Kitap Rehberi: Ütopya Kitap Listesi, Ülker GÜNDOĞDU, Düşünce

"Devletler en akıllı kişilere karşı o kadar insafsız davranırlar ki, bunun dünyada bir benzerini daha bulamazsın." Platon Devlet (s.233)

Nasıl bir dünyada yaşamak istersiniz? Yazarlar, gerçek olmayacak da olsa hayali bir dünya yani ütopya kurgular. Hadi gelin, hayal etmenin bile güzel olduğu ve ah keşke yeni dünya düzeninde yaşasak diye okuyacağınız ütopyalar ve ütopya konulu kitapları sizlerle yakınlaştırıyorum. İdeal bir dünyanın nasıl bir yer olacağını kim bilebilir ki? Felsefenin de en temel konusu ideal toplum ve ideal dünya düzenidir. Filozoflar, bunu düşünce boyutundan sunarken, yazarlar hayallerindeki ütopyaları kitaplar aracılığıyla okura ulaştırabilmişlerdir. Bu nedenle sizler için hazırladığım listemdeki kitaplar ütopya hakkında yol gösterici olacaktır.

Ütopya Nedir?

"Zengin olmaktansa zenginlerin kralı olurum daha iyi" Thomas More Ütopya

Ütopya, Yunanca 'olmayan' anlamına gelen ou, 'mükemmel' anlamına gelen eu ve 'yer' anlamına gelen topos kelimelerinin birleştirilmesiyle oluşur. Ütopya, gerçekleşmesi asla mümkün olmayan ideal bir toplum ile tasarlanmış bir dünyayı temsil eder. Ütopyalar bazen toplumu iyiye yönlendirici bir propaganda aracı olarak kullanırken bazen de asla olmayacak, hayal gücü ürünü toplumlar da çizebilmektedir.

Ütopya; gerçekte olmayan ve tasarlanmış ideal toplum anlamını karşılar. Günümüzde gerçekleşmesi imkânsız toplum tasarımlarıdır. Ütopya kelimesinin ilk kullanımını Thomas More'un 1516'da yazdığı Utopia adlı kitabı yaygınlaştırmış. Ütopyalar üzerine görüşler iki türlü ortaya çıkmıştır. Bir türü özendirici ve istenen nitelikte, diğer türü ise korkutucu ve ürkütücü ütopyalardır. Platon'un açtığı ütopik devlet anlayışını, Doğu felsefesinde ütopik devlet anlayışıyla Fârâbî'de görmekteyiz.

Thomas More'un Ütopyası, roman tarzında yazdığı Utopia adlı eserinde ütopik bir devlet tasarlamıştır. Bu devlette özel mülkiyet yoktur ve yasaktır. Herkes devlet adına üretir. Para geçerli değildir. Üretilenlerden herkes ihtiyacı kadar alır. Bireyler günde altı saat çalışır, geri kalan zamanlarını sanat ve bilimle uğraşırlar. Yöneticiler, tıpkı Platon'un ideal devletinde olduğu gibi, çok sıkı bir eğitimle yetiştirilirler.

Platon'un Ütopyası, Devlet adlı eserinde ideal devletin nasıl olacağını açıklamıştır. Bu devlette insanlar üç sınıfa bölünmüştür; Çalışanlar, bekçiler ve yöneticilerdir. İşçi sınıfı üretimde bulunarak devletin ihtiyaçlarını karşılar. Bekçiler sınıfı güvenliği savunur. Yöneticiler sınıfı ise devleti yönetir. Bu toplumda her sınıfın bir erdemi vardır. İşçi sınıfının erdemi kanaatkâr olmak, bekçi sınıfının erdemi cesaret, yöneticilerin erdemi ise bilgeliktir.

Farabi'nin Ütopyası, Erdemli Toplum ile ilgili El-Medinetü'l Fazıla kitabını yazmış. Bu eserde erdemli bir toplumun özellikleri ve yöneticilerin özellikleri anlatılır. Adaleti sağlayacak kanunların olmasını ister. Adaleti engelleyenlere ceza vermek toplumun erdemli olması için bir gerekliliktir. Erdemli bir toplumu erdemli yöneticilerin yönetmesiyle filozof ve halk, gerçek mutluluğu görmektedir. Zenginlik ve zorbalıkla yönetmek, erdemli yönetimin özelliklerinden değildir. Erdemli toplumun yöneticisinde aranacak vasıflar arasında; güçlü bir hafıza, zekâ, adalet, cesaret, azim, irade ve bilgelik gibi özellikler olmalıdır.

Ütopya Neden Okunmalıdır?

"Her şeyin üzerine bir güzellik, düzen, temizlik ve içten bir yuva havası sinmişti sanki." Kadınlar Ülkesi Charlotte Perkins Gilman

Thomas More tarafından kaleme alınan Ütopya için her şeyi başlatan eser demek mümkün çünkü daha öncesinde de yazarlar ve filozoflar ideal toplum tablosu çizmişler ama isimlendiren Thomas More olmuştur. Romanda toplumsal mutluluğun en net örneğini sunan yazar, aslında Platon'un Devlet kitabında anlattıklarının uygulanmış olduğu bir devletin nasıl yeryüzünde bir cennete dönüştüğünü aktarmaktadır.

Tommaso Campanella'nın Ütopyası, Güneş Devleti adlı eserinde ütopik bir devlet tasarlarken, o da Platon'un etkisi altında kalmıştır. Güneş kentte her şey ortaktır. Aile yoktur. Eşlerin seçimi yönetimce yapılır. Kent bir rahip tarafından adilce yönetilir. Herkes dört saat çalışır. Geri kalan zamanda sanat, eğlence, okuma, beden ve ruhları eğitir. Yöneticinin yetkisi mutlaktır. Adları Güç, Akıl, Sevgi anlamına gelen üç yardımcıyla yönetilir.

Ütopya Nasıl Okunmalıdır?

"Sevginin olmadığı yerde kalabalık, insanı yalnızlıktan kurtarmaz, çevredeki yüzler bir resim galerisinden öteye geçmez." Francis Bacon

Ütopyalar, toplumların farklı açılardan mükemmelleşmiş hallerini gösterebilirler. Ütopyalardaki ekonomi durumu şahanedir, politik yapı kararlıdır, din tüm kurallarıyla topluma hakimdir ya da değildir, bilim ve teknoloji insanlığın erişebileceği en üst düzeydedir. Ütopya her şeyiyle yazarı için, en mükemmel düzeydedir.

Francis Bacon'un Ütopyası, Yeni Atlantis adlı eserinde Ben Salen adlı adada ahlâk anlayışı egemendir. Özel bir örgüt, halkın bu yüksek bilgi ve kültürünü planlar ve yürütür. Buna göre Yeni Atlantis bir bilgi devleti olarak tasarlanmıştır. Yeni Atlantis aslında tamamlanmamış bir eser, Francis Bacon öldükten sonra Sylva Sylvarum adlı eserinin son sayfalarında bulunan bir hikâyedir. Kitabın en büyük özelliği ise mutluluğun sırrını bilimde gören ilk eserlerden biridir. Anlatılan toplum, geleneklere sırtını dönmemesine rağmen bilimi kendine esas alıyor ve bilimle birlikte gelişen teknoloji sayesinde toplumsal bir düzen kuruluyor.

Kimler Ütopya Okumalıdır?

"Onlara göre hayat gelişmekti. Gelişmek onları en mutlu eden şeydi, gelişmek onların göreviydi." Charlotte Perkins Gilman Kadınlar Ülkesi

Ütopya kitapları geniş bir yelpazeye ayrılıyor bunlar; istenen ütopyalar, ekonomik ütopyalar, politik ve tarihi ütopya, dini ütopyalar, bilimsel ve teknolojik ütopyalar başlıklarıyla tanımlanıyor. Her alandan okurun ilgisini çekecektir. Yaşaması ideal olan bir dünya hayali kuran herkes ütopya okuyabilir.

Dünyayı kadınlar yönetse nasıl olurdu? Charlotte Perkins Gilman tarafından kaleme alınan feminist ütopya Kadınlar Ülkesi. Üç Amerikalı erkeğin kadınlardan oluşan bir topluluğa denk gelmesiyle hikâye başlar, tamamının kadınlardan oluştuğu ve yöneticilerin de kadın olduğu bir toplumun nasıl olacağı aktarılıyor. Kadın ve erkek rolleri sorgulanıyor.

Ütopya Ne Anlatıyor?

''Aklın başka hiçbir deneyimi, olasılıkla ruhsal bir dayanağın kaybından kaynaklanan mutlak bir akıl tutulması duygusu vermez; insanın kimlik duygusunun bir anlığına kaybolduğu sırada gelen, düşünce için bir başlangıç noktasıdır o." Edward Bellamy Geçmişe Bakış (s.60)

Ekonomik sıkıntılara çözüm bulma, en iyi toplum düzenini oluşturma, bilim ve teknolojinin gelecekte ilerlemesini tasvir etmek gibi amaçlar anlatılıyor. Geçmişe Bakış, 2000'den 1887'ye kadar olan eser, Edward Bellamy tarafından 1887 yılında yazılır. Yayımlandığı gibi çok satar. Eserde sosyalist bir ütopya anlatılıyor. Sosyalist ideoloji üzerinden kurulmuş bir toplumdaki üretim dinamiklerinin ve yönetim ilişkilerinin sosyal yaşama nasıl yansıyacağına dairdir.

Ütopya Okurken Nelere Dikkat Edilmelidir?

''Hâlbuki gözümüz bir fark göremedikten sonra bir taş altın olmuş olmamış ne fark eder?'' Thomas More Ütopya

Genel hatlara dikkat edilmelidir. Örneğin: Antik Yunan dünyasında en önemli filozoflarından Platon tarafından kaleme alınan Devlet adlı eserde, sağlıklı ve mutlu bir toplum için nasıl bir devlet kurulması gerektiği aktarılıyor. Üç sınıfa ayrılmış bir toplumu anlatan Devlet, her sınıfın kendine özgü erdemleri olması gerektiğinden yola çıkıyor ve bu erdemler sayesinde toplumun en mutlu hale geleceğinden besleniyor.

Ütopya Edebiyatı Kitapları Nelerdir?

"Bilgelik en mükemmel şeyin en mükemmel bilgi ile bilinmesidir." Farabi İdeal Devlet

İslam dünyasının en önemli filozoflarından Farabi ideal toplum tasavvurunu açıklamak için Erdemli Şehir diye çevrilen Medinetü'l Fazıla adlı eseri yazar. Farabi, ütopya tasavvurunda ahlak ve siyasete dair görüşlerini felsefi bir açıdan ele alır. Onun ideal şehri, antik Yunan felsefesinde bahsedilen ve sınırları belirlenmiş 'polis' devletlerinden daha büyüktür. Bu yaklaşımı Farabi'yi kendisinden önce gelen düşünürlerden ayırır. Görüşlerinin temeline oturttuğu şehir ve insan vücudunun benzerliğiyle dikkat çekmektedir. Nasıl ki insan vücudunun organları birbiriyle eşit değerde değilse ve aralarında hiyerarşik bir ilişki söz konusuysa, bu yapıyı şehirdeki insanlar arasında da gözlemlemek mümkündür. Eserinin amacı toplumu ahiret ve dünya mutluluğuna ulaştıracak bir şehir inşa edebilmektir. Bunun yolu, şehri yönetecek olan liderin nitelikleriyle alakalıdır. Farabi'ye göre herkes reis olamaz. Toplumu kesinlikle bilgin ve erdemli kişiler yönetmelidir. Bu kurumu elde edebilmek için mizacın ve fıtratın buna uygun olması gerekir. Eğitim alan reis; organları tam, anlayışı sağlam, dünyevi zevklere düşkünlüğü olmayan ve dindar biri olmalıdır. Farabi'nin demokratik yönetimlerin erdemsiz fikirlerin yayılmasına imkân sağlayacak bir rejim olması nedeniyle 'cahili yönetimler' arasında saymasıyla da dikkat çekmektedir.

Ütopya Thomas More

"Hırsızlık yapan çocuklar yakalanmamaya öylesine önem verirlerdi ki... Bir tilki yavrusu çalan bir çocuk onu pelerininin altına saklamış, tilki yavrusu pençeleri ve dişleriyle karnını deşerken hiç renk vermemiş, acıya katlanıp ölmeyi yakalanmaya yeğ tutmuş.." Plutarkhos Lykurgos'un Hayatı

İngiliz yazar Thomas More'a, 1516 yılında yazdığı Ütopya adlı eserinde, yaşadığı dönemin İngiltere'sinde sosyo-kültürel ve ekonomik sorunların aşılmasının ancak sosyalist sisteme yakın duruştaki devlet ve yaşam tasarısıyla mümkün olabileceğini aktarır. Kral danışmanlığı da yapan More, eserinde mutlak monarşinin karşısında bir duruş sergiler ve toplumu sömürdüğünü inanan keşişleri, tanrı bilimcileri eleştirir. 54 şehirden oluşturduğu Ütopya Adası tasarımında her yıl üç şehirden üç yaşlı bilge seçilerek, başkent olan Amaurote'de toplanarak ülke işlerini düzenlerler. More'un idealize ettiği toplumda toplumsal eşitsizliğin ana kaynağı olarak gördüğü özel mülkiyete kesinlikle yer yoktur ve tarım üretiminin ağırlıkta olduğu ülkede kaynaklar herkesindir. Bu yaklaşımıyla sosyalist düzen ve toplum inşasının temellerini oluşturur. Bu sistem içerisinde modern dönem sosyalist düşüncelerde olduğu gibi dini inançlar kısıtlanmamıştır. Doğaya inanışın ağır bastığı ortamda 'Mithia' adlı tek tanrıya çeşitli gök cisimleri vasıtasıyla inanılmaktadır.

İnsanların evlilik yaşlarından giyecekleri kıyafetlere, yapacakları işlerden uyuma saatlerine kadar hayata dair hemen her şey katı kurallarla belirlenmiştir Ütopya Adası'nda. İnsanlar More'a göre çok mutludur fakat otoritenin toplum üzerindeki kurmuş olduğu hükümranlık adeta eşitlik ve özgürlük, toplum ve birey arasında sıkışmış insanın trajedisini de aktarmaktadır.

Güneş Ülkesi Tommaso Campenalla

Campanella'nın yaşadığı dönemde İtalya savaşların, ayaklanmaların eksik olmadığı, derebeylerin halkı sömürdüğü, engizisyon mahkemelerinin zulmünün zirve yaptığı, yoksulluğun yaygın olduğu tam bir kaos dönemidir. Bütün bunlara şahit olan Campanella mevcut düzene bir tepki geliştirmek amacıyla bugün kült haline gelmiş ütopya kitapları arasında Güneş Ülkesi adlı eserini yazar. Tıpkı More'da olduğu gibi Campenalla da bütün sorunların esas sebebi olarak özel mülkiyeti gösterir. Güneş Ülkesi'nde ülkenin idarecisi 'Hoh' adı verilen bir başrahiptir. Hoh'un egemenliği, ondan daha bilge olduğunu ispatlayacak birisi çıkana kadar sürer. Hoh'un barış ve savaş konularıyla ilgilenen 'Pon'; akıl, bilim ve eğitim işlerine bakan 'Sin' ve toplumun fiziksel, ruhsal sağlığının korunarak yetişmesi amacıyla üreme işlerinden sorumlu 'Mor' adında üç yardımcısı vardır. Güneş Ülkesi'nde de her şey ortaktır. Sosyalizm tasarımına benzer bir yaklaşım Ütopya'da olduğu gibi burada da hissedilir. Çalışma koşulları açısından rahat bir uygulama söz konusudur ve insanlar kendilerine kalan zamanı eğlenme ve sanatsal faaliyetler için kullanırlar. Güneş Ülkesi'nde giyimden eğitime her alanda tek tip bir sistem uygulanır. Her şey belirli kurallara göre düzenlenmiştir ve hiç kimse var olan bu kuralları çiğneyemez. Totaliter bir rejimin yansımaları görülür Campenalla'nın Güneş Ülkesi'nde. Her şey Mor adı verilen yöneticinin emri ve kontrolüyle gerçekleşir. Soyun bozulmasının önüne geçmek için evlilikleri bu yönetici belirler.

Yeni Atlantis Francis Bacon

Avrupa'ya hâkim olan skolastik düşüncenin düşmanlarından olan ve deneysel bilgiye iman derecesinde bağlı kalan Francis Bacon, hayalini kurduğu toplum düzenini anlatmak için Yeni Atlantis adlı kitabını yazar. Bilimsel ve teknik gelişmelerin toplum ve devlet yapısını belirlediği ütopya, Pasifik Okyanusu'nda yer alan 'Ben Salem' adında bir adada gerçekleşir. Bacon eserinde insanı esas mutluluğa kavuşturacak yolun, doğanın insan hizmetinde kullanılmasıyla gerçekleşeceğini gösterir. Ben Salem'de yaşayan insanlar ileri bir teknolojiye ulaşmayı başarmış ve çağının çok ötesinde bilimsel buluşlar yaparak yaşamlarını fazlasıyla kolaylaştırmışlardır. Kendilerini dış dünyadan tecrit eden bir toplumdur Ben Salemliler. Sadece 12 yılda bir dış dünyaya gemilerle belli bir heyet göndererek dünyada yaşanan bilimsel ve teknolojik gelişmeleri takip etmek amacıyla gönderilirler. Bilimsel ve teknik manada ilerledikçe toplumun da sağlık ve huzur bulacağına inanılır. Ülkeyi 36 kişiden oluşan bilim adamaları grubu yönetir. Bunlar 'Süleyman Evi' denilen bir yerde çalışmalarını sürdürürler. Bilimler hazinesi olarak bilinen bu grubun görevi; olayların sebepleri ve gizli nedenleri üzerine bilgi edinmek ve mümkün olan her şeyi yapabilmek için insanın doğa üzerine egemenliğinin sınırlarını genişletmektir. Toplum, bütün kitaplarda buldukları bilgileri ayırt etmeden toplayan yağmacılar, sır adamları, madenciler, drahomacılar, lambalar, aşçılar ve doğa yorumcularından oluşan sınıflardan oluşur. Bacon'un bilimsel ilerlemeye bağlı olarak kurguladığı bu toplum, kilise kurallarına göre oluşturulmuş Hıristiyan toplumuna bir alternatif sunduğu için anlamlıdır.

"Sakın, hiç kimsenin kalbinden geçmeyen durumu tanımlama, betimleme sevdasına kapılma. Düşün ki, insanın kalbine gelen şeylerin bile birçoğunu tanımlamak, betimlemek mümkün olmuyor." Hay bin Yakzan İbn Tufeyl (s.15)

Ütopya Kitap Listesi

"Dünyanın bütün gelgitlerine hâkim olmak bizim elimizde değil. Bizim rolümüz, içine bırakılmış olduğumuz yılları sıkıntıdan kurtarmak için elimizden geleni yapmak." Yüzüklerin Efendisi Tolkien

Devlet – Platon MÖ 360-380 – İşbankası Yayınları

Lykurgos'un Hayatı – Plutarkhos – İşbankası Yayınları

Mutlu Yaşam Üzerine – Augustinus – Kronik Kitap

El Medinetü'l Fazıla – Fârâbi – İşbankası Yayınları

Hay Bin Yakzan – İbn Tufeyl – İşbankası Yayınları

Ağaca Tüneyen Baron – Italo Calvino – Yapıkredi yayınları

Utopia – Thomas More – İşbankası Yayınları

Gargantua – François Rabelais – İşbankası Yayınları

Güneş Ülkesi – Tommaso Campanella – Kırmızıkedi Yayınları

Yeni Atlantis – Francis Bacon – Alfa Yayınları

Ay'daki Adam – Francis Godwin – Fihrist Kitap

Alevli Dünya – Margaret Cavendish – Sahafta Bulabilirsiniz

Robinson Cruose – Daniel Defoe – İşbankası Yayınları

Teknopolis – Mustafa Arslantınalı – İletişim Yayınları

Gulliver'in Gezileri – Jonathan Swift – Can Yayınları

Sodom'un 120 Günü – Marquis de Sade – İthaki Yayınları

Aline et Valcour – Marquis de Sade İthaki Yayınları

İkaria'ya Yolculuk – Étienne Cabet – Say Yayınları

Mizora – Mary E. Bradley – Fihrist Kitap

Hiçbir Yerden Haberler – William Morris – İthaki Yayınları

Geçmişe Bakış – Edward Bellamy – İşbankası Yayınları

Ütopya Edebiyatı – Gregory Claeys – İşbankası Yayınları

Kedi Gezegeni – Lao She – İşbankası Yayınları

Yeni Amazonya – Elizabeth Burgoyne – Fihrist Yayınları

Kurtarıcım Bir Robot Mu? – Nurgül Bahar – Genç Timaş

A Modern Utopia – H.G. Wells – Karbon Kitaplar

Geleceğin Tarihinden Alıntılar – Gabriel Tarde – Öteki Yayınevi

Bir Kristal Çağı – W.H. Hudson – Nisaba Yayınları

Gün Olur Asra Bedel – Cengiz Aytmatov – Ötkrn Neşriyat

Görmek – Jose Saramago – Kırmızıkedi Yayınevi

Başka Bir Dünya – J. H. Rosny aine – Fihrist Kitap

Kadınlar Ülkesi – Charlotte Perkins Gilman – İşbankası Yayınları

Tanrı İnsanlar – H.G. Wells – Kyrhos Yayınları

Ada – Aldous Huxley – İthaki Yayınları

Mülksüzler – Ursula K. Le Guin – Metis Yayınları

Zamanın Kıyısındaki Kadın – Marge Piercy – Ayrıntı Yayınları

Hep Yuvaya Dönmek – Ursula K. Le Guin – Ayrıntı Yayınları

Seçilmiş Kişi – Lois Lowry – Arkadaş Yayınevi

Köpekli Çocuklar Gecesi – Oya Baydar – Can Yayınları

Tipi – Vladimir Sorokin – Can Yayınları

Y – Cem Akaş – Can Yayınları

Barbarları Beklerken – J.M. Coetzee – Can Yayınları

İdeal Devlet – Farabi – İşbankası Yayınları

Ekotopya – Ernest Callenbach – Agora Kitaplığı

Türk Ütopyaları: Osmanlı'dan Cumhuriyet Dönemi'ne Özgürlüğü Düşlemek – Sadık Usta – Kafka Kitap

Ütopya ve Masalbilim – Binbir Gece Masalları – Sadık Usta – Epsilon Yayınları

Modern Dünyaya Başkaldırı – Julius Evola – İnsan Yayınları

Müziksel Dünya Ütopyasında Adorno ile Bir Yolculuk – Ömer Naci Soykan – Bilge Kültür Sanat Yagınları

Kedi Gezegeni – Lao She – İşbankası Yayınları

Ütopya – Nilnur Tandaçgüneş – Ayrıntı Yayınları

Ütopyacılık – Krishan Kumar – İmge Yayınları

Kurbağa Adası – Selim Erdoğan – İthaki Yayınları

Ütopik Sosyalizm ve Bilimsel Sosyalizm – Fredrich Engels – Dorlion Yayınları

Brezilya – Geleceğin Ülkesi – Stefan Zweig – İşbankası Yayınları

Ütopik Hikayeler – Ethem Nejat – Kırmızıkedi Yayınları

Telepati: Multiversum – Leonardo Patringnani – Pegasus Yayınları

Mevki Uygarlığı – Robert Sheckley – İthaki Yayınları

Yeni Kristal Dünya – Margaret Cavendish – Karakarga Yayınları

Hobbit – J. R. R. Tolkien – İthaki Yayınları

Umut İlkesi – Cilt 1 ve 2 Ernst Bloch – İletişim Yayınları

Ütopyalar – Aksu Bora, Kadir Dede – İletişim Yayınları

Ütopya Denen Arzu Yazar – Fredric Jameson – Metis Yayınları

Tarih ve Ütopya – Emil Michel Cioran – Metis Yayınları

Başka Bir Dünya Mümkün – Susan George – Can Yayınları

Gondolin'in Düşüşü – J.R.R. Tolkien – İthaki Yayınları

Yüzüklerin Efendisi – Tolkien-Metis Yayınları

Ütopya Yolu – David Mitchel – Alfa Yayınları

Ütopya Mücadeledi – Victor Margolin – Espas Sanat Kuram Yayınları

Yerdeniz – Ursula K. Le Guin – Metis

Yüksek Şatodaki Adam – Phlip K. Dick – Alfa Yayınları

Mümkün Ütopya – Michael Albert – Kolektif Kitap

Tarih ve Ütopya – Emil Michel – Cioran – Metis Yaynları

Üç Klasik Ütopya – Francis Bacon – Alfa Yayınları

İdeoloji ve Ütopya – Karl Mannhaim – Nika Yayınevi

Feminist Ütopya Projesi – Alexsandra Brodsky, Rachel Kayder Nalebuff – İthaki Yayınları

Ütopya ve Eğitim – Faruk Öztürk – Nobel Akademik Yayıncılık

Sanat Ütopya Mutluluk Hayalleri – Neil McWilliam – İletişim Yayınları

Ütopya Dünyası – Fesun Koşmak – Kriter Yayınevi

Sosyofobi – Cesar Rendueles – İletişim Yayınları

Ütopyadan Bilime Sosyalizmin Gelişimi – Fredrich Engels – Yordam Kitap

Romantik Ütopyayı Tüketmek – Eva İllouz – Livera Yayınevi

Ütopya – Michael D. Gordin – Koç Üniversitesi Yayınları

Ahtopotun Ütopyası – Tarık Neslioğlu – Neden Kitap

Yeni Kristal Dünya – Margaret Cavendish – Karakarga Yayınevi

Ütopya Yolcusu Kalmasın – Mustafa Necati Çoban – Tilki Kitap

Düşün Felsefesi Ütopyalar – Müslim Akdemir – Sentez Kitap