Şehir ve Kültür Dergisinin 91. Sayısı Yayımlandı (Şu, Dergi, Dergihaber

"Antakya Sokakları Dar"

Biz'den...

Kültür, Daima ve Kesin Şekilde Millîdir...

Okumazsa dünyayı âdem, zaman yitirir;

Taklit içinde koşar, ömrü boşa bitirir.

Tahkik dolu bir hayat, topluma ferman olur.

Doğru bilginin gücü, doğruya derman olur.

Selahaddin Çekmegil

Varlığımızı devam ettirdiğimiz vatanımızda, geçmişten aldığımız kültürel bağlarımızı geleceğe taşımakla yükümlü olduğumuz bir köprüyüz aslında, bunun idrakindeyiz.

Bu topraklarda tarih boyunca yaşamış toplumların kurdukları medeniyet sayısının 28 olduğu tespit edilmiştir. Bu topraklarda en son yaşayan millet olarak da yaşanmış tüm medeniyetlerin son sahibi olduğumuzu bilmeliyiz. Ziya Gökalp şöyle der: "Medeniyetler beynelmileldir, kültürler ise millîdir. Medeniyetin her millette aldığı hususi şekillerine kültür denir. Kültür; yalnız bir milletin dinî, ahlakî, hukukî, muakalevî, bediî, lisanî, iktisadî ve fennî hayatlarının ahenktar bir mecmuasıdır." Kültür; yaşayışımızda dinde, sevinç ve eğlencelerimizde, düşünüş tarzımızda, günlük münasebetlerimizde, sanatta, edebiyatta ve tabiatımızda kendi ifadesini bulur. Farklı kelimelerle anlatsak da aslında her bireyin içselleştirerek 'bu benim kültürümün bir parçasıdır' dediği her şeydir. Yani, bir millete şahsiyetini veren, diğer milletlerle arasındaki farkı tespite yarayan, tarihin seyri içinde teşekkül etmiş, o millete has maddî ve manevî varlık ve değerlerin ahenkli bütünüdür.

Devletimizin büyüklerince zaman zaman şekva edilen 'kültürümüzü yeterince yeni nesillere tanıtamadık, aktaramadık' cümleleri ülkemiz münevverlerince tespit edilen bir vakıayı bizlere sunmaktadır. Evet yeni yetişen nesil çoğunlukla kültüründen uzak bir şekilde yetişmektedir. Kültüründen ve gerçek tarihinden habersiz bir nesil, milletlerin geleceğinde mazisinden kopuk bir toplum manzarası ortaya koyar, bu da kültürsüz bir neslin birlik ve beraberlik duygularının olmadığı millîlikten uzak bir cemiyet manzarasıdır. Gerçek kültür anlayışını, bozulmuş kozmopolit kültür anlayışı ile karıştırmamak lazımdır. Özellikle iki asırdır devam eden bir süreçte; millî kültüründen uzaklaşmış, her şeyin yabancısına ve dışardan gelenine hayran, sözde aydın nesillerin adeta devamı olan bugünün bir kısım gençliğinin yeniden ve acilen millî idrak seviyesine yükseltilmeleri milletimizin istikbali ve huzuru için şarttır.

Bunun çaresini, millet ve memleket gerçeklerine dayanan ölçülü metotlu bir okul öğretimi kadar, genç ve yaşlı bütün bir millete sağlam ve bilgili bir millî kültür terbiyesi ve idraki verilmesinde görürüz.

Yabancı kültürlerden bölük pörçük edinilen millî temel fikirler ve çizgilerden mahrum bilgileri –Hakikî Kültür –saymaya imkân yoktur. Bu minvalde öğrenilen derme çatma bilgilerin ister kültürün maddi ister manevi değerler kısmına ait olsunlar kimseye hüviyet ve karakter kazandırmadığı sabittir. Böyle bir millî kültürden uzak, onunla şahsiyetini şekillendirememiş kozmopolit kimselere nispetle ailesinden ve cemiyetinden mahdut da olsa milli kültürüne dair köklü ve sağlam bilgi ve duygu mirası devralıp onları mukaddes hatıra ve emanetler olarak muhafaza eden onlardan zevk alan onları tatbik eden millî irfana sahip kimseler, bu milletin daha hakikatli ve faydalı fertleri olmuşlardır.

Son zamanların millî bütünlüğümüzü sarsan manevî ve fikrî tahribatı karşısında sözde aydınların vurdumduymazlığına ve hatta tam aksine teşvikine bir moda cereyanı heveskârlığı ve şuursuzluğu içersin de körüklenmesine mukabil; millî kültürümüzün temelini teşkil ettiğini kabul ettiğimiz ve örf âdet ve anane halinde atalarımızdan öğrenilen milli irfanımızın hakiki koruyuculuğunu millî bir hasletle geniş vatandaş kitlelerimizin yaptıklarını iftiharla tespit ve ifade edebiliriz.

Kültürümüzü vatandaşlarımız arasında ayrıcalıksız amasız fakatsız lâkinsiz anlatmak ve geçmişten geleceğe aktarma sorumluluğu taşıyoruz. Özellikle gençlerimize bu şuuru üstüne basa basa vermek zorundayız." Kültür, daima ve kesin şekilde millîdir. Milli olmayan, milletlerarası veya hümanist, kozmopolit veya gayrımillî bir kültür yoktur." Her kültür, bir milletin hayatının maddi olmayan taraflarının toplamıdır. Bir milletin bütün sanat faaliyetlerinin örf ve adetlerinin tefekkür ve inançlarının telakki ve davranışlarının yekûnu, o milletin kültürüdür. Sanat tarafı hiç olmayan veya dünyanın her yerinde aynı şekilde tatbik olunan şeyler kültür değildir.

Günümüzdeki savaşlar artık silahla barutla yapılan fiziki savaşlar olmaktan çıktı. Toplumları tarihinden, çizgisinden çıkarıp yok etmek için ordularla yapılan savaşlar değil; eğitim, sanat, propaganda, dil ve kalemle ve dijital olarak yapılan kültür savaşları tercih ediliyor.

Şehir ve Kültür dergimiz, doksan bir aydır millî kültürümüzü tanıtmak nesillere aktarmak için köprü vazifesi görmektedir. Mücadelemiz sonsuza kadar devam edecektir.

Kültürümüz için ömürlerini vakfeden sanatçılarımızdan ikisini bu ay rahmetle anarız: Barış Manço'yu dizelerinden okuyup dinleyelim de kültürümüzü yaşatan sanatçılarımıza örnek olsun, edebi öğrensinler. Neyzen Tevfik'ten insanlığı ve edebi neyzen duruşu ile öğrenelim. Yeni nesil, irfanı görsün. Şubat sayımızla tekrar huzurunuzdayız. Kravatımızı bağladık, saçımızı taradık, edebimizle satırları dizerek huzurunuza geldik. Öz lisanımızla yazdık lisan-ı hal ile duruyoruz. Niyetimiz halistir...

Hz. Mevlâna der ki: "Her yerde olmak gibi bir duan varsa, gönüllere gir; çünkü sevenler, sevdiklerini gönüllerinde taşırlar."

Hoşça bakın zatınıza...

Mehmet Kâmil BERSE

Genel Yayın Yönetmeni

İçindekiler

• Mâverâünnehir "Tarihi Değiştiren Buluşma Yeri" Doç. Dr. Abdulhamit Avşar

• Hatay'daki Hârikalar "Antakya Sokakları Dar" Dr. Mimar Kâmil Uğurlu

• Yular - şiir - Kâmil Uğurlu

• Dersaadet'te Kitap Ticareti-1 Beyazıt Sahaflar Mehmet Kâmil Berse

• Bütünleşerek Güçlenen Türkistan Prof. Dr. Nazif Gürdoğan

• Kent ve Şehir Mehmet Mazak

• Afrika'nın Şehirleri -16- Saint Louis Dr. Serhat Onur

• Köy ve Mahalle Necla Dursun

• Kotor Hâzâ Şehir, Hâzâ Şato Fahri Tuna

• Haşim'in Frankfurt Seyahati Mehmet Kurtoğlu

• Halûk Hoca İle Saray Hatıraları -11- Mutfak Görmek İsteyen Saraya Gelsin... Zülgaip Akkuş

• Yasemin Bilal Arıoğlu

• Türk Birliği Şehirlerle Geleceğe Taşınacaktır! Muhsin İlyas Subaşı

• Uhuvvetten Sekülarizme: Bursa'nın Ufak Tefek Taşları M. Nihat Malkoç

• Yeldeğirmeni Şehrengizi Ülker Gündoğdu

• Maraş'ta Bayram Var Serdar Yakar

• Kültürümüzün Ortak Kuşları Erbay Kücet

• Seyahat ve Hatıra Kitaplarında Türkiye'nin Vilayetleri: Adana -4- Hüseyin Yürük

• Çarşamba'da Mehmed Ağa Camii Zehra Dumlupunar

• Bitlis'te Beş Minare Şifanur Özçelik Şirin

• Kültür Adamı Bir Doktor, Hakka Yürüdü Mehmet Kâmil Berse

• Radyo Denince Aklıma Gelenler İsmail Bingöl

• Erzurumlu Bir Entellektüelimizi Hakka Uğurladık Prof. Dr. Ali Kurt Ağabeyim İçin Prof. Dr. H. Ömer Özden

• Bir Şair Öldü; Ahmet Sezai Karakoç -3- Mehmet Cemal Çiftçigüzeli

• Yolumuz Paris'e Düştü -3- Muhsin Karabay

• Şehir Sohbetleri -41- Andırın'da Lokantacılık Kültürü Ahmet Narinoğlu

• Bizim Masalımız Muhsin Duran

• Gaziantep Tarihinin Bilinmeyen Bir Sayfası: Tolunoğulları Dönemi -2- Murat Uğurluer

• Çile Devrinin Yılmaz Savaşçısı: Zübeyir Yetik Mehmet Nuri Yardım