Türkiyeʼnin Ahvali Üzerine Sual Edilenler, Kara Tahta, Ayşe BAĞCA

Benden Sual Ederseniz, Türkiye tarihçiliği söz konusu olduğunda ilk akla gelen isimlerden biri olan Ahmet Yaşar Ocak ile 1990 ve 2015 tarihleri arasında çeşitli dergi ve gazetelerde yapılmış söyleşilerin bir bütünü olarak karşımıza çıkıyor. Ahmet Yaşar Ocak'ın üzerinde çalışmalarda bulunduğu başta "Alevilik" olmak üzere pek çok güncel konunun içeriğine dair önemli bilgileri bu kitapta bulmak mümkün.

Alevilik gibi dışa kapalı ve herkesin ona dair bir yargısının olduğu, fakat aslında kendi toplumunun dahi tam olarak fikir sahibi olamadığı bir inancın ne olup ne olmadığına dair bilgiyi Ahmet Yaşar Ocak tarihsel bir bakış açısıyla önümüze koyuyor. Bir birinden farklı dünya görüşüne sahip kişilerce söyleşilerin yapılmış olmasına rağmen birbirinin benzeri sorular karşısında Ocak aynı cevapları defalarca veriyor. Burada dikkat çeken bir diğer nokta da Ocak'ın bilimsel karakteristik bir tutarlılık ortaya koymasıdır.

Ocak'ınortaya koyduğu bilimsel bulgular ışığında, bunca bilgi kirliliğini de hesaba katarak artık tarihin ve İslam tarihinin bir "bilimsel aydınlanmaya mı ihtiyacı var?" sorusu akıllara geliyor. Batının dinden kopuk bilim anlayışı ile değil, bilimsel yol ve yöntemlerle objektif olarak tarihin yeniden ele alınması ve olguların yeniden açıklanması gerektiği düşüncesiyle yola çıkan tarihçi, "tarihçi" kimliğinin de bu anlamda liyakatli olana verilmesi gerektiğini salık veriyor.

Kitap ağırlıklı olarak; Alevilik konusunu işlerken, Alevilik ve Bektaşilik gibi birbirine benzer konuların toplumsal ezberi bozarak aslında ayrıştığı noktaların olduğunu görebiliyoruz. Şia'nın Alevilik üzerindeki tesirinin irdelendiği kesitlere rastlamak da mümkün. Alevilik ve Sünniliğin, birbirini öteleyen iki kutup düşüncenin uzlaşması ve birbirine bakış açılarını analiz eden yazar toplumsal bütünlük için savlarını ortaya sürüyor.

Osmanlı'da gerçekten bilindiği gibi Alevilere soykırıma varan bir düşmanlık var mıydı? Aleviler Cumhuriyeti ve Atatürk'ü neden bu kadar çok sahiplendiler? Kentleşme Alevilik ve kurumlarını nasıl etkiledi? Aleviliğin son dönemde marksizmle münasebeti nedir? Sorularına bu kitapla tatmin edici cevaplar bulabileceğinizi ümit ediyorum.

Çokça tartışılan güncel bir mesele de şüphesiz ki Türkiye'de dini yapı. Bunun akabinde diyanetin tutumu ve kaldırması ve muadil kurumların ne şartlarda ortaya çıkması gerektiğine dair izlenimlerini de Ocak okuyucularla paylaşıyor. Osmanlıya dair soruları da belki birçok çevrenin tepkisini çekecek şekilde cevapladığını da kabul etmek gerekiyor. Tarihçiliğimiz ve tarih yazıcılığında izlenilen yöntemler hakkında bir takım bilgileri yine Ahmet Yaşar Ocak bizlerle paylaşıyor. Son olarak; Ahmet Yaşar Ocak kendi tarih serüveni ve kişisel geçmişinde pasajlarla hayatını özetliyor." Hızır" hakkında sorulan soruların da cevaplanmasıyla kitap nihayetlediriliyor.

Benden Sual Ederseniz
Prof. Dr. Ahmet Yaşar OCAK
Cümle Yayınları