Steinbeck’in Fareler ve İnsanlar’ı, Edebiyat, Faik ÖCAL

Onlar kararmış yüzleriyle, taş olmuş kalpleriyle saldırıyorlar sana. Ben her seferinde içi pas tutmuş silahımla vuruyorum seni. Onların günahı ve senin ölümün arasında kaldım. Bağışla beni biricik dostum Lennie. Bağışla beni Clara Teyze'nin emaneti. Seni hayallere inandırdım ama seni yarı yolda bıraktım. Bundan sonra hayatın benim için de hiçbir değeri ve anlamı yok.

Seni öldürdüm, seni ölüme terk ettim. İstemeden seni ölüme mahkum ettim. Sen gittin ve ben bir yanımı yitirdim. Sen saf insandaki tarafım, bir avuç toprak hayalimdin. Seninle insan olacaktım, hayata yeniden başlayacaktım. Bunun için para biriktiriyorduk. Özgürlüğümüzü yitirme, ruhumuzu kirletme pahasına toprak satın alacaktık ve kendimiz olacaktık. Ne kadar garip değil mi? Ama her seferinde zenginler ve kafatasçılar, dar görüşlüler ve budalalar, soysuzlar ve vicdansızlar karşımıza çıkıyordu ve bizimle hayallerimizin arasına giriyorlardı.

Zaman hiç yüreklendirici olmamıştı bizim için. Zaman hiç can yakın olmamıştı bizim için. Zaman hep aleyhimize olmuştu. Zaman geçtikçe ellerimiz kirleniyordu, ruhumuz küçülüyordu, kan ve gözyaşı dökülüyordu uzaklardaki bir avuç toprağımıza. Payımıza bu düşmüştü, hayatımıza bu kadar değer biçilmişti.

Robert Burns doğru söylemişti şair yüreğiyle: Suya düşer planları çok defa, fareler kadar insanların da. Keder ve acı alır sadece, beklenen neşeden geriye! Biz gelecekteki toprağımıza doğru gittikçe ayaklarımızın altındaki toprak kayıyordu. Aramıza hayata ait olmayan sözler, ölümü ıskalamayan kurşunlar ve senin cesedin giriyordu.

Bağışla beni dostum. Bağışla beni Clara Teyze. Beni kim bağışlayacak, en yakın dostumu öldürdüğüm için. Onlar gelip öldürecekti. Onlar işkenceyle öldüreceğine ben bir avuç toprağın hayaliyle apansız ve acısız öldüreyim, düşüncesi ve nedeni vicdanımı rahatlatmaya, içindeki canavarları yok etmeye, zehirli yılanların kökü kurutmaya yetmiyor.

Ben izin verdim işlerin bu hala gelmesine. Demek ki biz bir avuç toprak hayalimize yeterince inanmamışız. Yeterince inanmış olsaydık şimdi sen yerde acınası bir ceset, ben ayakta yaşayan bir ölü olmazdım. Dahası dediğimiz gibi olsaydı ben böyle içten içe kendimi yiyip bitiremezdim. Oysa o bir avuç toprak tek hayalimdi. İtiraf ediyorum: O bir avuç topraktan başka hayalim de olmadı. Onlar bir avuç toprak hayalimiz ile bizim aramıza girdiler. Onlar, onursuz faşistler, kan emici kapitalistler. Onlar kendilerinden başkalarını düşünmeyen egoist mahlukatlar. Onlar insanlığın yüz karalıları, ar namus yoksunları.

Büyük Buhranın içinden çıkıp gelmiştim bir başıma. Bu yüzden bir tarafım eksik ve yarım, suskun ve yaralıydı hep. Konuşan ve sağlam görünen tarafımla dostum Lennie'ye tutundum, olmadı. Dünyaya bana dar, dostuma mezar ettiniz. Alacağınız olsun. Dostumun hatırasını yaşatacağım. Dostumun hatırasına ihanet etmeyeceğim.

Fareler ve İnsanlar

John Steinbeck

Çev. Belkıs Çorakçı

Sel Yayıncılık

111 sayfa

İstanbul, 2012