Yürekten Sesler, Edebiyat, Misafir Köşesi

Abdurrahman ALKAN yazdı...

Okur, bir öykünün satırlarının yazarın kalbinden çıktığını nasıl hisseder acaba? O sözcükleri yazarın günlerce içinde dolaştırdığını, içinde bir yara olduğunu ve en sonunda satırlara döküldüğünü nasıl anlıyor? Satırlar arasında o ruhu, samimiyeti nasıl biliyor? Yazarın seçtiği sözcükler, bunları yan yana getiriş biçimleri bu hissi bize nasıl ulaştırıyor? Edebiyatın çözülemeyen sırlarından biri de bu olsa gerek.

Zübeyde Andıç'ın Hece Yayınlarından çıkan ilk öykü kitabı "Kuşlar, Pıtraklar ve Tıraş Sandığı"nı okurken bunları düşündüm. Sanırım satırları okumaya başladığımızda ruhumuz, sanki hassas bir teraziyle o cümleleri tartıyor ve yürekten mi yoksa sadece dilden mi geldiğini anlıyor.

Örneğin biz onun öykülerini okurken öykülerinde içten gelmeyen tek bir cümlesinin olmadığını seziyoruz. Laf olsun diye söylenmiş tek bir cümle yok gibidir öykülerinde. Her cümlenin yazarın içinden geldiğini, özümsediğini, yazardan bir his taşıdığını okurken anlıyoruz.

Şubat 2023'te çok güzel bir kapak ve çok anlamlı bir isimle karşımıza çıkan Zübeyde Andıç'ı bugüne kadar birçok dergiden tanıyoruz. Hece Öykü, Muhit, Mahalle Mektebi, Edebiyat Ortamı gibi dergilerde öyküleri, söyleşileri ve denemeleriyle yer aldı.

Ve mutfağında emeği olan Dört Mevsim edebiyat dergisi... Yayın kurulunda beraber çalıştık. Derginin her sayısında ne çok emeği olduğuna bizzat şahidim. Dergiyi önemseyen, derginin edebiyat için ne kadar kıymetli olduğunu bilen bir yazar olarak gördük. Birçok dergi gibi Dört Mevsim de yayın hayatına son verdiğinde en çok hüzünlenen oydu. Biliyorum. Beraber çalışırken anladığım şey onun has bir edebiyat işçisi olduğuydu. Edebiyatı seven, ona değer veren, hayatının en önemli değerleri arasında yer veren biri...

Zübeyde Andıç'ın öykülerini okurken arka fonda her daim bir türkünün sesini duyar gibi olursunuz. Her öyküye bir türkü eşlik eder gibidir. Bu yüzdendir belki; öyküleri dokunaklıdır. Kalbe değer, tıpkı türküler gibi.

Örneğin kitaba ismine de veren Kuşlar, Pıtraklar ve Tıraş Sandığı öyküsünün ilk cümlesi –ki okuduğum en güzel ilk cümlelerden birisidir- şöyle başlar: "Ömrünü sözlerine gizlediği bir türküdür babam." Cümle, içimizde çalmaya başlayacak türkülerin habercisi gibidir. Sonra beste beste türkü nağmeleri sızmaya başlar satırlardan.

Kimi neşeli türküler olsa da dokunaklı, yanık türküler çoğunluktadır onun öykülerinin arka fonunda çalan türküler. Bu da yazarın Anadolu'nun gerçek hayatını anlatmasından ileri geliyor kanaatimce. Yoksul ve hüzünlü Anadolu'yu en çok yanık türküler anlatmaz mı?

Zübeyde Andıç'ın öykülerinde hayal kırıklıkları, yoksulluk, yalnızlık, çocukluğun masumiyeti, düşler, baba, Anadolu'nun romanı yazılmamış kadınları gibi hayatın tam içinden temalar yer alıyor.

Onun öykülerinde sarıp sarmalayan, sıcak bir üslup karşılıyor sizi. Dost bir ses buluyorsunuz. Hemen benimsiyor ve kendinizi onun tatlı anlatımına bırakıveriyorsunuz.

Zübeyde Andıç'ın öykü kahramanlarının hiçbiri ütopik değildir. Mahallemizden, sokağımızdan, ailemizden biridirler. Belki de bizizdir. Kendimize yakın hissederiz onları. Yabancı değildirler. Onun öykülerini hemen benimsememizdeki sebeplerden biri de budur belki.

Öykülerini dergilerde daha önce okumuştum. Ama onları bir bütün olarak, çok anlamlı bir isimle ve çok bir sıcak bir kapak arasında görmek çok güzeldi.

Zübeyde Andıç, sesini bulmuş üslubu, sağlam bakış açısı ve içten anlatımıyla usta işi bir ilk kitap ortaya koydu. Üslubu, kahramanları ve öykü dünyasıyla edebiyatımızda kalıcı olduğunu gösterdi. Yolunun açık olduğunu biliyor bu yolda kendisinden nice eserler bekliyoruz.

Kuşlar, Pıtraklar ve Tıraş Sandığı

Zübeyde Andıç

Hece Yayınları