Onarmak İçin Yıkmak, Bilim, Yunus ÖZDEMİR

Hayatın her alanında geçmişin izlerini bulmak, doğanın bir yapısıdır. Ancak geçmişi yorumlamak, bize sunulmuş bir imkândır. Geleceğimizi şekillendiren bizim geçmişi nasıl yorumladığımızla alakalıdır. Geçmişin yaşanmışlık halini iyi ile kötü sonuçlarını hassas bir dengede tutmak, bu denge üzerinde geleceği şekillendirmek elzemdir.

Gökhan Şen editörlüğünde sekiz bölümden oluşan, otuz yedi yazarın katkılarıyla "Daha İyi Bir Türkiye İçin Hangi Fikri Yıkalım?" kitabı ortaya çıktı. Kitabın isim vurgusuyla anlaşılacağı üzere var olan kalıpları yıkmak için ekonomi, sanayi, tarım, eğitim, bilim, kadın istihdamı, tarih ve kültür – sanat konuları ele alınmıştır.

Mahfi Eğilmez, "Daha İyi Bir Türkiye İçin Hangi Fikri Yıkalım" yazısı kitabın ismi olması yanında kitabın birinci bölümü olan ekonomi politikaları konusunun ilk başlığıdır. Ekonomi konusunu ele alan altı başlık temel değindikleri hususlar kalıp haline gelen ön yargılar, peşin kabuller, koşullanmışlıklar, saplantılar, takıntılar gibi meselelerdir. Eğilmez, ekonomi politikası konularında süre gelen ön yargı, ön kabul, takıntılar ne olduğu hakkında bilgiler verir. Mesela; "Büyüklerimiz daha iyi bilir.", "Filanca kişi mutlaka doğru söyler ya da doğru yazar." Söylemlerin kalıplarını kırıp her şeyi doğru kabul etmeyip, analiz eden, eleştiren bir kuşağa sahip olmamız gerektiğini vurgular.

Sanayi politikaları başlığında altı başlık ile "Ortaklık kavramı", "Orta gelir tuzağı", "Dış borç yerine ihracata dayalı bir modele geçiş", "Toprak, rızık ve özgürlük için on üç madde" "İnovasyon rekabeti: Made in Turkey" ve "İç talep yerine Dış talep" kavramları ikinci bölümün temel profilini oluşturuyor.

İstikrarlı ve tutarlı çabalarla maden, endüstri, tarım ve hayvancılık politikaları kalıcı sonuçlara ulaşması mümkün olur. Kitabın, sanayi politikaları kısmında ise yeniliğe açık bir ortam, yenilik heveslisi yeni kuşaklar oluşturulup çağın ve geleceğin yol haritasını çizmenin imkânlarını anlatıyor.

Toprak, rızık ve özgürlük için bir kaç çözüm önerisi, şöyledir:

• Tarım arazilerinin daha çok korunması için Toprak Koruma Kurulu Üyeleri özerk birimlerden oluşturulması sağlana bilinir.
• Tarımsal faaliyetlerin daha efektif olması, üreticilerin daha kârlı üretim yapmalarının sağlanması adına kooperatifleşmeyi destekleyen politikaların hayata geçirilmesi.
• Her türlü üretimin başarıyı engelleyen altyapı boşlukları giderilmelidir.
• Kırsal kalkınma için çayır ve mera alanları uygun tekniklerle kullanılarak avantajlar elde edilmelidir.

İnsanın yetenek ve potansiyeli doğru biçimde bir verimliliğe ulaştığında kendisine ve çevresine büyük fayda vermiş okur. Bu amaçla eğitim kurumları doğru kullanmak için işlevsel bir politikaya sahip olmuştur. Kitabın "Eğitim Politikaları" başlığında üç yazı ile doğru eğitim politikasını bulmaya çalışmaktadır. Bireyin ilgi, yetenek ve potansiyelinin farkına varmasını sağlayacak bir eğitim ve rehberlik sistemi nasıl malıdır, sorusunun cevabını bulmaya çalışılmaktadır.

Eğitim politikasında hangi fikirleri yıkmalıyız, sorusuna cevaben:

• Eğitim, ihtiyaçları gidermek için bilgi öğrenilmemeli.
• Eğitim, sınavın kazanılması için bir amaç olmamalı, sınavın eğitim için bir aracı olmalıdır.
• Her çocuğun kaderi sınav sonucuna bağlı olmamalı.
• Bireyin yetenek ve kabiliyetini ortaya çıkartacak, sınav odağından uzaklaştıracak, bütüncül bir anlayış kazanmak gereklidir.

Bilim, insanlığın ortak sermayesidir. Bu sermaye her dönem kendi içinde kullanan geliştiren yalnızca toplumların bazıları olmuştur. İnsanlığın bilim sermayesini kim kullandıysa çağın ötesine geçip geleceği o şekillendirmiştir. Türkiye'de ki güncel bilim konularında duruşu, konumu ve politikası ne olduğu hakkında bu kitapta değinilmektedir. Dört başlık ile bilimin gelişmesi için hangi düşünceyi yıkalım ve yerine ne koyalım, sorusuna cevap aranmaktadır. Bu cevaplara ulaşmak için önce yolu kapatan bazı kayaların sırtlanıp atılması gerekmektedir. Bunlardan bir kaçı:

• "Başımıza icat çıkartma!" cümlesinin atılması gerekmektedir.
• Bizde üst düzey bilim üretilmez, biz ancak iyi uyarlamalar, adaptasyonlar yaparız, düşüncesi.
• Bilim pahalı bir şeydir, bunu gelişmiş ülkeler yapsın, biz hızla para getirecek teknoloji üretmeye odaklanalım, algısı.
• Kalıplaşmış ve ezbere dayalı bir eğitim sistemi, bilimsel ve eleştirel düşüncelerin gelişmesine engel değildir, anlayışı.

Kitabın son üç başlığı ise kadın politikası, tarih ve kültür konularını içeren on bir yazı içermektedir. Bu yazılar ile üç konunun kalıplaşmış sorunları neler olduğu yönünde analiz yapılarak çözüm yolu bulmaya çalışılmaktadır.

Gökhan Şen editörlüğünde hazırlanan "Daha İyi Bir Türkiye İçin Hangi Fikri Yıkalım?" çözüm odaklı yönüyle sorunları ele almaktadır. Yeni bir şeylerin olması için eski şeylerin yıkılması gerekmektedir. O anın şartlarına uymayan, çözüm getiremeyen kalıplar, birer yük olmaktan öteye geçememektedir, bu niyetle hazırlanmış bu kitapta okuyucuyu bazı konular hakkında tartışmaya ve yeni şeyler keşfetmeye çağırmaktadır.

Daha İyi Bir Türkiye İçin Hangi Fikri Yıkalım?
Gökhan Şen
Kronik Kitap
1. Baskı
Nisan 2021
İstanbul, 288 sayfa