gereksinimlere dair yeteri kadar bilgi sahibi olmamasıdır. Onlarla birlikte yaşamayı öğrenmek ve onların da toplumun bir parçası olduğunu kabullenmek şüphesiz çocuk yaşlarda öğretilmesi gereken bir konudur. Kapsayıcı edebiyat (Özel gereksinimli bireyleri normal gelişim gösteren bireylere anlatmayı amaçlayan edebiyat eserleri) ile bunu başarmak mümkündür. Bu yüzden özel gereksinimli çocuklar için yazılmış kitapları, edebiyatın tüm alanlarında önemsemekle birlikte özellikle çocuk edebiyatında çok daha önemli olduğunu düşünüyorum. Nitelikli çocuk edebiyatı çocuğu hayata hazırlar. Kitaplar aracılığıyla şahit olduğu özel gereksinimli bireylerin hayatı, çocuk dünyasında yadırganmaz ve çok daha kolay kabule yol açar. Toplumda farklı yeterliliklere ve yeteneklere sahip çocuklara saygı duyulmasını destekler. Olumsuz düşüncelerle kalıplaşmış tutumlar, kapsayıcı edebiyatın gücüyle olumlu davranışlara dönüşebilir. Bunun ne kadar kıymetli olduğunu bildiğim için hem çocuk edebiyatı hem de yetişkinler için yazılmış ve özünde özel gereksinimli çocuklara hizmet eden kitaplardan bir liste oluşturdum. Umarım özel gereksinimli bireylere ve özellikle çocuklara katkısı olur.
İçimdeki Aslan
3 yaş ve üzeri için Kristien Dieltiens tarafından kaleme alınmış eser, Yalçın Varnalı çevirisinden Yapı Kredi Yayınları etiketiyle yayımlanmıştır. DEHB tanılı, Vaut isminde bir erkek çocuğun hikâyesi anlatılmaktadır. Genellikle DEHB'e eşlik eden dürtüselliğin de olay akışında var olduğu görülen kitap, gerçeklerle örtüşmekte ve "Gerçek hayattan hikâyeler dizisi" olarak tanıtılmaktadır. Toplam 28 sayfadan oluşmaktadır.
Bir Türlü Yerimde Duramıyorum
Meg Belsivo tarafından yazılan, çevirisini Özden Hanoğlu'nun yaptığı eser, TÜBİTAK Yayınları etiketiyle 2019 yılında basılmıştır. Lucas isimli DEHB tanısı olan bir erkek çocuğunun, özel durumuyla nasıl baş ettiği ve nasıl kontrol altında tutmayı öğrendiğini konu edinmiştir. 6 yaş ve üzeri için yazılmış eser 33 sayfadan oluşmaktadır.
Zoe Zor Öğreniyor
Marie-Claude Fortin'in yazdığı eserin çevirisini Yalçın Varnalı yapmıştır. Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlanan eser 3 yaş ve üzeri için yazılmış ve 28 sayfadan oluşmaktadır. "Gerçek hayattan hikâyeler dizisi" olarak sunulan hikâye, Zoe isminde zihin yetersizliği olan bir kız çocuğunun yaşadıklarını, sorunlarının yanı sıra güçlü yönlerini de göstererek anlatmaktadır.
Greg'in Zaferi
Danielle Noreau tarafından yazılan eser, Yalçın Varnalı çevirisinden Yapı Kredi Yayınları etiketiyle yayımlanmıştır. Zengin bir hayal gücüne sahip olan Greg isimli anaokulu öğrencisinin yaşadığı sıkıntıları konu edinmiştir. Greg, konuşma bozukluğu olan bir çocuktur ve aldığı eğitimlerle güçlü yanlarını ortaya çıkarmış, engelini aşmıştır. 28 sayfadan oluşan eser 3 yaş ve üzeri için yazılmıştır.
Ben Mutlu Bir Dawn Annesiyim
İsminden de anlaşıldığı gibi dawn sendromlu bir çocuk annesi olan Elçin Tapan tarafından yazılmış eser, Yapı Kredi Yayınları etiketiyle çıkmıştır. Bu kitap, anne ve çocuğun yaşanmışlıklarından oluşmaktadır ve benzer sorunları yaşayan ailelere yol gösterici niteliktedir. Eser, 204 sayfadır.
Devam Eden Hikâyemiz
Elçin Tapan tarafından yazılan eser, Ben Mutlu Bir Dawn Annesiyim kitabının devamı olarak kaleme alınmıştır. Bir önceki kitapta olduğu gibi yazarın anılarından oluşmaktadır. Yapı Kredi Yayınlarının yayımladığı eser, 180 sayfadır.
Berke'nin Down Sendromu Hikâyesi
Olumlu tasvirin en çok öne çıktığı kitaplardan biri olan eser, Helena Kraljic tarfından kaleme alınmış ve Safiye Elif Opşin çevirisiyle Tübitak Yayınları tarafından 2016 yılında basılmıştır. Down sendromlu bir erkek çocuğu olan Berke, doğduğu günden itibaren bütün ailenin neşelenmesine sebep olan, esprileri ve yardımları ile ailenin diğer üyelerine katkıda bulunan, diğer aile bireyleri ile eşit haklara sahip bir birey olarak tanımlanmıştır. Kitapta Berke'nin özellikle güçlü yönleri, diğer karakterlere olumlu katkıları ve sürekli gelişen ilişkileri ön plana çıkarılmıştır. Toplam 23 sayfadan oluşan eser 5 yaş ve üzeri için yazılmıştır.
Down Sendromlu Bir Arkadaşım Var
Down sendromlu ve 8-9 yaşlarında bir kız çocuğu olan Tammy'nin, müziğe olan yeteneğinin ön plana çıkarıldığı ve diğer arkadaşları ile eşit haklara sahip olduğu, katıldığı yetenek yarışması ile vurgulanmıştır. Tammy'nin arkadaşlarını da cesaretlendirerek yarışmaya katıldığı, gitar çalarak yeteneklerini sergileme olanağı bulduğu, Jennifer Moore-Mallinos'un yazdığı hikâye, Umut Hasdemir çevirisiyle Tübitak Yayınları tarafından yayımlanmıştır. 31 sayfadan oluşan eser, 6 yaş ve üzeri için uygundur.
Sana Ne Oldu
Ampute bir birey olan James Catchpole'nin, farklı görünmenin nasıl hissettirdiğini, kendi çocukluk deneyimi ile kaleme aldığı eseri, Ketebe Çocuk Yayınları tarafından Sekine Beyza Köse çevirisiyle yayımlanmıştır. Yazar, engelli insanların hayatındaki en zor olan şeyin farklı muamele görmek ve merakla yöneltilen soruların etkisini anlatmıştır. Mizahi bir dille engelli olmanın gerçekte nasıl bir şey olduğunu gösteren eseriyle, çocukları o an ki davranıştan çok nedenine odaklandırmayı amaç edinmiş. Böylece çözüm odaklı düşünebilmeye, anlayışlı olma yolunda bakış açısı geliştirmeye olanak sağlamayı başarmıştır. 4 yaş ve üzeri için uygun olan kitap, 32 sayfadan oluşmaktadır.
Farklı Ama Aynı
Yazarı ve çizeri Feridun Oral olan eserde, fiziksel yetersizliği olan bir keçinin hikâyesi anlatılmaktadır. Çobanın da yardımıyla keçi, hem diğer keçiler gibi hayatına devam etmekte, yavrulamakta hem de diğer keçilere yardım ederek ailesine ve çevresine katkıda bulunmaktadır. Resimleriyle çok daha etkileyici boyuta ulaşan eser, göstergebilimin çocuk edebiyatındaki önemine de başarılı bir örnek olmuştur. Yapı Kredi Yayınları tarafından basılan, 3 yaş ve üzeri için uygun olan kitap 28 sayfadır.
Arkadaşım Yılmaz
Ayfer Gürdal Ünal'ın yazdığı eser, AÇEV tarafından basılmıştır. Tekerlekli sandalyeye mahkûm bir çocuk ve arkadaşının birlikte oynamak ve eğlenmek için hiçbir engelleri olmadığını anlatmaktadır. Kitapta, iki yakın arkadaş "hem benzeriz hem farklı" diyor. 3 yaş ve üzeri çocuklar için yazılmış ve 13 sayfadır.
Mucize
- J. Palacio tarafından yazılan kitap, Berna Sirman çevirisiyle Pegasus Yayınlarından çıkmıştır. Ana karakter, yüzünde doğuştan gelen fiziksel bir bozukluğa sahiptir. 10 yaşında olan kahramanın kendini kabul ettirmek için mücadelesini okurken aile olmanın ve koşulsuz sevginin etkileyici yönlerini de görüyoruz. Dünyada iki milyondan fazla satış yapmış olan eser, çok sayıda da ödül almıştır. Kitap, 13 yaş ve üzeri için uygun olup 336 sayfadır.
Dostluk Engel Tanımaz
Pedegog Ayşen Oy'un yazdığı eser, 2017 yılında Martı Yayınları tarafından basılmıştır.
Fiziksel yetersizliği olan bir kız çocuğu ile farklı yetenekleri temsil eden toplamda sekiz arkadaşın hikâyesini anlatıyor. Farklılıklara saygı duymanın önemini aşılamayı amaç edinmiş kitap, 6 yaş ve üzeri için uygun olup, 32 sayfadan oluşmaktadır.
Şuşu, Can Ve Dörtteker
Bedensel yetersizliği olan bir erkek çocuğunun Şuşu ile parkta karşılaşması ile başlayan hikâye, çocuklara engelli arkadaşlarının da onlar gibi yaramazlık yapıp, oyun oynamayı seven bireyler olduğunu göstererek farkındalık oluşturmayı amaçlamıştır. Yıldıray Karakiya'nın yazdığı eser Redhouse Kidz Yayınları tarafından basılmıştır. 32 sayfa, 3 yaş ve üzeri için uygundur.
Hayal Satıcısı
İki çocuk annesi ortapedik yetersizliği olan bir kadının ve çocuklarının hikâyesini anlatıyor. Farklılıkları olan ebeveynlere sahip çocuklar için dikkat çekici ve anlamlı olan eseri, Muhanned Al-Akus kalemiyle Nar Çocuk Yayınları çıkarmıştır. 9 yaş ve üzeri için uygun olan kitap, 28 sayfadır.
Mantova'nın Cüceleri
Gianni Rodari'nin kaleme aldığı eser, Filiz Özdem çevirisiyle Yapı Kredi Yayınlarından çıkmıştır. Çok sayıda cüce insanın kahraman olduğu hikâye, hiçbir farklılığın başarıya engel olmadığını gösteriyor. 7 yaş ve üzeri için uygun olan eser, 32 sayfadır.
Yapabilirim
Jennifer Moore-Mallinos tarafından kaleme alınmış eser, Ebru Kılıç çevirisiyle Tübitak Yayınları etiketiyle basılmıştır. Özel gereksinimli bireylerin kendilerinden beklenen performansı en çok öne çıkaran kitaplardan biridir. Adrian isimli kahraman, fiziksel yetersizliğinin diğer arkadaşlarından geride kalmasına sebep olmaması için azmetmiş ve diğer arkadaşları gibi pek çok etkinliğe katılmış, gösterdiği çaba sayesinde okulun basketbol takımına seçilmiştir. Kitapta özellikle, Adrian'ın azim ve kararlılığı ile birçok zorluğun üstesinden geldiğinin ve etrafındaki insanların ondan ve tekerlekli sandalyesinden korkmaması gerektiğinin altı çizilmiştir. 6 yaş ve üzeri için uygun olan kitap, 35 sayfadır.
Renklerin Kara Kitabı
Menena Cottin tarafında hem Latin alfabesi ile hem de Braille alfabesi ile yazılmış eseri, Alparslan Durmuş çevirisiyle Edam Yayınları 2016 yılında yayımlamıştır. Alışılmışın dışında olan kitap, Bologna Ragazzi çocuk yayıncılığı ödülünü almıştır. 7 yaş ve üzeri için uygun olan eser, 28 sayfadır. Tüm sayfaları siyah olan kitapta renkler anlatılıyor. Eser, içeriği ile empati yapmanın önemi ve görme engellilerin yaşadıkları hakkında çocuklarla konuşulabilecek zemini hazırlayan değerli kitaplar arasındadır.
Riki'nin Yeni Dünyası
Görme yetersizliği olan bir erkek çocuğunun korkularından kurtulup özgüvenine kavuşmasını anlatan hikâye, Aleix Cabrera tarafından yazılmıştır. Adem Uludağ çevirisiyle Tübitak Yayınları 2013 yılında yayımlamıştır. 37 sayfa olan eser, 5 yaş ve üzeri için uygundur.
Kiraz Ağacı İle Aramızdaki Mesafe
Kiraz Ağacı ile Aramızdaki Mesafe, Paola Peretti'nin kendi yaşamından yola çıkarak yazdığı ilk romanıdır. Yazar, 9 yaşında olan kahramanın, genetik bir hastalık nedeniyle görme yetisini yavaş yavaş kaybedişini ve süreçte kabule geçişini etkileyici bir dille anlatıyor. 10 yaş ve üzeri için uygun olan eser, 208 sayfadır ve Esma Fethiye Güçlü çevirisiyle Timaş Yayınlarından çıkmıştır.
Kısa Kulaklı Tavşancık
Julia Liu tarafından yazılan eser, Çiğdem Kaplangı çevirisiyle Yapı Kredi Yayınlarından çıkmıştır. Kahramanı tavşan olan kitap, farklılıklarına rağmen kendini sevebilmeyi gösteriyor. 4 yaş ve üzeri için uygun olan eser, 36 sayfadır.
Meteyi Çok Seviyorum
Milli Eğitim Bakanlığı ve UNICEF iş birliğiyle ve kapsayıcı eğitimi sağlamak amacıyla "Engeli olan çocuklar için kapsayıcı eğitim projesi" kapsamında okul öncesi dönem için çıkarılmış birçok kitaptan sadece bir tanesidir. Önemli bir adım olduğunu düşündüğüm için burada bir tanesine örnek olarak, ismen yer verdim ancak siz projenin tüm kitaplarını inceleyebilir ve internet üzerinden ücretsiz erişimine de ulaşabilirsiniz.
Kreşendo
Susanna Mattiangeli'nin işitme yetersizliği olan bir erkek çocuğun hikâyesini yazdığı eser, Elma Yayınları tarafından 2017 yılında basılmıştır. Çocuk kitabı kategorisinde yayımlansa da yetişkin okurların daha çok ilgisini çektiği, ilginç bir kitap olarak yorumlanmaktadır. 36 sayfa olan kitabın künyesinde 6 yaş ve üzeri için uygun olduğu belirtilmiştir.
İşaretlerin Dansı
Emine Kıvcı Biçim tarafından yazılan eser, Evreka Çocuk Yayınları etiketiyle 2025 yılında basılmıştır. İşitme engelli bir kız çocuğunun gerçek yaşanmış hikâyesinden yola çıkarak kurgulanmış kitap, kaynaştırma öğrencisinin sınıf içinde kabul görmesini anlatan örnek bir çalışmadır. 8 yaş ve üzeri için uygun olan eser, 64 sayfadır.
Nevvah
İşitme engelli bir ailede büyüyen Emine Kıvcı Biçim, kendi yaşamından ilhamla işitme engelli bireylerin yaşadıklarını yarı akademik bir dille Nevvah isimli kitabında anlatmış. Eser farkındalık oluştururken aynı zamanda işitme engelli bireyler için de yol gösterici niteliktedir. Odessa Yayınlarından çıkan kitap, yetişkin okurlar için uygun olup 112 sayfadan oluşmaktadır.
Gülümsemek İyidir
Mavisel Yener'in 5 yaş ve üzeri için yazdığı eser, işitme yetersizliği olan bir erkek çocuğunun hikâyesini anlatıyor. Yeni gelen komşularıyla hayatına farklı bir pencere açılan Mimi isimli karakter üzerinden, arkadaş ilişkilerinde özen ve emek göstermenin güzellikleri işleniyor. Uçanbalık Yayınları etiketiyle basılan eser 16 sayfadır.
Duyamamak Böyle Bir Şey
Jennifer Moore-Mallinos'un kaleme aldığı eser, Özden Hanoğlu çevirisiyle Tübitak Yayınları tarafından basılmıştır. 10 yaşında işitme yetersizliği olan bir kız çocuğunun gözünden işaret dili ve işitme cihazları anlatılıyor. Sosyal hizmetler uzmanı ve öğretmen olan yazar, gözlemlerini kitabına aktararak farkındalık oluşturmayı amaçlamıştır. 33 sayfa olan eser, 7 yaş ve üzeri için uygundur.
Bende Disleksi Var
Jennifer Moore-Mallinos'un kaleme aldığı eser, Ebru Kılıç çevirisiyle Tübitak Yayınları tarafından yayımlanmıştır. Kitap, okuma ve yazmakta zorlanan bir kız çocuğunun disleksi tanısı alma serüvenini anlatıyor. 7 yaş ve üzeri için uygun olan eser, 36 sayfadır.
Cem'in Disleksi Hikâyesi
Helena Kraljic tarafından yazılan eser Safiye Elif Opşin çevirisiyle Tübitak Yayınlarından basılmıştır. Disleksi tanılı bir erkek çocuğunun, kendi iç dünyasındaki karmaşasını anlatmaktadır. 5 yaş ve üzeri için uygun olan kitap, 23 sayfadır.
Disleksinin Sesi
Merve Yurtsever'in kaleme aldığı eser, Turuva Yayınları tarafından 2023 yılında basılmıştır. Disleksili çocukların yaşadığı gerçek hikâyeleri öykü formunda sunan kitap, ülkemizde, kendi kültür ve eğitimimiz içinden yaşananları anlatan ilk eserdir. Akademik bilgi odaklı değil, çocukları anlamaya yöneliktir. Yetişkin okurlar için uygun olan eser, 116 sayfadır.
Kelimelerin Gücü Adına
Merve Yurtsever tarafından yazılan eser, Evreka Çocuk Yayınları etiketiyle 2024 yılında basılmıştır. Disleksiyi normalleştirmek amacıyla hikâye içerisine konu yedirilmiştir. Kitap tamamen disleksiyi anlatmasa da merak uyandırarak disleksili bir kız çocuğunun güçlü yanlarına dikkat çekmektedir. 8 yaş ve üzeri için uygun olan eser, 80 sayfadır.
Gölgedeki Yıldızlar-Disleksinin Gizli Yetenekleri
Bahar Eriş tarafından yazılan kitap, disleksi hakkında eğitimcilere ve ailelere faydalı ve etkileyici bilgiler veriyor. Alfa yayınlarından çıkan eser, konuya dair önemli bir farkındalık oluşturuyor. Kitap, yetişkin okurlar için yazılmış ve 200 sayfadır.
Balköpüğü İle Tatlı Bir Macera
Serebral Palsi tanılı kızı ve onun gibi olan çocuklar için Ceyda Düvenci'nin yazdığı kitap, Doğan Çocuk Yayınları etiketiyle çıkmıştır. Eser, farklılıkları kucaklamaya davet eden eğlenceli bir dille kaleme alınmış, Melisa isimli bir kız çocuğuyla köpeğinin yaşadığı macerayı anlatıyor. 3 yaş ve üstü için uygun olan kitap, 32 sayfadır.
İçimdeki Müzik
Timaş Genç Yayınlarından çıkan kitap, Sharon M. Dapper tarafından yazılmış ve Zeynep Kürük çevirisiyle yayımlanmıştır. Eser, Yürüyemeyen, konuşamayan, tekerlekli sandalyeye mahkûm olan, beyin felci geçirmiş 11 yaşındaki bir çocuğun hikâyesini anlatıyor. Okurlarına, tüm bedensel engellerinin yanında beyni mükemmel işleyen çocuğun dış dünyaya kendini kanıtlama çabasını gösteriyor. 12 yaş ve üzeri için uygun olan kitap, 256 sayfadır.
İçimdeki Melodi
Sharon M. Draper tarafından yazılan eser Zeynep Kürük çevirisiyle 2022 yılında Timaş Genç Yayınlarından çıkmıştır. İçimdeki Müzik kitabının devamı olarak kaleme alınmış ve aylarca New York Times çok satanlar listesinde kalmıştır. Önceki kitabın 11 yaşındaki çocuğu artık büyümüş ve yeni korkuları yenmesinin serüveni bu kitaba taşınmıştır. 320 sayfa olan kitap 12 yaş ve üstü için uygundur.
Petey
Gerçek bir hayat hikâyesinden ilham alarak Ben Mikaelsen tarafından yazılmış eser, Aslı Anar çevirisiyle Beyaz Balina Yayınlarından çıkmıştır. Kitap, Serebral Palsi hastalığı ile doğan Petey'nin doğumundan, ömrünün son anına kadar olan yaşantısını konu ediniyor. Eser 272 sayfadır.
Sol Ayağım
Christy Brown kendi yaşam öyküsünü kaleme aldığı eserle, ön yargılara rağmen başarılabileceğin resmini çiziyor. Yazar, doğuştan Serebral Palsi hastasıdır. Konuşmasını ve hareketlerini kontrol edemiyordu ama sol bacağıyla okuma yazma öğrendi. Azmiyle daktilo kullanmayı başardı. Şiir yazıp, resim yaparak kendi mucizesini gösterdi. Eser, Brown'un 1954 yılında doktorunun, öğretmeninin ve kardeşinin desteğiyle yazdığı bir kitap. Sol Ayağım, Filiz Kahraman çevirisiyle Nora Kitaptan çıkmıştır ve 192 sayfadır.
Barış'ın Gezintisi
Laurie Lears tarafından yazılan, otizmli bir erkek çocuğunun hikâyesi, Mine Özyurt Kılıç çevirisiyle Tübitak Yayınlarından basılmıştır. Otizmli kardeşini anlamakta zorlanan bir ablanın parkta onu kaybetmesiyle gelişen olay örgüsünden oluşuyor. Kitap, özel gereksinimli çocukların farklılıklarını nasıl anlatılması gerektiğine dair yol haritası niteliğindedir. 7 yaş ve üzeri için uygun olan eser 34 sayfadır.
Ben De Artık Fark Edilmek İstiyorum
Yetişkin bir otistik olan Birsen Başar tarafından yazılan eser, zor ve yalnız olduğu anları herkese duyurmak ve benzer durumları yaşayan kişilerle duygudaşlık yapmak için kaleme alınmış. 176 sayfa olan kitap, İlkim Ozan Yayınları tarafından basılmıştır.
Her Çocuk Oynar- Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocuklar Da Oynar
Özel eğitim alanlarında eğitim gören çocukların iletişim becerilerini kuvvetlendirerek oyun oynama becerilerini geliştirmeyi hedefleyen kitap, Aydan Aydın tarafından kaleme alınmıştır. Kitapta özellikle otizmli çocuklar öne çıkmaktadır ve içeriğinde etkinlikler yer almaktadır. Anya Yayınlarının basmış olduğu eser, 5 yaş ve üzeri için uygun olup 150 sayfadan oluşmaktadır.
Süper İyi Günler
15 yaşında Otizmli bir bireyin diliyle yazılmış olması kitabı ilgi çekici yapan unsurlardan biridir. Dolayısıyla otizm tanılı bireyleri anlama açısından önemli bir eserdir. Onların etrafını nasıl algıladıkları, ailelerinin neler hissettikleri açık ve anlaşılır bir biçimde kaleme alınmış. Amacına hizmet eden bu kitap, Mark Haddon tarafından yazılmış ve Övgü Doğangün çevirisiyle Türkiye İş Bankası Kültür Yayınlarından çıkmıştır. Eser, 289 sayfadır.
Mucizeleri Saymak
Holly Goldberg Sloan tarafından kaleme alınan eser, Şiirsel Taş çevirisiyle Domingo Yayınlarından çıkmıştır. Kitap, 12 yaşında üstün yeteneklere sahip ve evlat edinilmiş özel bir kız çocuğunun hikâyesini anlatıyor. Olay akışında anne ve babasını trafik kazasında kaybetmesine rağmen umut dolu bir kitap. Ayrıca üstün zekâlı çocukların da özel gereksinim gruplarında yer aldığını göstermek için de önemli bir eser. Kitap, 12 yaş ve üzeri için uygun olup 328 sayfadır.
Mavi Kanatlar
Jef Aerts'in kaleme aldığı ve Erhan Güler'in çevirisini yaptığı eser Timaş İlk Gençlik Yayınları tarafından basılmıştır. Özel bir çocuğun iç dünyası, kardeş dayanışması, koşulsuz sevgi ve aile kavramı, bir nevi ruhsal arınma ile kurgulanmış. Hüzünlü bir hikâyesi olsa da sonunun umutla bitmesi kitabı nitelikli kılan unsurlardan bir tanesidir. 10 yaş ve üzeri için uygundur ve 232 sayfadır.
Sadoka
Takayuı Ishıı'nın yazdığı, Özge Ceren Kalender'in çevirdiği eser, Yakamoz Yayıncılıktan çıkmıştır. Kitap, koşucu olma hayali ile kurgulanan ve lösemi olduğu gerçeğiyle yüzleşerek iyileşmeye dair umudunu hiç kaybetmeyen bir çocuğun hikâyesini anlatıyor. Akıcı bir dili olması ve merak duygusunun hep tetikte olmasıyla kısa sürede kendini okutuyor. Tabii ki bunda gerçeklere dayalı bir hikâye olması da etkili. 12 yaş ve üzeri için uygun olan eser 160 sayfadır.
Uçlarda Gezintiler
Gökçe Esen, Uçlarda Gezintiler isimli kitabında gerçek bir yaşam öyküsünü kaleme almıştır. Eser, Tourette Sendromuyla yaşayan bir üniversite gencinin, istediği fakülteden başarıyla mezun olma hikâyesini anlatıyor. 136 sayfa olan kitap, Pan Yayıncılık tarafından basılmıştır.
Elimde Değil
Holly L. Niner'in yazdığı ve Mine Özyurt Kılıç'ın çevirisini yaptığı eser, Tübitak Yayınları tarafından basılmıştır. Tourette Sendromu hakkında bir öykü olan kitap, 8 yaş ve üstü için uygundur ve 34 sayfadır.
Rüzgar Kapanı
Victoria Williamson'un yazdığı, Azade Aslan'ın çevirisini yaptığı eser, farklı engellerle mücadele eden 4 çocuğun bir araya gelerek arkadaş olmalarını ve atıldıkları macerayı anlatıyor. Farklılıklarıyla baş etmeyi öğreniyorlar. Gün Işığı Yayınları etiketiyle 12 yaş ve üzeri için yayımlanmış eser, 304 sayfadır.
Algernon'a Çiçekler
Roman; normal, normal dışı ve zekâ kavramlarının sosyal yaşamdaki karşılıklarını ve psikolojik getirilerini düşündüren, zekâ geriliği üzerine yapılan bilimsel bir araştırmayı konu ediniyor. Zekâ geriliği olan ana karakter üzerinde yapılan deney, onun tuttuğu günlüklerle kayıt altına alınıyor. Kitap günlük formunda kurgulanmış. Daniel Keyes'in kaleme aldığı eser, Handan Ünlü Haktanır çevirisiyle Koridor Yayıncılıktan çıkmıştır. 325 sayfa olan kitap, yetişkin okurlar için uygundur.
Okulsuz Toplum
Ivan Illich tarafından yazılan eser, listedeki diğer kitaplardan biraz farklı. Özel bir gereksinimi baz alarak yazılmış bir eser değil ancak eğitim sisteminin kapsayıcı olması bakımından önemli görüşleri içerdiği için bu listede var olması gerektiğini düşünüyorum. Yazar, okullu/modern toplumun bireyleri kendi yeteneklerine karşı yabancılaştırdığı ve böylece kişisel yaratıcılığın özgürce gelişmesine imkân vermediğini dile getirmiştir. Ona göre, okullu toplumda, kişisel yaratıcılığa değil, ölçme ve değerlendirmeye önem verilmektedir. Yazar, okul kavramına ontolojik olarak değil, modern dünyada aldığı biçim ve değer üzerinden karşı çıkmaktadır. Yetişkinler için uygun olan eser 133 sayfadır. Kübra Öztürk çevirisiyle Şule Yayınlarından çıkmıştır.
Fotoğraf: cottonbro studio: https://www.pexels.com/tr-tr/fotograf/rafta-duzenli-kitaplar-4033849/
Yazar: Merve YURTSEVER - Yayın Tarihi: 20.06.2025 09:00 - Güncelleme Tarihi: 17.06.2025 13:45
