Peygamberimizin Ramazan Günlüğü Üzerine, İlahiyat, Ethem ERDOĞAN

Kuranı kerimde pek çok ayette peygamberimizden övgü ile bahsedilmekte biz insanlara bir örnek, bir model ve bir lider olarak sunulmaktadır. Peygamber efendimizin Allah’ın rızasını kazanmak isteyen, cennet ve cemale ulaşmak isteyen insanlar için örnekliği tekrar tekrar anlatılmaktadır. Prof. Dr. Ali ÇELİK[1] hocamızın Peygamberimizin Ramazan Günlüğü adlı eseri var elimde. Bu eser kıymetli bir emek ürünü. Hocamız yukarıdaki girizgâha paralel olarak şunları ifade ediyor önsözde: “Hz Peygamber(SAV)in hayatı/sireti tüm ayrıntılarıyla bir Müslüman için son derece önemlidir. Zira Müslümanın hayatının yegâne ölçüsü, referans kaynağı, Kuran ve onun tebliğ edicisi Hz Peygamberin sünneti/yaşam biçimidir.”(S. 9)

Sebebi telif babında Ali Çelik hocamızın şu ifadeleri var: “… Peygamber efendimizin Ramazan ayını nasıl geçirdiğini, hadislerin ışığında tespit ederek bir anlamda Peygamber efendimizin “Ramazan Günlüğü”nü genel hatlarıyla da olsa okuyucunun bilgisine sunmaya çalıştık. Belki onun yolunun emekleyen yolcularına ışık olur diye.” (S. 11)

Peygamber efendimizin ahlakının ve davranış biçimlerinin güzelliği, düşmanları tarafından bile takdir görmüştür. Onun hareket noktasının güzel-ince-estetik oluşu asil bir tavır olup kısa sürede dünya çapında bir İslam devrimine sebep olan tavırdır. Bunu anlamlandırmak için şu hadisi yeterli olacaktır. “Allah güzeldir ve güzeli sever.”

Hocamız Kuran-sünnet bağını çok kısa ve öz olarak şöyle anlatmaktadır: “Kuranı anlayabilmek için sünneti, sünneti anlayabilmek için de sîreti öğrenmek gerekir.” Sîret Peygamber efendimizin yaşayışıdır. O her şeyden evvel bir insandır. Diğer insanlarla birlikte ve iç içe yaşamaktadır. Bunu da Hz Aişe validemizin “Onun ahlakı Kurandı.” Duyurusu ile bağdaştırabiliriz.

Kitap 3 bölümden oluşuyor. Giriş bölümünde oruçla ilgili tüm bilgiler en ince ayrıntılarına dek açıklanmış. Mesela fidye meselesi. “Her geçen gün bünyesi zayıflayan hasta ve yaşlılar, tutamadıkları her bir oruç…” (S. 50) fidye öder. Fidye miktarı fıtır sadakası-fitre miktarıdır. Yine cihat halinde ve davete icabet halinde ne yapılacağına dair vbg çokça malumat var bu bölümde.

Birinci Bölüm, Hz. Peygamber(SAV)in Ramazan Günlüğü adına taşımakta olup, Ramazan ayının başlamasının tespitinden tutun da sahur ve imsak vakitlerine, iftarda ettiği duadan tutun da ne ile iftar ettiğine dair bilgiler var. Yine bölüm içinde fıtır, itikaf, sefer durumu, teravih ve Peygamber efendimizin mukabele okumasına kadar hatta bayram günü neler yaptığına dair bir Müslümanın bilmesi elzem olan bilgiler var.

İkinci bölüm Peygamberimizin Ramazan Dışında Tuttuğu Oruçlar adını taşıyor. Adı üstünde farz olmayan oruçlar ve çeşitleri derlenmiş. Şevval orucundan Savm u Davut orucuna kadar tüm nafile oruçlar ele alınmış.

Sanırım bize düşen şu ayetlerin mucibince hareket etmek: “Ey iman edenler! Allah’a itaat edin ve Peygamber’e itaat edin ki amellerinizi boşa çıkarmayın!” (Muhammed, 33), “Kim Allah’a ve Resul’e itaat ederse, işte onlar, Allah’ın kendilerine nimet verdiği peygamberler, Sıddıklar, şehitler ve salihlerle beraberdir. Onlar ne güzel dost(lar)dır.” (Nisâ, 69) Bize düşen diğer husus Peygamber efendimizin sünnetine ittiba etmek. Bakınız “Peygamber efendimiz oruçlu iken yolculuk etmiş, savaşa gitmiş, gündelik hayatını yaşamış; bunları yaparken bazen Allah’ın verdiği ruhsattan faydalanmış ve bu ruhsatı ashabına öğretmek için bizzat orucunu yemiş. Dini bir görev Müslümanı hayatla ve geçimle ilgili hiçbir görevden alıkoymaz.” (S. 152) Bunlara delil olarak da Ramazan ayında gerçekleşen şu olayları sayıyor yazar: Bedir Savaşı, Mekke’nin Fethi, Tebük Savaşı…

Hâsılı bu eser, Ramazan ayında da sair zamanda da okunacak ilk kitaplardan biri. Rehberimiz, peygamberimiz olan yüce insanın Ramazan hayatını daha yakından öğrenmek hepimiz için farz hükmündedir. Eserin dili yaşayan Türkçedir. Teknik-dini terimler genelde açıklanmıştır. Lokal ve yerindeliği kesin olan bir eserdir. Dolayısıyla okunması ve anlaşılması da kolaydır. Bu eser bir siyer değil, daha çok Ramazanname niteliğindedir. Camiaya örnek olmalı, namaz, zekât, hac günlüğü gibi eserlerin müjdecisi sayılmalıdır.

[1] D.P.Ü İslami İlimler Fakültesi Dekanı