“Ravi” Eserinde Hadis Yolculuğu, İlahiyat, Misafir Köşesi

“Ravi” Eserinde Hadis Yolculuğu yazısını ve Misafir Köşesi yazarına ait tüm yazıları Kitaphaber.com.tr sitemizden okuyabilirsiniz.

“Ravi” Eserinde Hadis Yolculuğu

08.08.2022 11:09 - Misafir Köşesi
“Ravi” Eserinde Hadis Yolculuğu

Rana ERDOĞAN yazdı...

Ülkemizde hadis ve sünnetle ilgili birikimi olan olmayan herkesin yapacak bir yorumu vardır. Fakat yeterli ve doğru bilgiye sahip olmayışımız bizi sünnet ve hadisle alakalı ihtilaflarla karşı karşıya bırakıyor. Hadise karşı güvensizliğe ve dolayısıyla sünnetsiz, hadissiz bir toplum olmaya sürüklüyor. Aslında mesele sadece yeterli bilgiye sahip olmayışımız değil hadisin ehemmiyeti ya da bu konuların sistematiği hakkında da yeterli ve her tabakaya hitap eden kaynaklarımızın bulunmayışı.

Girişteki sıkıntılı durum karşısında imdadımıza Muhammed Enes Topgül'ün Ravi adlı eseri yetişiyor. Kitap önce kapağıyla karşılıyor bizi. İslami bir mimari yapının soft renklerle resmedildiğini görüyoruz. Ancak bu kapak İslam dünyasının son iki asrını ifade edecek şekilde bombalanmış bir yapının tasviri. Eser kapağından itibaren okura hicri ikinci asırda bir muhaddisin ilim almak için çıktığı zorlu bir hadis yolculuğunu post-modern tarzda anlatıyor. Kendisi gibi hadis tarihini anlatan akademik kitaplar kadar ağır bir anlatıma da sahip değil. Dolayısıyla bilgisi olan olmayan bu konuya gönül vermiş herkese hitap ediyor. Akademi dilinin bu şekilde edebiyata ve bütün okuyucu kitlesine yaklaşıyor olması açıkçası beni heyecanlandırıyor. Bu kitapla Hadis Tarihi gibi anlaşılması karmaşık olan meseleleri anlamak ve anlatmak için hocamızın kendi sahasında çok önemli bir işe imza atmış olduğunu görüyoruz. Eser muhaddisimizin çocuk denebilecek yaşlarda çıktığı bu zorlu ilmi yolculuğu dönemin siyasi, coğrafi, kültürel ve dini boyutlarıyla oldukça kapsamlı bir şekilde ele alarak okuyucuyu da bu yolculuğa dâhil ediyor. Güzel olan kısımlarından birisi de belki karakterin kim olduğunun paylaşılmaması, o muhaddis sizden biri, okur kimi istiyorsa o. Muhaddisimizin gittiği her şehirde görüştüğü ünlü âlimler, onların ders halkaları, ders işleyiş tarzları ve hadis tarihi hakkında da bilgi vererek okura hadis sistematiğini zihinlerinde tahayyül etme fırsatı tanıyor. Mesela, TDV ansiklopedisinde, 198 yılında Ahmed b. Hanbel'in, Abdürrezzak b. Hemmam'dan istifade etmek üzere Yemen'e giderken maddi sıkıntılarından dolayı kervana deve bakıcılığı yaparak katıldığı anlatılıyor. Ravi'de de muhaddisimizin maddi sıkıntılardan kaynaklı Mekke'ye yapacağı bir yolculukta kervanın işlerini yapmak şartıyla bu kervana katıldığı anlatılıyor burada da görüyoruz ki yazar telmih sanatı kullanarak Ahmed b. Hanbel'in hayatına atıfta bulunuyor (s.121). Yazarın bu yolculuğu kimi zaman hâkim bakış açısıyla kimi zaman da muhaddisin kendi gözünden anlattığını görüyoruz. Bazen seyahatname bazen roman bazen de günlük izlenimi veren bu kitaba tam olarak tür adı koyamamak bana oldukça tat verdi. Yolculuk sonu eve dönüşü, yaptığı evlilikle ilgili kesitler sunarak okuyucuyu hicri ikinci asırda yaşayan muhaddisin hayatının bir parçası haline getiriyor. Kitabın, bir tek hadisin doğruluğunu ispat için harcanan vaktin ne kadar meşakkatli ve büyük olduğunu da anlatarak bütünüyle yazılış amacına hizmet ettiğini söyleyebiliriz. Bütün bunları okuyup hadis tarihi ve oturtulan sisteme hayran kalmamak elde değil. Kitapta, yolculuğun ve gidilen şehirlerin Faruk Erçetin tarafından hazırlanmış görselleri de bulunuyor. Farklı bir kültür ve kendi zamanının çok uzağında bir dert anlatırken bu karikatürize edilmiş görsellerin varlığı okura da zihninde canlandırma imkânı sunuyor. Kitabın son bölümüne geldiğimizde müellifin ilahiyat öğrencileri için örnek olması adına hadis tarihi dersi soruları, kitap bittikten sonra son bir gözden geçirme için yolcunun hayat kronolojisi, takip ettiği güzergâhlar, görüştüğü kimseler ve şehirler isimli birkaç bölüm eklediğini görüyoruz. Son olarak ise kitabın en arkasında yolculuk boyunca muhaddisle beraber gittiğimiz şehirlerin olduğu bir harita görmek de bizi mutlu ediyor.

Sonuç olarak herkesin fikir beyan ettiği bir konuda, o konunun asıl muhatabı olan bir kalemin yaptığı önemli bir çalışma ile karşı karşıyayız. Özellikle İlahiyat Fakültelerinde bir dönem anlatılan Hadis Tarihi dersinin Ravi'de edebi bir tür eserle anlatıldığını görüyoruz. Bu eserin önemi ilk olma özelliği. Umalım ki bu tür çalışmalar artsın. Bu konuda görüş belirtmekten kendini alamayan herkese, Ravi kitabını okumalarını önermek isterim.

Râvi

Muhammed Enes Topgül

Hicri İkinci Yüzyılda Bir Muhaddisin İlim Serüveni

Ketebe Yayınları

2021 İstanbul


Yazar: Misafir Köşesi - Yayın Tarihi: 08.08.2022 11:09 - Güncelleme Tarihi: 08.08.2022 11:15
2018

Misafir Köşesi Hakkında

Misafir Köşesi

Kitaphaber ailesine misafir olmuş konuk yazarların yazılarını bu profilde bulabilirsiniz.

Misafir Köşesi ismine kayıtlı 1014 yazı bulunmaktadır.