Tevhid, İlahiyat, Ferhat ÖZBADEM

Tevhid yazısını ve Ferhat ÖZBADEM yazarına ait tüm yazıları Kitaphaber.com.tr sitemizden okuyabilirsiniz.

Tevhid

16.05.2014 09:13 - Ferhat ÖZBADEM
Tevhid

Kitapta beyan edilen varsayımlar

* İslam ümmeti modern çağın en mutsuz ümmetidir. İ.R. Faruki'nin dinler tarihi ile ilgili bir araştırmacı olduğu yönünü göz önüne getirirsek ümmet olgusunu topluluk anlamında kullandığını söyleyebiliriz.

* Ümmet kendisini değiştirmeye yönelik çalışmadıkça sorun, sıkıntı ve geri kalmışlıktan kurtulamayacaktır.

Milliyetçilik anlayışı ile aranan kurtuluş bir karşılık bulamamıştır.

İhvan hareketi El Benna'dan sonra ilke ve prensipleri modern hayata uyarlayamamış ve pratikte ortaya koyamamıştır dolayısı ile değişimde başarılı olamamıştır anlayışı haksız ve eksik bir eleştiridir. Bu yönü ile müellifin kendi döneminde İhvan'ı iyi okuyamadığını söyleyebiliriz.

Akide olmadan ümmetin dirilemeyeceği anlayışı isabetli bir yaklaşımdır.

İnsanın yeryüzünde Allah'ın halifesi olması meselesi tartışmalı bir konudur. Faruki bu konuda mutedil olan bir yaklaşım sergilemiştir. İnsanın sorumluluğunun farkında olmasının gerekçesi olarak halife olma farkındalığında olması gerektiğine vurgu yapmıştır.

Batı algısındaki prometre anlayışını red etmesi önemlidir. Promete, ilk uygarlığın öncüsüdür. Mitolojiye göre, Tanrı Zeus, balçıktan yaratılan insana can vermek için gökyüzünden ateşi çalan Promete'yi ibret verici bir şekilde cezalandırır. Bunun için de her sabah bir kartal gelerek Kafkas dağlarında bir kayaya bağlanmış olan Promete'nin ciğerlerini söker ve yer; ama Promete ' nin ciğerleri her gece yeniden eski hâline gelir.

İ.R. Faruki'nin yakın dönem öncülerin görüşlerini bir adım ileriye taşıma, güncelleme, modern çağa uyarlamaya yönelik öncelediği kişileri tanımak verilen mesajları anlamak noktasında katkı sağlayacaktır.

Muhammed Bin Abdulvahab: 1703-1792. İlk Suud devletinin iki kurucusundan biridir. Selef ekolü son dönem temsilcilerindendir. Gerek şahsı ve gerek kendisine atfedilen vahhabilik ile ilgili kötüleyici bilgiler Türkiye'de çok fazladır. Bunun gerekçesi bir itapçıktır. İngiliz casusunun itirafları isimli kitap. Bu kitap ilk defa farsça olarak yazılıp İran'da basılmıştır, daha sonraları M. Sıddık Gümüş kod isimli biri tarafından Türkçeye çevrilip, tasavvufçu ve selef akidesine düşmanlığıyla bilinen Hakikat Yayınevi tarafından basılmıştır, bilahare değişik isimlerle, muhtelif yayınevleri tarafından başka baskıları yapılmıştır.

Tevhid ile ilgili yazdığı eserler ile öne çıkmıştır. Klasik selef algısı ile tevhid konusunu ele almıştır.

Şeyh Muhammed İdris es Senusi: 1890-1983. Libya'da ağırlıklı olan Kuzey Afrika'da etkin olan bir ekoldür Senusiye. Tarikat biçiminde örgütlenen Senusiyenin ıslahçı ve reformcu yanı ağır basıyordu. Bu özelliğiyle Afrika koşullarına uyarlanmış bir Selefiye hareketiydi. Islahçı tutumu özellikle mezhep ve fıkıh alanlarında belirgindi. Senusi, mezheplerce oluşturulan tüm hukuk sistemlerini kendi içtihatları çevresinde birleştirdi. Senusiyeye giren kişi, hangi mezhepten olursa olsun, Senusi'nin belirlediği inançları paylaşmak ve yaşamını onun öngördüğü biçimde düzenlemek zorundaydı. Bu girişim mezheplere bağlı bilginler çevresinde bazı tepkilere yol açtıysa da geniş halk yığınlarınca benimsendi. Senusi, ayrıca tarikatlara özgü tüm özel kural, tören ve gelenekleri kaldırdı, tasavvuf düşüncesinin özünü oluşturan İslami ilkeleri vurguladı. Senusiyeye giriş için de özel bir tören gerekmiyordu. Şeyh ile isteklinin el sıkışmasını ve bir kez Fatiha okumaları Senusi ihvanından olmak için yeterliydi. Herhangi bir bedensel engeli olmayan her Senüsi iş hayatına, çalışmaya yöneltilirdi. Senusîlik Selefi felsefesiyle Kuzey Afrika'ya has sufi yorumunu harmanlamış, Osmanlı sultanının şahsında tecessüm eden halifeliğe bağlılığın ve İslam birliğinin bozulmaması için bir asrı aşkın bir süre mücadele vermiş siyasi-sufi bir harekettir. Muammer Kaddafi 1 Eylül 1969'daki askeri darbeyle Senusiyenin siyasal varlığına biçimde verdi.

Hasan El Benna: 1906-1949. İhvanı müslimin hareketinin kurucu lideridir. Şehid edilmiştir. Emperyalizme karşı bir hareket oluşturulmasını ve Müslüman milletlerin İslam ilkelerine dayanan birliğini savundu. Ona göre Müslüman milletlerin geri kalmasının sebebi din yolundan uzaklaşılmış olmasıydı. Kurtuluş, İslam öğretilerine geri dönerek sağlanabilirdi. Devlet İslam dini temelinde teşkilatlanmalı, İslam hukuku geçerli kılınmalıydı. Toplumun ahlakı ve eğitimi İslam ilkelerine göre yönlendirilmeli, toplumsal eşitsizlik ve adaletsizliklere son verilmeliydi. Müslüman Kardeşler teşkilatı maksadı da bu programı gerçekleştirmekti. Selefi-sufi bir hareket olunduğunu El Benna bizzat kendisi ifade etmiştir.

Bu üç şahsiyetin de ortak özellikleri: 1.Selefi-sufi (buradaki sufi kavramı günümüz algısındaki yanlış sufi algısı değildir) bir anlayışa sahip olmaları. 2. Islahatçı ve mücadeleci anlayışı harmanlamış olmaları. 3.Öze dönüşün tek çözüm olduğunu düşünmeleri. 4.Cihad ve zikirin ayrılmazlığını pratikte ortaya koymalarıdır. 5. Yakın dönemde bir mücadele geleneği oluşturmuş olmaları ve takipçilerinin şu zaman diliminde etkin ekoller olması.

Tevhid, müslümanın dünya görüşüdür. Tevhid, insana bir kısım yükümlülükler yükler. Toplumu imar ve inşa yükümlülüğü en başta gelir.

Tevhid olmadan İslam olmaz. İslam olunmaz.

Yahudilik ve Hıristiyanlık eleştirisinin tahrif edilmiş olan İsevi ve Musevi kitaplar üzerinden felsefik olarak yapılması önemli bir ayrıntı. Bu yönü ile aslında tevhid ile ilgili eserlerde pek değinilmeyen bir hususta da ufuk açmaktadır.

Tevhidin sanat ve dil üzerinden aşkınlık başlığı ile izahı önemli bir husus. Esasında bu ayrıntıların her biri bütünün olmazsa olmaz parçalarındandır. Sanat ve dilin oluşumu ve etkisi üzerinde daha geniş çalışmalar yapılabilir.

Müslümanın zaman ve tarih algısının Kur'an ile şekillenmesi gerektiği ile ilgili olarak Yahudi ve Hıristiyan algısı eleştirisi üzerinden verilen mesajlar önemli. Müslümanların tarihten sorumlu olduğu ve tarihe çok önem vermeleri gerektiğine işaret edilmesi üzerinde ayrıca durulabilir.

Batı aklının şüphecilik ve Hıristiyanlık algısının eleştirisi, olması gereken iman etme şeklinin izahı ile ele alınması eserin derinliğini ortaya koyan başka bir ayrıntıdır. İslamdaki iman anlayışının hakikat ile eşdeğer olduğu İmam Gazali tek cümlesi ile anlamını buluyor. "İman diğer bütün verileri ve gerçekleri doğru bir şekilde anlaşılmalarına uygun ve bunun için gerekli bir çerçeveye yerleştiren bir görüştür."(Munkız mined Dalal)

İslamda bilginin temel ilkesi olarak tevhid Kur'an'da en fazla üzerinde durulan konulardandır.

İslamın metafizik, ahlak, toplumsal düzen, ümmet, aile, siyasal düzen, ekonomik düzen, dünya düzeni ve estetik ile ilgili yaklaşımının tevhid merkeze alınarak felsefi, tarihsel ve diğer dinler anlayışlar ile kıyaslama yöntemi ile ayrıntılara inilerek verilmesi eserin vermek istediği mesajı net olarak ortaya koymaktadır. Eser, insan, toplum, hayat, inanç ile ilgili her konunun bir bütünlüğü olduğunu ve islama göre bu bütünlüğün tevhid ile şekillendiğini ve tevhid merkezli olması gerektiğini ifade etmektedir.

Tevhid
İsmail R. Faruki
İnsan Yayınları


Yazar: Ferhat ÖZBADEM - Yayın Tarihi: 16.05.2014 09:13 - Güncelleme Tarihi: 17.11.2021 16:11
2709

Ferhat ÖZBADEM Hakkında

Ferhat ÖZBADEM

1979 yılının bir Haziran günü Adıyaman’da dünyaya geldi. İlk, orta ve lise öğrenimini Adıyaman’da bitirdi. Gül Eğitim Yardımlaşma Dayanışma İlmi Araştırmalar Ve İnsan Hakları Derneği kurucu üyesidir. Özgün İrade, Vuslat, AbıHayat ve Yolcu dergisinde şiir ve makaleleri yayınlanan yazar evli dört çocuk babasıdır.

haberdurus.com, zeynepder.org, dunyabizim.com, kitaphaber.com.tr web sitelerinde belli periyotlar ile yazı yazmaktadır.

YAYIMLANMIŞ ESERLERİ

Düşünce: 40 Esas 40 Düstur, Cennetin Anahtarı, Cennetin Yolu, Kur’an’ı Nasıl Okumalı, Kur’an’ın Gölgesinde Hz. Muhammed

Araştırma: Dünden Bugüne İslami Hareket, Edebiyat Gemisinde Düşünce Adamları

Roman: Brezilya, Muaz, Muhammed Mursi, Saffan Bin Muattal

Şiir: Ebrulim.

Deneme: Ortalama Bir Âşık Olmamı Bekleme Benden.

SERİ ÇALIŞMALARI

Tavsiyeler Serisi (10 Kitap):

Aliya İzzetbegoviç, Fethi Yeken, Hasan El Benna, Hasan En Nedvi, Malcolm X, Mevdudi, Mustafa Meşhur, Said Havva, Seyyid Kutub, Yusuf El Karadavi

Roman (Beşir Serisi, 6 Kitap):

Beşir ve Sultan Abdulhamid, Beşir ve Fatih Sultan Mehmet, Beşir ve Gazali, Beşir ve İbn Haldun, Beşir ve Osman Bey, Beşir ve Selahaddin Eyyubi.

Biyografik Roman (Öncüler Serisi, 14 Kitap):

Aliya, Hasan el Benna, Malcolm X,  Mehmet Akif, Mehmet Akif İnan, Meryem Cemile, Metin Yüksel, Mevdudi, Muhammed Ali, Necip Fazıl, Ömer Muhtar, Said Halim Paşa, Seyyid Kutub, Zeynep Gazali.

Mesajlar Serisi (15 Kitap)

Ali Fuat Başgil, Aliya İzzetbegoviç, Cemil Meriç, Fethi Yeken, Hasan El-Benna, Hasan En-Nedvi, Malcolm X, Mehmet Akif Ersoy, Mevdudi, Mustafa Meşhur, Necip Fazıl Kısakürek, Nurettin Topçu, Said Havva, Seyyid Kutub, Yusuf El-Karadavi

Ferhat ÖZBADEM ismine kayıtlı 222 yazı bulunmaktadır.

Yazarımıza ait 18 kitap bulunmaktadır.

Twitter Kitapyurdu.com