Tanışmanız Gereken İki İyi Kitap, Çocuk, Misafir Köşesi

Tuba Dere, kitaphaber okurları için kaleme aldı.

Kitaplar dünyasında gezinmeyi seviyorsanız, çocuk ve yetişkin kitapları diye bir ayrımın yanılgı olduğunu bilirsiniz. Çocukları kendi seviyelerinin üstünde kitaplarla karşılaştırmak okuma deneyimi anlamında olumsuz bir etki yaratabilir. Ancak bir yetişkin için yalnız "iyi kitap"lar vardır ve bunların yaşı yoktur.

Bir süredir renkli resimleri olan, iri puntolu kitaplarla da ciddiyetle ilgileniyorum. Yemek sonrası bir kahve molası babından, döne döne elime aldığım kitaplar var, okumayı henüz bilmediğim yıllarda yaptığım gibi bazılarının resimlerine bakmak bile keyif veriyor. Bir umuda, taze bir yüreğe sarılmak, dünyanın renklerini ve tadını hatırlamak istiyorsam bir draje vitamin, bir adet çikolata gibi bir tane 'çocuk kitabı' daima iyi geliyor. Tavsiye ederim.

Nokta'dan Yola Çıkmak

Peter H. Reynolds'un Altın Kitaplar'dan çıkmış olan "Nokta" isimli kitabındaki minik Vashti ile bir süre önce tanıştık. Kitabın yazarı Reynolds, aynı zamanda kitaptaki illüstrasyonların da sahibi. Kitap dilimize Oya Alpar tarafından çevrilmiş. Yazar bu öyküyü 7. sınıfta kendisini resim yapması konusunda yüreklendiren matematik öğretmenine ithaf etmiş. "Nokta"da resim yapmayı beceremediği için, resim yapmayı sevmediğini düşünen bir çocuk konu ediliyor. İthaf ve kitabın konusu, yazarın metni kendi serüveninden yola çıkarak kurduğunu düşündürüyor, kitabın kahramanı Vashti de belki yazarın çocukluğudur, kim bilir... Nokta, bir bireyin kişiliğini ve karakterinin özgün çizgileri inşa ediş sürecini pek sade bir biçimde sembolize ederek anlatıyor. Öyküdeki bilgeliği ve derinliği saklayan yalınlık, oldukça çarpıcı.

Kitaptaki görseller de neredeyse bir çocuğun kaleminden çıkmış kadar basit görünüyor. Görsel-yazı dengesi, sayfalarda cümlelerin dağılımı, diyaloglarda çocuk diline yakınlık kitabı başarılı kılan diğer unsurlar.Şu günlerde bu kitabı büyük, küçük nerdeyse herkese önermek ve eşe dosta armağan etmek istiyorum. Çünkü minik Vashti,uzun felsefi cümleler kurmuyor ama bize hayata dair anlamlı bir teklifte bulunuyor.Pekala herkesin altına imzasını atacağı basit bir noktası ya da çizgisi olabilir hatta olmalıdır.

Vashti ile tanıştıktan sonra yazarın bir diğer kitabı olan "Mış Gibi"nin kahramanı Ramon'la tanışmayı da unutmayın, derim.

Resimlerle Kapışmak

İtalio Calvino, roman, öykü ve denemeleriyle bir yetişkin yazarı olarak tanınır. Onun çocuklar için de yazdığını pek az kimse biliyor oysa Calvino'nunçocuk kitapları da diğer eserleri kadar güzel.

"Afacan Resimler", bir solukta okunacak kitaplarından. Resim yapmayı çok seven Lodolinda, duygularını renkler ve çizgiler aracılığıyla ifade etmektedir. Örneğin mutluyken laleler, kelebekler; kızgın olduğunda yarasa ve timsahlar; ağlamak isteği duyduğunda salkım söğütler; kendini iyi hissettiğinde karnabaharlar arasında otlayan koyunlar çizer. Bir gün evde aile dostlarının oğlu, hırçın Federiko'yla yalnız kalırlar. Federiko akvaryumdaki balıklara, evdeki kediye ve kanaryaya zarar verecek oyun planları kurar, Lodolinda bunların hiçbirinden hoşlanmaz. Ona öfkesini ifade etmek için kâğıda kızgın bir boğa resmi çizer. Kalemi, kâğıdı eline alan Federiko ise Lodolinda'nın kızgın boğasını korkutmak için şaha kalkmış bir kaplan resmi yapar. Bundan sonra Federiko'yla Lodolinda arasında resimler aracılığıyla amansız bir kapışma başlar. Kaplanı boğmaya hazırlanan boa yılanı, Federiko'nun akbabası tarafından kapılınca nalları dikmiş bir at ile tuzağa düşürülür. Çocukça bir zekâ, yetenek ve hayal gücüyle zenginleşen bu oyun ve çekişmenin sonunda ortalık toz duman olur. İki afacan karşılaştıkları sorunu çözmek için uzlaşıp işbirliği yapmak zorunda kalırlar ama bu barış da pek uzun süreceğe benzemez.

Afacan Resimler, Calvino'nun diğer çocuk kitaplarıyla birlikte YKY'den çıkmış. İllüstrasyonunu Giula Orecchia yapmış, dilimize Filiz Özdem tarafından çevrilmiş. Kitap, kurgusu kadar görsellerinde yakalanan çocuksu dille de oldukça başarılı. Özellikle Lodolinda ve Federiko'nun resimleri sanki bir çocuk tarafından yapılmış kadar çocukça.

Resim yapmanın çocuk dünyasındaki yerini ve değerini ele alan bu iki kitabı, Nokta'yı ve Afacan Resimler'i kanaatimce güzel ve başarılı kılan şey, her ikisinin de kolayca hazırlanıvermiş gibi görünmelerine rağmen yakaladıkları yaratıcılık ve derinlik. Okumaya yeni başlamış küçük okurlar kadar yetişkinlerin de Nokta'yı ve Afacan Resimler'i zevkle okuyacaklarından eminim.