Salgın Döneminde Bir Virüs Hikâyesi, Çocuk, A. Erkan AKAY

Titizlik hastası ve çocuklardan da pek hoşlanmayan bir çiftin şanssız çocukları Alis'in yaydığı bir salgının hikâyesini anlatan bu kitabın orijinali 2018 yılında basılmış. Küresel salgın öncesinde bu temayı üretmiş olması yazarımızın şansı mı yoksa şanssızlığı mı sorusu akla gelebilir. Bu ilk kitabının Almanya, İngiltere, Güney Kore, İtalya, Avustralya ve Hollandalı genç okurlarla beraber bizlere de ulaşmış olmasına dayanarak yazarımızın bir hayli şanslı olduğunu söyleyebiliriz. Üstelik yazarımız bir halk sağlığı uzmanı ve hikâyesindeki salgın da gerçek bir virüsün değil, mutluluk virüsünün salgını.

Hikâyenin kötü kahramanı, ülkenin yeni 'En İyi Bakan'ı tıpkı Alis'in ailesi gibi düzeni sağlamak için otoriter bir yönetim uygulayan, katı kurallarını her şeyin üzerinde tutan ve en kötüsü çocukları sorunun kaynağı olarak gören biri. Onları "pis ve yaramaz çocukları kibar ve mükemmel öğrencilere dönüştürme merkezi" dedikleri bir yere kapatıp yola getirmeye çalışıyor. Üstelik bu merkezin müdürü olan Bayan Kuralkoyan'ın da kendisinin kız kardeşi ve tabii işbirlikçisi olduğunu hikâyenin ilerleyen bölümlerinde öğreniyoruz. Hastalık belirtileri gösterince 'En İyi Bakan'ın adamları tarafından evinden alınmak üzereyken sıvışan Alis asıl kimliğini saklayarak 'Piri Kurtçuk' takma adıyla girdiği bu okulda bir örgütlenmeye gidiyor ve arkadaşlarıyla birlikte mutluluk düşmanlarıyla mücadele ediyor. Zira despot yöneticilerin ve öğretmenlerin yegâne düşmanı olan bu virüs, özel adıyla İyirüs, soğuk algınlığıyla başlayan, kıkırdamalarla devam eden, sonra insanı bir hayvan mıknatısına dönüştüren bir seyir izliyor ve nihayet insanı mutluluğa kavuşturuyor. Otoriter yöneticilerin başı olan 'En İyi Bakan' bu virüsle mücadelesini şu veciz sebebe dayandırıyor;

"Mutlu insanlar tehlikelidir. Sadece istediklerini yaparlar. Mutlu insanları kontrol edemiyorum."

"Alis Harikalar Diyarında"ya atıflar da içeren hikâyemiz Alis'in İyirüs'ün panzehiri peşindeki serüvenini ve hedefine ulaştığında vermek zorunda kaldığı kararı anlatıyor. Kendisini iyileştirmekle bu virüsü bütün insanlığa bulaştırıp panzehiri de ortadan kaldırmak arasındaki tercihi hangi yönde kullandığını tahmin edersiniz. Kitabın ilk bölümleri bir distopya havası estiriyor. Gerçek bir salgın yaşanırken okuması pek iç açıcı görünmeyen bu bölümlerden sonra okulun eski müdürü Profesör Tonton'un çocuk dostu eğitim programından kalan izleri takip eden ve onun yardımcılarından da destek alan Alis daha heyecanlı ve iyimser maceralar yaşıyor. Çocukların laf anlatılamaz büyükler karşısındaki dayanışmasında aile etkeninin hemen hemen hiç yer almaması bizim için yabancı, kitabın neşet ettiği kültür için olağan, batı kaynaklı çocuk romanlarında sık karşılaştığımız ama "artık" bizim de yadırgamadığımız bir kavram. Neyse ki kitabın sonunda Alis'in ailesinden iyi bir haber geliyor da en azından okurun dünyasında yokluk girdabına kapılmaktan kurtuluyorlar.

Kitabın, alt başlığında ve içerik sınıflandırmasında "kahkaha" ibareleriyle belirtilen "mizah" iddiasını karşıladığı söylenemez. Bu eseri mizahî bir roman olarak değil, Michael Ende'nin Momosu benzeri, uyarıcı/uyandırıcı bir eser olarak değerlendirmek gerektiğini ve aşama kaydetmiş okura uygun olduğunu söylemek istiyorum. İlerleyen değerlendirmelerimde mizahı okumaya teşvik edici bir alet olarak gayet başarılı kullanan yazar ve eserlerine değinmeyi görev addediyorum ki ebeveyn ve öğretmenlerin kitap seçimlerinde bu ayrım doğru yapılabilsin. Zira okumakta zorlanan, kitaplara henüz ısınamamış, başlangıç aşamadaki çocuklar için o tür eserlerin özellikle önemli olduğunu düşünüyorum ve çocukla kitap arasında bağ kurmak niyetiyle alınan kitapların okur adayımızı zorlamasını, aksi bir etkiye yol açmasını istemeyiz.

Kitabın içerisinde sahne çizimleri yer almıyor. Sadece kapakta gördüğümüz sevimli virüs illüstrasyonları bölüm başlarına serpiştirilerek bir hareket kazandırılmaya çalışılmış. Önceden bu yaş grubu kitaplarda pek yaygın olmasa da artık çizim destekli kitapların günden güne arttığını görebiliyoruz. Sonraki baskılarda, eğer format değişikliği bir telif sorunu doğurmayacaksa, özellikle distopik kısımların dengelenmesi bakımından kitaba sevimli çizimler eklenmesi düşünülebilir.

Özetle, kaç-kovala tarzı maceralardan hoşlanan 6-7. sınıf çocuklara tavsiye edebileceğimiz bir kitap "Alis ve Mutluluk Virüsü". Tüm salgınların mutlu sonla bitmesi, mutluluk yayan salgınların daim olması dileklerimle...

Gwen Lowe

Alis ve Mutluluk Virüsü
Dikkat Kahkaha Bulaşıcıdır

Timaş Yayınları

256 Sayfa

Temmuz 2021