Çiçeklenen Bir Dünyada Büyümek, Edebiyat, Misafir Köşesi

Ayşe AYDOĞAN

Kitle iletişim araç ve imkânlarının hızla geliştiği dünyamız savaşlar, işgaller, soykırım, açlık gibi bitmek tükenmek bilmeyen sorunlarla küçülüp daralmaktadır. Buna karşın çocukluğun özgül ağırlığı artmakta; çocukların kalplerindeki saf, hesapsız, koşulsuz sevgi ve merhamete olan sınırsız ihtiyaç büyümekte; bunların kıymeti her geçen gün daha bir anlaşılıp özlenmektedir.

Yeryüzünü süsleyen tabii unsurların çocuk edebiyatında bir sembol olarak kullanıldığını biliyoruz. Bunlar arasında çiçeklerin yeri tartışmasız malûmdur. Sevgi duygusunu ifade etmenin en güçlü araçlarından biri de çiçeklerdir. Her çocuğun yüzünün ayrı bir çiçek güzelliği ile örtüştüğünü düşünürsek, Ayşegül Sözen Dağ da bu güzelliğin tohumlarının çocuk kalbinde çatlayıp yeşerdiğinin bilinciyle, son şiir kitabına Dünya Küçük Çiçekler Büyük ismini vermiş görünüyor.

Sibel Büyük'ün özgün çizimleriyle tasarımlanan çalışma elli beş şiirle Beyazbulut tarafından neşredilmiş. Henüz çiçeği burnunda bu şiir kitabını, çocuk edebiyatı yazınında dikkatli bir yere oturtmakta fayda olacağı kanaatindeyim. Eserin editörlüğünü bir başka çocuk edebiyatı şairi/yazarı Vural Kaya'nın yapmış olması bu görüşümü destekler nitelikte.

Kitabı okuduğumda şairin diğer şiir kitaplarında olduğu gibi; bu eserinde de temas ettiği katmanlı iletilerle çocuğun duygu ve düşün dünyasına dokunan, ona değer ve anlam katan şiirler icra ettiğini görüyoruz. Tematik unsurlar çocukların ilgilerini çekerek, onların hayal dünyalarında yer edinebilecek duyarlıklı, sanatsal ögelerle bezenmiş. Yaşama sevinci, sevgi, cömertlik, özgürlük, ağaçlar, tabiat ve kitap sevgisi, yardım severlik, iyilik, akraba, arkadaş, kardeş sevgisi, gibi kavram ve sembollerin şiir diline ustaca giydirildiği kitapta; güncel hassasiyetlere de incelikle değinilmiş.

Şiirlerin her birinde kelimeler Türkçemizin z/enginliğini yansıtacak türden bir anlatım ve üslupla sergilenmiş. Estetik tavrın ön plana çıktığı satırlarla çocukların söz dağarcığını zenginleştirerek, zevk alarak okuyacakları şekilde seçilmiş.

Kitaba ismini veren şiir Dünya Küçük Çiçekler Büyük'te:

Ayaklarım çiçeklere değiyor bazen,

Onlar da fısıldıyor,

"Yüksel, yüksel, yüksel," diyorlar,

"Biraz daha yüksel"

Dünya gitgide

Uzakta kalıyor

Dünya küçük

Çiçekler büyük oluyor

Derken çiçeklerle konuşan bir çocuğun gözünde dünyanın gittikçe küçülmesi; ona asıl sevinç veren şeyin dünyevî tasalar değil sevgi ve güzellik olduğunu; bu sevincin kaynağının ise çiçeklerin uyandırdığı duygular olduğunu anlıyoruz.

Kitapta beni en çok etkileyen şiirlerden biri de Arkadaşımın Gölgesi isimli şiir oldu. Sahici, içten bir dostluğun değerinin anlatıldığı bu şiirde: Sen gülersin, ben bakarım/ Gözlerimde bir dünya saklarım mısraları çocuğun yüreğine dokunacak sımsıcak anlamlar barındırıyor.

Tohumsa Eğer isimli eserinden de tanıdığımız şairin ata tohumlarına, bahçecilik, hayvan yetiştiriciliği gibi tabiatla ilgili uğraşlara merakından sosyal medya aracılığıyla haberdarız. Sözen Dağ'ın tabiat sevgisi Toprağın Kalbinde isimli şiirinde bir kez daha vücut bulmuş. Çocuklarda tabiata yönelik farkındalığın uyandırıldığı şiirlerde dikkatimi çeken ağaç ve meyve isimleri şu şekilde: Gül ağacı, Kayısı ağacı, erik ağacı, böğürtlen ağacı, dut ağacı, zeytin ağacı; elma, kiraz, erik, portakal, karpuz, zeytin.

Narin şiiri, çocuk ölüm ve cinayetlerine hassasiyetle yaklaşılmış bir kalemden dökülen, okuyanda duygu yoğunluğu oluşturan hüzünlü mısralar olarak karşılıyor bizi. Şöyle diyor şiir:

"Eğer yaşıyor olsaydın / Biricik arkadaşım Narin / Sen kaybolunca / Ve büsbütün kaybolunca / Bütün çiçekler narin / Hepimiz Narin" Gazze'de Çocuk Olmak şiirinde de: "Gazze'de bir çocuk/ Bir elinde tahta at/ Bir elinde hayalleri/ Tam orta yerinden kırılmış hayalleri/ Tahta atı ve düşleri" diyerek; savaşta katledilen masum çocukların yarım kalan hayallerinden üzüntüyle bahsediliyor. Diğer taraftan dünyanın başka ülkelerindeki mağdur çocuklar hakkında okuruna diğerkâm olma fikri aşılanıyor. Eserde yalnızca sevinç, neşe, sevgi gibi duygular değil hayatın gerçekliği içinde hüzün, acı, keder gibi duyguları da deneyimleyeceğimiz öğretisi böylelikle vurgulanmış oluyor.

Aklım Kalbimde isimli şiirde insanın hem rasyonel hem duygusal bir varlık olduğu, akıl ve kalbin birbirinden ayrılmayıp bütünlük ve uyum içinde kararlar alması gerektiği iletisi işlenirken; Keşke Çiçeğim şiirinde dünyanın her yerine ve bütün çocuklarına yardım etmek isteyen bir çocuğun iyilik dolu kalbini; Kitap Düşleri'nde ise kitap okurken sonsuz mutluluk duyan bir çocuğu görüyoruz. Neşe başlıklı şiirde baharın gelişinin çocuklarda ve tabiatta uyandırdığı neşe; Kardeşim'de kardeş sevgisinin derinliği; Kırlangıçlar'da, "Her çocuk bir kırlangıçtır/ Kendi göğünde uçar" mısralarıyla, çocukların hayal dünyalarında uçsuz bir özgürlük yaşadıkları temasına değiniliyor. Kitap, Gülücük Düşleri isimli etkileyici bir şiirle son buluyor.

Çocukların duygu ve düşünce dünyalarını resim ve sözcüklerin anlatım imkanlarıyla zenginleştiren bu eser, çocuk edebiyatı sahasında nitelikli eser tartışmalarının yaşandığı son günlerde, şairin diğer eserleriyle birlikte değerlendirildiğinde, niteliğin ne nasıl olması gerektiği hususunda okuruna bir izlek çiziyor. Çocuklara hitap eden edebî metinlerle onların hayata, tabiata ve insana ilişkin yeni duyarlılıklar, kazanımlar edinmesine katkıda bulunan Ayşegül Sözen Dağ bu eseri iyi ki kaleme almış diyoruz.

Dünya Küçük Çiçekler Büyük

Ayşegül Sözen Dağ

Beyaz Bulut Yayınları

88 sayfa

2025