The Two Fridas Tablosu Üzerine, Kara Tahta, Misafir Köşesi

Perihan Pancaroğlu yazdı...

Frida Kahlo hepimizin hafızalarında saçlarına taktığı güller, birleşik kaşları, Meksika'ya özgü elbiseleri ve tabiî ki Diego Rivera'ya olan büyük aşkı ile yer alır.

''Senden niye vazgeçtim Diego?'' Diye başlayan ve çoğu kadının hislerine tercüman olan vazgeçiş mektubunu hepimiz biliriz. Bu tabloda Frida, Diego'dan boşanması sırasında yaşadığı duygusal acıyı, kan temasıyla da fiziksel ıstırabı, kadınlık ve doğurganlık temalarına da vurgu yapmıştır.

Resme ilk baktığımızda, iki Frida görürüz, aynı yöne bakıyorlardır ve el ele tutuşmuşlardır. Kasvetli, bulutlu bir havanın önündelerdir. Her iki Frida'da tabloda eşit alan kaplamaktadır. Biten evliliğini ve sağlık durumunda ki acılarını dağılmamış bulutlarla tasvir eder. Her ikisinin de kalbi dışarıdadır. Kalbi savunmasız ve herkesin görebileceği gibi resmedilmiştir.

Zira kimseden saklayacak bir durumu yoktur. Kalbindeki her şeyi gösterir. Eserin solundaki Frida batılı Avrupa Tarzı Viktorya dönemi dantelli beyaz elbisesiyle oturmaktadır. (Frida Kahlo bir sergi için Paris'te de bulunmuş ve Avrupalı entelektüelleri ağır bir şekilde eleştirmiştir.) Eserin sol tarafında yer alan Frida ise geleneksel Meksika renkleriyle Tehuana elbisesi içerisindedir.

Kompozisyonun solunda yer alan figürün elinde makas, sağda oturan figürün elinde Diego Riviera'nın çocukluk portresi vardır. Avrupalı giyinmiş Frida'nın kalbi yarımdır. Yarısı Diego'da kalmıştır ve o kalbi besleyen damarı makasla keser, eteğinde kan lekesi oluşmuştur. Ancak öyle güzel bir renklendirmedir ki neredeyse etek uçlarında ki desenlere eşlik eder. Meksikalı Frida ise elinde "o benim her şeyimdi" dediği Diego Riviera'nın çocukluk portresini tutuyordur. Doğumundan itibaren sağlık açısından yaşadığı şanssızlıklar neticesinde çocuğu olmamıştır ve bundan sonrada olmayacaktır.

Çocuk özlemini resmederken dahi Diego'ya olan aşkını dile getirmiştir. İki bedeni, el ele tutuşmalarının yanı sıra birbirlerine kalplerin damarları da bağlamaktadır. Bu genel bakışta bile Frida'ların gözlerinden depresyonuna ortak olmak durumunda kalıyoruz. Yazımızın başında bulutlardan, gri tonlardan bir kasvet ve bunalım durumunu hissettirdiğini belirtmiştik. Kocasından boşanmış Avrupalı Frida tarafında Diedo'nun yokluğu hissediliyordur. Aynı zamanda akan kan ve makas onun hayatı boyunca yaşadığı cerrahi müdahalelerin ve çektiği ıstırapların göstergesidir. Bir başka bakış açısıyla ise Avrupa'da bulunduğu ortamdan memnuniyetsizliğini cerrahi bir müdahaleyle kesmiştir. Onu besleyen Meksikalı Frida'dır. İki Frida da resimde boyut olarak eş alan kaplıyorlardır ve ikisi de birdir aslında. Meksikalı Frida'nın üzerindeki giyisinin Diego'nun en sevdiği elbise olduğu bilinmektedir. Damarın dolandığı kolu ve elinde tuttuğu resim, boşanmış olmalarına rağmen eski kocasıyla bağının bitmediğini göstermektedir. Frida öyle çok seviyordur ki; çocuğu olsa en fazla bu kadar sevebilir. Bazı eleştirmenler tarafından ise Diego'ya benzeyen bir çocuğu olmasını ne kadar çok istediğini bu şekilde vurguladığı söylenmektedir.

İki Frida eserinin bence yorumu ise, soldaki Frida hasta, yarım kalpli ve umudunu da kesiyor, sağdaki Frida ise elinde umudunu tutuyor, sağlıklı ve geleneksel halinde daha iyi görünüyor. Her ne kadar kanı boşa gitse ve leke yapsa bile, tam yüreğiyle Avrupalı Frida'yı beslemeye devam ediyor. Geçmişi ve geleceği ile barış halinde, ikisi de benim diyor. Bir nevi kendim kendimi kendi yaşamsal sıvımla ayakta tutarım diyor. "Kendi portremi resmediyorum. Çünkü en iyi tanıdığım insanım. Frida Kahlo"