Sol Ayağım - Christy Brown, Edebiyat, Misafir Köşesi

Büşra Nur Karaarslan, kitaphaber okurları için kaleme aldı.

Engelleri aşmak, kelimelerle dağları devirmek, seçmek, sıralamak, seçilmek, sıralanmak ve diğerlerinden 'farkılık'larınızı ortadan kaldırmayı başarmak istiyorsanız… Yolunuza bırakılan onca seti atlamak bedeninizi değil de ruhunuzu yıpratıyorsa ve bol neden'li sorularınızla hayata isyanlarınız başlıyorsa… Silik bir hayatınız var diye düşünürken lanet okuyorsanız yaşadığınıza… Eksik, az zamanlarınız oluyorsa kendinizle, başbaşalığınız canınızı yakıyorsa ya da bir ilkbahar sabahında. Konuşmayı ar saydığınız sabahlarınız ve konuşabildiğiniz yazabildiğiniz hatta lanet okuyabildiğiniz için bile hamd etmediğinizde, şükürsüzlüğünüzün farkındalığı için tabiri caizse biçilmiş smokin oluveriyor elinize tutuşturulan bu kitap. Neden mi?

Christy Brown 1932'de duvar örme ustası bir babayla ev hanımı bir anneden doğan yirmi iki çocuktan sadece biriydi. Onu bu yazıyı kaleme aldıracak kadar önemli kılansa geçirdiği beyin felci ile hareketlerini kontrol edemeyip de bıçak kemiğine dayandığında, yaşıtları anne demeyi öğrenirken sol ayağına tutuşturduğu kalemle meramını anlatması idi. O esnada bizden 'farklı' olan herkese;'Zihinsel Engelli' yaftasını kolayca konduran dünya isimli bir okulun amele sınıfındaydık hepimiz ve kullandığımız tabirlerle sınıfta kaldık!

Nemesis kitap, Milli Eğitim Bakanlığının ilköğretimlerde zorunlu olarak okutulmasını tavsiye ettiği "100 Temel Eser" projesi için Filiz Kahraman'ın çevirdiği "Sol ayağım" adlı yapıtla karşımızda. Okulda öğrencilerine kitap okumayı tavsiye eden bir öğretmenin yapacağı ilk vazifelerden biri, tavsiye edeceği kitapları öncelikle kendisinin okumasıdır diye düşünüyorum, "imanın dediğini yap, yaptığını yapma" atasözü geçerliğini yitirsin diye belki de!

Roman alışkanlığı olmayan insanlara çerez niyetli gelebilir belki bu kitap, lakin dikkat edilmesi gereken iki önemli husus var:

- Elinizdeki kitap insanlığınızın sabırla sınavını hatırlatacak size. Sabrı, çabayı, vefayı, azmi ve ulaşılamamış hazların kelime anlamlarını tekrar be tekrar okuyacaksınız 189 sayfalık kitabın her sayfasında.
- Sağlıklı birey olarak doğma ihtimalinin milyarda bir olarak hesaplandığı medeni(!) bir çağda, aklınızla, cisminizle ya da ruhunuzla imtihana seçilmiş kullarından olmadığınız için şükretmeyi öğreneceksiniz.

Kitap otobiyografik roman tarzında yazdırılmış. (Yazar felç olduğundan sadece sol ayağını kullanabiliyor ve kendi yazdıklarını annesi dışında kimse okuyamıyor, bu sebeple -ilerleyen sayfalarda öğreneceğiniz üzere- kardeşinin ödevlerini yapmak karşılığında kardeşine yazdırıyor kitabını) Kitabın içerisinde kültürümüzle bağdaşmayan, bize ait olmayan Avrupai tarzda birkaç cümle olsa da gözü pek fazla yormuyor, çevirenden rica edilerek kitap tekrar tasnif edilirse, bu kısımların çıkarılması ile birlikte öğrencilere daha kolay tavsiye edilebilir duruma geleceğine inanıyorum.

Betimlemeye kalkarsak şayet bu kitabı, "bitirilmemiş bir senfoni" tanımlaması eğreti durmayacaktır, zira kitabın bitmediğini; 'eeee, sonra ne oldu?' sorularınız sonrasında tekrar dönüp yazarın biyografisini okuduğunuzda anlayabiliyorsunuz. Zeki insanların uyanış ve aldanma başlıkları altında kendi gerçeklerinden kaçtığını etkileyici bir dille okuyucusuna sezdirmeden anlatan yazar, insanların saklamaya çalıştıkları acıyı iyi gözlemlediği hissini de uyandırıyor ve olayların sanki ordaymış gibi gözümüzün önünde canlanmasına kullandığı betimlemeler vesile oluyor. "Konuşması olmazsa insan kaybolmuş gibidir, ben konuşamıyordum, o halde yaşıyor olabilir miydim?" sorusunu çok sordum kendime diyor Christy Brown kitabın sonlarına yaklaştığımızda.

Sol ayağım... Evet okudum. Ne demek olduğunu bilmediğim birçok hisle birlikte, sabretmeyi de öğrendim, pişman değilim! Evet, 12/18 yaş okumalı kesinlikle, tavsiye ediyorum, hayır vazgeçtim; Yaşamayı bilmeyen ya da beceremeyen herkes okumalı!

İyi okumalar…

Sol Ayağım
Christy Brown
Nemesis Kitap