Esmaül Hüsna İle İlgili Kitap Listesi

16.10.2024 09:00 - Ferhat ÖZBADEM

Esmaül Hüsna, Allah'ın (cc) güzel isimleri demektir. Bu alanda yazılmış birçok eser vardır. Bu eserler genel olarak müelliflerinin durduğu yere göre yorumlanmış eserlerdir. İman konusunda ilk mesele Allah'a imandır. Allah'a iman konusunun tam anlaşılabilmesinin ilk şartı ise Allah'ı tanımaktır. Allah'ın isim, sıfat ve fillerinin mana ve muhtevasının bilinmesidir. Esmaül Hüsna kitapları, Allah'ın isimlerinin anlaşılması için yazılan eserlerdir. Bu eserlerin içerikleri ve bu alandaki diğer eserler ile arasındaki farkları dikkate alıp bilgilerinden istifade etmek gerekir. İşte bu meyan bir kısım eserlerin özelliklerini şöyle sıralayabiliriz.

Esmaül Hüsna Şerhi (Ali Osman Tatlısu)

Ayetler ışığında Allah'ın güzel isimlerini ele alan eser, isimlerin anlamlarını verdikten sonra hangi ayette ne şekilde geçtiği üzerinde duruyor. Ayetler içindeki manalar ile ilgili kısa yorumlar yapılıyor. İlgili güzel ismin nasıl anlaşılması gerektiği ile ilgili olarak görüşler beyan etmektedir. Eserin birinci bölümünde Esmai Hüsna bilinci ile ilgili çok güzel bilgiler verilmekte. Bu alanda yapılan çalışmalar içinde hurafe barındırmayan nadir eserlerdendir.

Esmaül Hüsna (Rauf Pehlivan)

Allah'ın (cc) güzel isimlerinin anlamlarını beyan ettikten sonra ilgili ayet var ise mealini veriyor. Bütün isimlerin ardından şöyle enteresan bir yorum yapıyor: "Bir Müslüman inanarak, ihlâsla "………" diye bu mübarek ismin zikrinde devam ederse onun tecellisine, eserlerine nail olur. Allah'ın lütfuna nail olur. Kalbi yumuşar. Zalimlerden emin olur. Hacetleri yerine gelir. Allah'ın izniyle şifa bulur. Maddî ve manevî nimetlere nail olur." Esma zikrinin faziletli bir zikir olduğu muhakkaktır. Fakat bu tür yorumlar ile sadece ihtiyaçların karşılanması ve sıkıntılardan kurtulmak için esmaların okunması şık olmasa gerek. Hem yazarın yaptığı yorumun dayanağı olabilecek herhangi bir ayet yada sahih hadis yoktur. Tamamen kendi yorumudur. Bu noktada yaptığı yorumlara dikkat etmek gerekir.

Esmaül Hüsna Şerhi (Mahmut Toptaş)

Kullandığı dil çok sade ve anlaşılır bir çalışma. Allah'ın güzel isimleri anlatılırken ayetlere ve hadislere yer verilmekte. Güncel olan bazı yorumlar yapılmakta. Eser hazırlanırken istifade edilen eserler şunlar: Zeccac'ın (241-311 H.) "Tefsir-ül esmaillahil hüsna", Kuşeyri'nin (376-465 H.) "Et-Tahbir fi-t-Tezkir", İmam-ı Gazali'nin (450-505 H.) "el-Maksad-ül esma şerhu esmaillahil husna", Fahreddini Razi'nin (544-606 H.) "Levamiu-1-Beyyinat şerhu esmaillahi teala ves-sıfat", Kurtubi'nin (..... 671) "el-esna fi şerhi esmaillahil husna"(Süleymaniye pertevniyal 448) Ali Osman Tatlısu'nun "Esma-ul Hüsna Şerhi" ve Toptaş hocanın kendisinin yazmış olduğu Şifa tefsirinde Esmai Hüsna ile ilgili kısımlar. Nadirde olsa tasavvuf ekolü yaklaşımları olduğunu da belirtelim.

Kur'an ve sünnete göre Esmaül Hüsna Şerhi (Said el Kahtani)

Eserin en çok dikkat çeken kısmı Esmai Hüsna'nın 99 isim ile sınırlandırılmayıp yüz küsür isim olarak hazırlanması. Ayet ve sahih hadisler ile izah edilmiş. Verdiği hadislerin nasıl anlaşılması gerektiği ile ilgili de kısa yorumlar içeren bir eser. İçinde hurafe barındırmayan bir eser. Müfessir ve muhaddis alimlerin görüşlerine sık sık başvurulmuş bir çalışma. Eski dönem alimlere ait diyebileceğimiz bu çalışma ilk dönem Esmai Hüsna çalışmalarındandır.

Esmaül Hüsna Şerhi (Mustafa Necati Bursalı)

Okuyucu ile konuşuyor gibi yazılan bir çalışma. Bol bol şiir ve münacatlara yer verilen bir çalışma. Daha çok hadislerden kaynak veriliyor. Tefsirlerden yapılan alıntılar dikkat çekiyor (Özellikle Elmalılı Hamdi Yazır'ın Hak Dini Kur'an Dili adlı tefsirinden. Bazı Esmaların izahından sonra şiirimsi dualara yer veriliyor. Kullandığı dil itibari ile okuyucunun ya Osmanlıcaya aşina olması gerekiyor ya da yanında bir lügat bulundurması gerekiyor. Esmaların delalet ettiği farklı manalara işaret ediliyor.

Esmaül Hüsna'dan esintiler (Saadettin Kaplan)

Esmai Hüsna çalışmaları içinde farklı bir tarzda neşredilen nadir eserlerdendir. Şiir ve münacat ile Esmaları anlatan bir eser.

Ayet ve Hadislerde Esmaül Hüsna (Prof. Dr. Metin Yurdagür)

Esmai Hüsna çalışmaları içinde akademik çalışma olarak nitelendirilebilecek bir eser. Eserin mukaddimesinde Esmai Hüsna ile ilgili verilen bilgilerden bu açıkça anlaşıyor. Ele alınan Allah'ın güzel isimleri Tirmizi'nin rivayet ettiği hadiste geçen isimlerdir. Yapılan yorumlarda kullanılan dil ilim dili olarak dikkat çekiyor. Gazali ve farklı tefsirlere yapılan atıflar ise eseri zenginleştiriyor.

Esmaül Hüsna (Afifüddîn Süleyman et-Tilmisani)

Eser her Esma'nın izahında Beyhaki, Gazali ve İbn Berrecan el-Endülüsi'nin o Esma ile ilgili görüşünü beyan etmektedir. Esma'nın geçtiği ayet var ise meali verilmektedir. Esmalara irfani bir bakış açısı ile yaklaşılmış. Tasavvufi imgeler dikkat çekiyor.

Esmaül Hüsna (Prof. Dr. Alaaddin Başar)

Risale-i Nur ekolü etkisi ile yazılmış bir eser. Eserin dili nerde ise Risale-i Nur dili olarak ifade edilebilir. Esmaların tecelli yönü ağırlıklı olarak ele alınıyor. Kainat penceresinden Esmaların anlaşılması için hazırlanmış bir eser.

Esmaül Hüsna – İsmi Azam (Ali Büyükçapar)

Eserin hazırlanma sebebi ve amacı ile ilgili olarak müellif gerekli izahı yapıyor. İsmi Azam' kitabı sırların perdesini biraz aralayıp varlık neşesinden tatmak, Sevgili Peygamberimizin "Allahu Teala'ya mahsus olarak doksan dokuz isim vardır. Her kim bu doksan dokuz ismi sayarsa Cennete girer, sonsuz saadete ulaşmış olur" müjdesine erişip, Cemalullah ı seyretmek arzusu ile kaleme alındı. Biliyorum ki, varlık O'nun emanetidir. Söz gider, yazı kalır bundan sonrası ise Rabbimiz bilgisindedir. İsmi Azam' kitabında Allah'ın güzel isimlerinin sözlük manaları yanında irfan ehlinin verdiği anlamları verdim. Gönlümüze doğan hikmetleri de yazıya dökmek imkanı oldu. 'İsmi Azam' ı yazarken kelimelerin ne kadar yetersiz kaldığına bir daha şahit oldum. Yüzlerce yıllık Tasavvuf Edebiyatı'nın seçilmiş yazıları ile de 'İsmi Azam'ı bezedim. Allah (cc) 'ı anmanın büyüklüğü karşısında acziyetimi anlıyor kitabımın eksikliğinin bana, mükemmelliğinin O'na ait olduğunu biliyorum."

O'nun güzel isimleri (M.Nusret Tura)

Her yönü ile tasavvufi bir eser olarak değerlendirebileceğimiz eserin müellifi bir tarikatın halifelerindendir. (Buradaki halife kavramının anlamı için Tasavvuf sözlüğüne bakınız) Müellifin kullandığı dil Osmanlıca ağırlıklıdır. Kendisi 1903 1979 yılları arasında yaşamıştır. Eserin dilinin anlaşılması için ya Osmanlıcaya aşina olmak yada lügat bulundurmak gerekiyor.

Esmai Hüsna (İmam Gazali)

Orijinal adı El-Maksatül Esma Şerhi Esma-il Hüsna'dır. Esmai Hüsna kitapları içinde kaynak kitap mesabesinde bir eserdir. Gazali'nin vefatından sonra neşredilen Esma içerikli eserlerin birçoğu bu eseri kaynak olarak ele almışlardır. Mutedil tasavvuf ekolü çalışması olarak değerlendirilebilecek bir eser. Kelam ilminin ağırlığı dikkat çekiyor. Tercümesi güzel yapılmış. Esmaların kısa anlamlarını Ferşat yayınları kendisi eserin sonuna eklemiş. Manaları birbirine yakın olan esmaların izahında ince ayrıntılar veriliyor.

Beyaz sır (Feridun Yılmaz Yüceler)

Allah'ın güzel isimlerinin kısa anlamı verildikten sonra "İki Cihan Saadeti İçin Gerekli Sır" başlığı altında bu esmanın okunmasının etkisine değiniliyor. Sonrasında, "Değerli Okuyucuma Sunulan Altın Fırsatlar" başlığı altında bir kısım hurafeleri paylaşıyor. Kitabı okuyan kişi şöyle bir psikolojiye kapılabilir: Bu dünyada İslam adına bir şey yapmama gerek yok, sadece Esma zikri yaparsam bana yeter. Bu algı kesinlikle yanlış bir algıdır. Bu algıdan sakınmak gerekir. Kitapta verilen bilgilerin kaynağının belirtilmemesi ise ayrıca bir sorun. İntihal olma durumu yüksek bir eser.

Esmai Hüsna (Karınca yayınları-Derleme)

Bu eser derleme bir eserdir. Kurtubi, Beyhaki, ez-Züccâci, İmam Ebû Süleyman el-Hattâbi, İbn Kesir, Râğıb el-Isfahani gibi büyük alimlerin eserlerinden istifade edilerek hazırlanmış derleme bir eserdir. Bu alimler ile birlikte İbn Teymiyye, İbn Kayyım, İmam Gazali ve F. Razi gibi alimlerin görüşlerinden de istifade edildiği görülüyor. Ayetlerin bulundukları sure ve ayet numaralarını, hadislerin hangi kaynaklarda yer aldığını, hikmetli sözlerin kimlere ait olduğunu belirtiyor olması esere orijinallik katıyor.

Kur'an'a Göre Esma-i Hüsna (Mustafa İslamoğlu)

Eserin giriş bölümünde Esma-i Hüsna ile ilgili birçok farklı yönü ile bilgi veriliyor. Bilinç oluşması yönünden önemli olan bu bilgiler çalışmaya verilen emeğe işaret ettiği gibi, takip edilen yöntem ve usul ile ilgili de bilgi vermektedir. Kur'an'ın konuya yaklaşımı ile ilgili bilgiler verildikten sonra, ilgili olan hadislere bakış açısı ve hadislerin tahliline yer verilmesi okuyucunun konuya hakimiyetini arttıran bir yöntem olarak karşımıza çıkıyor. Girişte beyan edildiği gibi kitap, Esma-i Hüsna derslerinden derlenmemiş, müstakil bir ilmi çalışma olarak hazırlanmış. Her isim izah edildikten sonra hatime dua ile yapılıyor. Dualar isimlere özel. Bu yönü ile hem vahyin isteğine uyulmuş oluyor hem de bir sünnet ihya edilmiş oluyor. Allah'ın güzel isimleri ile Allah'a münacat ediliyor. Şiir tadında olan bu dualar eserin manevi yoğunluğa vesile olmasına katkıda bulunuyor. Esmalar ile ilgili kaleme alınan son dönem eserlerdendir.

Esmai Hüsna (Feyzullah Birışık)

Selef ekolü esma çalışmalarından sayılabilecek eser kısa ve öz bilgiler veriyor. Esma izahlarına girmeden önce eksik Allah inancının nelere mal olacağı üzerinde bilgiler veriliyor. Esmalar ile ilgili ayetler verildikten sonra kısa izahlar yapılıyor. Halk dili ile yazılmış olan eserden her seviyedeki insan istifade edebilir.

Bu eserler dışında neşredilen diğer bir kısım Esmaül Hüsna içerikli eserlerde şunlardır:

Esmai Hüsna ENSAR NEŞRİYAT Emine Yarımbaş

El-Esmaü'l Hüsna Prof. İzzeddin Cemel

99 Güzel İsim Esmaü'l - Hüsna Ahmet Efe

En Güzel isimler Allah'ındır El-Esmaü'l-Hüsna MAVİ LALE KİTABEVİ YAYINLARI Hilal Kızılkaya

Esmau'l Husna REYHANİ YAYINEVİ Seyda Muhammed Konyevi

Esma'ül Hüsna GELENEK YAYINCILIK Abdüsselam Kartal

Esmaü'l Hüsna ERKAM YAYINLARI Ali Bilge Şahin

Esmaül Hüsna En Güzel İsimler Allah'ındır. AİLEM YAYINLARI Ahmed Ziyaüddin Gümüşhanevi

Esmaü'l Hüsna / Allah (c.c.)'ın Güzel İsimleri HİSAR YAYINLARI Mevlüt Karaca

Esma'ül Hüsna Hazinesi DÖRT MEVSİM KİTAP İsmail Kılınç

Esmaü'l Hüsna ile Münacat ŞADIRVAN Seyyid Abdülkadir Geylani