Okumanın Sıralanmış Notları: Kuşlar ve Geçmeyen Şeyl, Edebiyat, Bilal CAN

• Kuşlar ve Geçmeyen Şeyler, Hâle Sert'in ikinci öykü kitabı olarak 2025 yılında Hece Yayınları arasından okurlarla buluştu.
• Çocukça Bir Direniş isimli ilk eserinde başladığı "anlatı" serüvenine hayatın küçük kesitlerinden yola çıkarak insanın o anları zamanla ne derece büyüttüğünü göstergesi olarak, bir anlam arayışının gözler önüne serdi.
• Çocukça Bir Direniş (2019), hayata, dünyaya, yaşananlara tutulan bir fotoğraf makinesi gibiydi. Küçücük bir ekrana yansıyan o dondurulmuş anlar. Bu anların, kesit kesit irdelenmesi için, dondurulmuş bir zaman dilimi. Benzer bir yönelimi ve aynı tavrı Kuşlar ve Geçmeyen Şeyler eserinde de görmek mümkün. Bu durum, yazarın bilinçli bir tercihi. Anılar ve anlar, insanı insan yapan, anlamlar kümesi. Her insanın özelliği, yaşadığı anılardan müteşekkil olması ve anılar kişiye özel olduğu için yaşananlar, yanılanlar, hisler ve hissedilenler de özeldir.
• Metaforları ve imgeleri çeşitli çağrıştırmaları ustaca öyküde kullanan Hâle Sert, sadece anlatıya yaslamıyor eseri, ayrıca bir dil zevki, estetik bir titremeyi de uyandırıyor.
• Kuşlar ve Geçmeyen Şeyler eserinde Hâle Sert, kurgusal metinler inşa ederken asıl olan "anlatı"yı o kadim mirası – sözün gücünü ötelemeden- doğal bir biçimde sunuyor. Anlatıda belirli aralıklarla kopukluklar olsa da Sert, anılarla, karelerle, kişileştirmelerle, seslerle okuru eserde tutmayı başarıyor.
• "Anlatı"nın temel meselesi her halükârda insandır. Kuşlar ve Geçmeyen Şeyler eserinde "insan"dan vazgeçmeyerek, insanı eşyayla, mekânla, zamanla, anılarla, habitat ve tabiatla bir arada sunuyor Sert.
• Kuşlar ve Geçmeyen Şeyler eserinde yalnız insan yüzleri, binalar arasına sıkışmış modern kentli tiplemeleri, gelenek ile modernlik arasında yaralanmış kişiler, bir yandan doğayla-toprakla bütünleşmeyi arzulayan fakat betondan da vazgeçmeyen tiplemeler mevcut.
• Sert, anlatısını farklı tarzlar kullanarak, zenginleştirmeyi başarıyor. Bunu şu alıntıyla görmek mümkün:

" Binanın nabzı merdivenlerde atıyordu. Çalışanlar aşağı yukarı inip çıkarak kan dolaşımını sağlıyorlardı. Evraklarla dosyalarla taşınan bilgi bir kattan diğerine oksijen gibi aktarılıyor, ofisler tazelenen bilgiyle ışıldıyordu. En başta böyleydi, dıştan bakılınca neredeyse içi görünen şeffaflıkla kalbi sekizinci katta atan bu organizma şehrin de ilgi odağıydı" (Sert, Kuşlar ve Geçmeyen Şeyler, 2025, s. 25)

• Karakter çözümlemelerinde kıyaslamalar ve zengin bir aktarım söz konusu. Mehmet isimli öyküsünde Sert, bunu en güzel şekilde göstermiştir:

"Mehmet için açtığımız yer, ona gönlümüzde ve muhayyilemizde açtığımız yerin yanında bir şey değildi. Biz gölge arkadaşımızı o kadar benimsemiştik ki Nermin'in bize katılmadığı günler masamızdaki iki kişilik boşluğun…." (Sert, Kuşlar ve Geçmeyen Şeyler, 2025, s. 36-37) yine aynı sayfada:

"Balık sonrası yenen helvanın markası dahi sabitlenmiş, başka marka eve girmiyormuş. Nermin her ne kadar kurduğu Mehmetli cümlelerinde bir burun kıvırma, üzüntü, pişmanlık belirtisi göstermese de biz onun, evlerinin gittikçe Mehmetleşmiş duvarlarının altında ezildiğini, küçüldüğünü hissediliyorduk" (Sert, Kuşlar ve Geçmeyen Şeyler, 2025, s. 37)

Sert, H. (2019). Çocukça Bir Direniş. Ankara: Hece Yayınları.

Sert, H. (2025). Kuşlar ve Geçmeyen Şeyler. Ankara: Hece Yayınları.