Olumsuz Kadın Algısı - İbrahim Sarmış, Düşünce, Ferhat ÖZBADEM

Kitabın giriş kısmında, Mehmet Doğan'ın modern kadın algısı üzerine yazmış olduğu bir makale orijinal şekli ile paylaşılıyor.

Kitap ana fikir olarak; kadınlar ile ilgili rivayetlerin ve bir kısım ayet yorumlarının yanlış olduğunu, bunların Kur'an'ın ruhu ile uyuşmadığını anlatıyor. Kadınlara olumsuz/negatif yaklaşım sebebi olarak ortaya konulan meşhuır rivayet ve yorumlar başlıklar halinde ele alınıyor.

Ele alınan başlıklar:

Kadının erkeğin kaburga kemiğinden yaratılması

Müellif, eski dönem alimlerden de delil getirerek, kadının erkeğin kavburga kemiğinden yaratılmadığını, Havva'nın Adem'in kaburga kemiğinden yaratılmadığını, aynı madde/öz veya tür yani insan olarak yaratıldığını savını savunuyor.

Kadının aklı ve dini eksik midir? Kadınların çoğu cehennemlik midir?

Kadının aklı ve dininin eksik olduğu, kadınların çoğunun cehennemlik olduğu ile ilgili Buhari'de geçen hadisin Kur'an'a ters olduğu ifade ediliyor.

Mirasta kadının payı

Kur'an'a göre kadına verilen payın, adaletsiz olmadığı, erkeğin sırtındaki sorumluluklardan dolayı bu paylaşımın adil olduğu ifade ediliyor.

Bu kısımda, daha çok oryantalistlerin ve İslam düşmanlarının saldırılarına cevap verilmeye çalışmış ama, yetersiz kalmıştır. İslamda var olan her unsurun modern akıl ile izahı mümkün değildir. Bazı konuların, gördüğümüz ya da görmediğimiz çok farklı hikmetleri olabilir.

İki kadın şahit

Bakara 282'de geçen bir erkek iki kadın şahit meselesinde, klasik tefsir ve yaklaşımlar eleştirilmekte ve iki kadın şahit istenmesinin sebebi olarak; erkek egemen etkinin kadını tehdit ve yanlış yönlendirmesinden, diğer kadının hakkı ona hatırlatması sebebi iledir diyor.

Müellif burada zorlama bir yorum yapmıştır. Aynı erkek egemen etki -tehdit ve yanlış yönlendirme- diğer kadın şahit içinde geçerli olabilir. Hem tarihin farklı süreçlerinde aynı sorun erkek şahitler içinde vuku bulabilir. Bu durumda yine şunu ifade edelim, hikmet ve irfan olmadan sadece modern akıl ile her meseleyi izah etmek mümkün değildir.

Kadının dövülmesi

Nisa 34'te geçen kadını dövme konusunun, kadının ahlaksızlık yapması durumunda uygulanabileceğini, bunun dışında kalan sebeplerden dolayı kadının dövülemeyeceği ifade ediliyor.

Yazarın bu görüşüne katkı olması bakımından, Resulullah'ın eşlerine ve kız çocuklarına bir fiske dahi attığı vaki olmamıştır.

Erkeklerin derece üstünlüğü

Bakara 228'de “erkeğin kadından bir derece üstün olması”nın yanlış anlaşıldığının altı çiziliyor. Üstünlük takvadadır diyor. Ayetin siyak ve sibakı, esbabı nüzulü göz önüne alınarak; Suyuti, Seyyid Kutub, İzzet Derveze, Elmalılı Hamdi ve Mustafa İslamoğlu gibi şahsiyetlerden örnek verilerek, ayette kast edilen “bir derece üstünlük” kadını boşayan erkeğin, iddet süresi dolduktan sonra kadını kabul ve red konusunda tercih yönünden öncelikli olması meselesi olduğu ifade ediliyor.

Çok eşlilik

Çok eşliliğin şartları ve çerçevesinin olduğu ve bunlara dikkat edilmesi gerektiği ifade ediliyor. İhsan Eliaçık hocanın bu konudaki görüşleri paylaşılıyor. Eliaçık; Nisa 3 ayeti tefsirinde, ayetin dörtten fazla olan evlilikleri dört ile sınırlandırdığını, az iken çok evliliğe teşviğin olmadığını, çok evliliğin dört evlilik ile sınırlandırılıp azaltıldığını ifade ediyor.

Kadının yönetici olamayacağı

Kadının yönetici olamayacağı ile ilgili hadisin sahih olmadığı ifade ediliyor. Kadın yönetici olabilir fikri savunuluyor.

Cariyelik ve kölelik

İslamın kölelik ve cariyeliği çıkarmadığını ve savunmadığını izah ediyor. İslam köleliği ve cariyeliği kaldırmaya çalışmıştır. Bunu tedrici olarak yapmıştır. Nebi (s.a.v) ve Hz.Ömer'in (r.a.) uygulamaları buna delildir.

Haremlik-Selamlık ve kadın

Günümüzde uygulanan şekli ile haremlik-selamlığın, Resulullah (s.a.v) ve sahabeler döneminde olmadığı fikri savunuluyor.

Bu konuda müellif birkaç şaz örnek ile fikrini delillendirmeye çalışıyor. Lakin, Son dönem Medine toplumu ve sahabe döneminin geneli ele alındığında geleneksel haremlik-selamlığın var olduğunu görürüz.

Başörtüsü ve kadın

İslamda/Kur'an'da başörtüsü/tesettür yok fikri çürütülüyor. Tesettürün gerekçe ve faydaları izah ediliyor.

Kadının kocasını aldatma sebebi Havva'dır hadisi

Buhari'de geçen hadisin Kur'an'a aykırı olduğu ifade ediliyor. Havva'nın Adem'in cennetten çıkarılma sebebi olmadığı ifade ediliyor. Mevzu bahis olan Hadis: "İsrailoğulları olmasaydı et kokmazdı, Havva olmasaydı hiçbir kadın kocasına ihanet etmezdi."

Recm cezası

Resulullah (s.a.v) döneminde uygulanan recm olaylarının, konu ile ilgili nihai hükmü barındıran Nur suresi 2. ayetten önce olduğu, Nur suresi 2. ayet inzal olduktan sonra böyle bir uygulamanın olmadığı ifade ediliyor. Nur suresi 2. ayet inzal olmadan vuku bulan recm uygulamalarının Tevrat'ın hükümlerine göre uygulandığı ifade ediliyor. Dolayısı ile islamda recm cezası yoktur fikri savunuluyor.

Muta nikahı

İslamda muta nikahının olmadığı delilleri ile ortaya konuyor.

Rivayetlerin Ortaya Çıkarttığı Olumsuz Kadın Algısı
İbrahim Sarmış
Düşün Yayıncılık