Ufukların Ötesi̇ne Varmak, Çocuk, Misafir Köşesi

Yusuf Ziya Bahçıvan Yazdı...

Bir icat (buluş) hikayesi ile yazar Hüseyin Keleş ve çizer Selin Öztürk çocuklara ulaşmanın en güzel yollarından biri ile onlara; tatlı ve renkli bir şekilde hitap edebilmeyi ustaca başarmışlar.

Teknolojiye ayak uydurmanın çok zor olduğu bir çağda yaşıyoruz. Devletlerin güçlü olmaları bir bakıma teknolojilerinin üstünlüğüne bağlı. Bunu gerçekleştiremeyenler teknoloji satın almak zorundalar. Bu da ülke ekonomilerini zora sokuyor. Ya da geri kalmışlar arasında kalacaklardır. Her zaman teknoloji satın alınamayabiliyor. Devletler genellikle diğerlerinin teknolojide kendi üstünlüğüne ulaşmalarını istemiyor.

Teknoloji yarışında geri kalmamak için üstün yetenekli bilim insanları yetiştirmek gerekiyor. Yeni jenerasyona bilim sevgisi kazandırmak, çocukluktan itibaren; yetenekli olanları yönlendirmenin en önemli araçlarından biri de edebiyattır. Özelliklere öğrenim çağındaki çocuk ve gençler için sihirli değnektir. Anlatı sanatları ve kitap hayatımızda ekmek ve su gibi aziz olmalıdır. Medeniyetin ve ilerlemenin olmazsa olmazıdır kitap...

İnsanoğlu cismiyle kainatta nokta kadar yer işgal etmese bile ruhi yetenekleri ve hayal gücüyle; ötelerin ötesine varabilir, zaman ötesi, mekan ötesi yolculuklar yapabilir. Bundan kastımız; muhayyilesinin sınır tanımaması, buluşlarıyla çağdaşlarını geçebilmesi, zamanı aşan ideallere sahip olmasıdır.

Dünya bugün ses ve görüntü naklinden sonra; çok kısa zamanda, adeta ışık hızıyla eşya naklini konuşur hale geldi. Yaşayanın, ömrü uzun olanın zamanla çok enteresan sürpriz buluşları görebileceği artık yadırganmamaktadır.

Ele alacağımız "Robotları Yendiğimiz Gün" adlı hikayede; ödülün aşırıya kaçmamak şartıyla yerinde ve zamanında kullanılabilirse, eğitim ve öğretim çalışmalarına önemli katkılar sağlayacağı vurgulanıyor. Öğretmen tarafından icat (buluş) yarışında başarılı olan ekibin, Japonya'ya geziye gönderileceği anlatılıyor. Bu açıklamalar istekli öğrencileri daha da heyecanlandırıyor.

Bu eserde gösterilen hedef ufukların ötesine ulaşabilmektir. Ay'a çıkmanın hayal olduğu zamanlarda yazılan Jules Verne'in "Ay'a Yolculuk" eseri yayınlandığında, hayal buydu. Nihayet uzun yıllar sonra Ay'a ayak basılmış, hayal edilen gerçek olmuştur.

Bunun gibi başka örnekler de verebiliriz. Eser, çocuk bilim kurgu dalında yazılmış, sürükleyici, heyecan verici ve ufuk açıcı bir hikaye.

"Kolay olanı herkes başarır, önemli olan zoru başarmaktır. " diye bir söz vardır; eserde bu sloganı aşan: " Zoru hemen yaparız, imkansız zaman alır!" (Keleş,2024,s.15) mottosu çocuklarımıza; ciddi ve azimli olarak çalışılırsa ufukların çok ötesine ulaşabilecekleri mesajını veriyor.

Kültürlü insan her şeyi bilen değil, gerekli bilgiye nasıl ve nerede ulaşabileceğini bilen insandır. Hikayede bu konuda örnekler sunulmakta, rehberlik edilmektedir. Hikayede baş karakterin robotların temelini atan El-Cezeri ile ilgili bir kitabı okul kütüphanesinden bulup incelemesi bu konuda çocuklarımıza örnek davranış olarak sunulmaktadır. Yapılacak buluşun daha önce yapılmış ilkel olanlarının incelenip temel alınması hususu da çocuk okuyucuların dikkatine sunuluyor.

Ayrıca konunun uzmanı veya bu konuda kendini yetiştirmiş kişilerden yardım alma, ekip çalışması ve beyin fırtınası yapma gibi etkinliklere örnekler verilerek; çocuklarımız bu konularda bilgilendiriliyor ve motive ediliyor.

Çocuklarımıza gösterilen metotlar ve çalışma yolları uygulanabilirse "voleybol oynayan robot" gibi icatlara kendilerinin de imza atabilecekleri hedefi gösteriliyor.

Sahip olunan bir yeteneği sıçrama tahtası yaparak; bununla beraber daha yüksek hedeflere ulaşılabileceği; kitaptaki voleybolda yetenekli öğrencilerin voleybol oynayan robotlar tasarlayıp, bunu gerçekleştirmelerinin canlı tasvir ve resimlerle anlatılması eserin omurgasını teşkil etmekte; çalışma, araştırma ve geliştirme özendirilmektedir. Bundan dolayı yarışmanın konusu: "Teknolojinin spora katkısı" (Keleş,2024,s.8) olarak belirlenmiş.

Yapılan azimli, metotlu ve ısrarlı çalışmanın sonunda başarılı olunacağı (voleybol oynayan robotların yapımının gerçekleşmesi) anlatılıp özendiriliyor.

Eserde robotlardaki aklın (yapay zeka diyebiliriz ) eseri meydana getirenlerden daha üstün olamayacağı; çocukların yaptıkları robotları voleybol maçında aklını kullanarak yenmeleri olayı ile gösteriliyor. Bir bakıma yapay zeka insanı esir alacak, tamamen insan bir çöp gibi kenara atılacak düşüncesine bir cevap olarak algıladım bu düşünceyi. Çünkü insan eşref-i mahlukattır, yaratılmışların en şereflisi ve en üstünü olarak yaratılmıştır. Akıl sahibi olma, aklını kullanma, en belirgin özelliklerindendir. Bu sayede asırlar boyunca medeniyet, bilim ve teknik gelişmiş; hala da ilerlemesini büyük bir hızla sürdürmektedir.

Birbirine uyumlu elemanlardan oluşan bir ekibin üstün başarılar elde edebileceği; herkesin üstün olduğu özelliklerin değerlendirilmesi, liderlik vasfını taşıyan ekip başının da grubu cesaretlendirmesi, eşittir zamanı aşan başarı örneği betimleniyor, ayrıca görsellerle de gözler önüne konuluyor.

Mizah içerikli sözler, sürükleyiciliği ve okuma keyfini daha da artırıyor.

Hikayedeki resimler; çocukların estetik beğenisini geliştirici, kitabın okunmasını daha zevkli ve heyecan verici hale getirici özellikler taşımaktadır. Ayrıca albenili kapak resmi ve tasarımı da ķitabın cazibesini daha da artırıyor.

Sayfaların mat renkli bir kağıda basılması artı bir teknik özelliği olarak beliriyor. Sayfa tasarımı da okumayı özendirici güzellikte. İlginç ara başlıklar da hikayeye ayrı bir özellik katmakta. Düşündürücü özelliği de çocuklarımıza zihin jimnastiği yaptıracak tarzda.

Hikayemiz bilim ve teknolojiye ilgi duyan, hatta bütün çocuklar için zevkle okunabilecek ve bu konuda ufuklar açabilecek, motive edebilecek bir özelliği barındırıyor. Velilere kitabı çocuklarla buluşturmak, çocuklara keyifle ve heyecanla okumak düşüyor.

Yazar Hüseyin Keleş'e bu değerli eseri bize kazandırdığı, çizimleriyle hikayeye artı bir değer kattığı için çizer Selin Öztürk'ü tebrik ediyor başarılarının devamını diliyorum.

Timaş Yayınları'nı da böyle bir çalışmayı yayın dünyamıza kazandırdığı için kutluyorum.

Robotları Yendiğimiz Gün

Hüseyin Keleş

Çizer: Selin Öztürk

Timaş Yayınları İstanbul 2024

64 Sayfa