Şehirlerden Güzide Bir Şehir: Kütahya, Kara Tahta, Ethem ERDOĞAN

'Başlangıcında, geçmişinde rivayet ve efsaneler bulunan şehir kadim şehir sayılır.' Bu iddialı cümle; Nurullah Özdemir tarafından, Kütahya şehrinin hemen her yönü ele alıp inceleme ve derleme yapılarak oluşturulmuş, yazılmış ve 2018 yılı Aralık ayında yayımlanmış bir kitap olan "Kadim Şehir Kütahya"

Kitabın kapağında Kütahya'nın en önemli değerlerinden ressam Ahmet Yakupoğlu'nun bir tablosu yer alıyor. Arka kapakta ise Charles Texier'e ait bir gravür bulunuyor.

Kitabın Önsözünde sebebi telif içerikli bir metin yer alıyor. Bu metinde Kütahya'nın Anadolu'daki ilk yerleşim yerlerinden biri olup doğu-batı arasında bir geçiş güzergahı oluşu açıklanıyor. Kütahya'nın Frig, Roma, Bizans, Selçuklu, Germiyan, Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti gibi tüm dönem ve medeniyet unsurlarını yaşamış ve hatta tüm bu medeniyetlere dair bulgu ve eserlerin olduğu bir şehir olması işaretleniyor.

Osmanlı döneminde uzun bir süre 'Anadolu Beylerbeyliği' (Eyaleti) nin merkezliğini yapmış olan bu şehir günümüzde Çini, Seramik ve Porselen sanayilerinin de merkezi olması dolayısıyla geçmiş kültür birikimi de göze alınınca Anadolu'nun en çeşitli ve zengin birikimine sahip şehirlerden biridir, deniliyor kitapta.

Şehrin kültürel birikimini ekonomik girdiye dönüştürememesi elbette cumhuriyet döneminin tamamına şamil bir sorun. Şehir batının doğusunda Ankara-İstanbul-İzmir hatta Antalya şehirlerine neredeyse eşit uzaklıkta ama adeta yazarın ifadesi ile 'arafta kalmış' bir durumdadır.

Kitap sadece şehrin tarihi ya da kültürü üzerine yazılmış olmayıp, şehre dair hemen hemen her ayrıntı, masal, destan, türkü, yemek tarifi, menkıbe, söylence, hatta magazinel bilgiler kitapta yer almıştır. Önemli olan, bakış açısı sunması için değinmek gerekir, her konu 'Kütahya' olarak sınırlandırılmıştır.

Şehirde yetişen önemli sanatçılar, devlet adamları, tarihi kişilikler, şehrin önemli mekânları, adetler, töreler, gezekler, yemek çeşitleri, kültürel değişmeler, mücadeleler… Yazar dediğimiz gibi şehre ait neredeyse her veriyi değerlendirmiş, Kütahya özeline hitap edecek, araştırmacılara kaynaklık edecek bir birikim olmak üzere kitabı yayımlamıştır.

Kitaba dair, tür, dil ve üslup açısından bir değerlendirme yapmanın uygun olmadığı kanaatimi de paylaşayım. Çünkü bu tarz kitaplar bir edebi türün dil verimi olma iddiasından öte, herhangi bir türün içine girmeyen şehir kültürü anlamında değerlendirilmesi gereken eserlerden. Bu neviden eserlerin şehirlerin hem kendisi hem de araştırmacılar için çok gerekli olduğu açıktır. Yazarımıza bu anlamda Kütahya şehrini yaşayan, sindiren, içselleştiren her bireyin teşekkür etmesi gerektiğine inanıyorum.

Kadim Şehir Kütahya
Nurullah Özdemir
Yayınevi bilinmiyor.