Hasan Öztürk Neler Okuyor?, Söyleşi, Kitaphaber

Sizin için kitap nedir?

Benim içim için kitap, yazdıklarım ve okuduklarım başlığıyla ikiye ayrılabilir öncelikle. Yazdıklarım, benim çocuklarımdır. Şimdiye dek yayımlanan altı kitabım; (Kitabın Dilinden Anlamak, Yazının İzi, Aynadaki Rüya, Kurmaca ve Gerçeklik, Kendine Bakan Edebiyat ile Gündem Edebiyat), kızlarım Mehtap ve Meltem’in kardeşleridir. Kızlarımın babasıyım ancak kitaplarım için annelik sancısı çektiğimi de söylemeliyim.

Okuduğum kitaplara gelince Roman Gibi yazarı Daniel Pennac’ın şu cümleleriyle yola çıkmak istiyorum: “İnsan hayatta olduğu için ev yapar ama ölümlü olduğunu bildiği için kitap yazar. Sürü halinde yaşadığı için topluluk içinde oturur ama yalnız olduğunu bildiği için okur. Bu okuma ona, başka bir arkadaşlığın yerini alamayan ama bir başka arkadaşlık tarafından da yeri doldurulamayacak bir yoldaşlık sağlar.” Evet, okuduğum kitaplar benim öğretmenlerimdir, yol arkadaşlarımdır, uzak yakın dostlarımla sessiz sohbetlerimin adıdır.

Başucu kitabınız var mıdır?

Cevabı benim için oldukça zor olan bu sorudaki ‘başucu kitabı’ sözünü, ‘başucu kitapları’ biçimine dönüştürmezsem haksızlık ederim ve huzursuz olurum gibi geliyor bana açıklamasıyla başlamak isterim. Kendime alan açtım böylece, hiç olmazsa iki rakamlı ilk sayıyla bitireyim listemi: Edebiyat Kuramları ve Eleştiri (Berna Moran), Yaratma Cesareti (Rollo May),Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış (Berna Moran), Türk Demokrasi Tarihi (Kemal Karpat), Eleştirinin Anatomisi (Northrop Frye), Edebiyat Üzerine Makaleler (Ahmet Hamdi Tanpınar), Kurgu Hedef Tahtasında (Gregory Jusdanis), Edebiyat Nedir? (Jean Paul Sartre), Sözlü ve Yazılı Kültür (Walter J.Ong), Okumanın Tarihi (Alberto Manguel).

Tekrar tekrar okuduğunuz bir kitap var mıdır?

Şimdi, büyük bir çaresizlikle ikinci kez çokluk ekini kullanma hakkını vermeyeyim kendime diyorum. Bir önceki cevabımda adı geçenler ile adı yazılamamış kitapların yanına Edebiyata Övgü (Mario Vargas Llosa- Carlos Fuentes) kitabını eklemekle yetineyim.

Okumalarınızı neye göre belirliyorsunuz?

Bunca yazımı yazmasaydı ne tür bir eksiklik olurdu ya da bir eksiklik olur muydu yaşamda, bilemiyorum ancak okumasaydım ben, kendim olamazdım bu nedenle içimin zenginliğine okuduğum açıktır. Okuma etkinliğimde, Oğuz Atay’ın kült romanındaki “kitaplar yüzünden acı çekiyorum, sanki hepsi benim için yazılmış” cümlesi türündeki sözleri onaylamadığımı belirteyim öncelikle. Bu karşılık “sevgili okuyucu” olarak görüyorum kendimi ve “Demiryolu Hikâyecileri” öyküsünü tamamlayan “sen neredesin acaba” sorusunun muhatabı olduğumu düşünüyorum. Okumalarımı, ilgi/yazı alanım belirliyor bir bakıma. Kurmaca metinler, bu metinlere yönelik eleştirel yazılar ve kuramsal türdekiler okumalarımın önceliği. Edebiyat metninin var olduğu bir dünyayı tanıyabilmek düşüncesiyle edebiyat dışı metinler okumayı önemsiyorum. Gündemimde ‘çok satanlar listesi’ olmadı hiçbir zaman, okumam gereken yenileri önemsiyorum elbette ancak eski-yeni türünden bir ayırımım yok.

Bu aralar neler okuyorsunuz?

Okuduğunu ve okuduklarını söylemek, ifşa gibi tuzak gibi bir şey geliyor bana açıkçası. Eskilerle yeniler yan yanadır başucumda benim, sordunuz ya -ne çare- adını vereyim birkaçının: İtiraflar (Augustinius), Gürültülü Yalnızlık (Bohumil Hrabal), Yazı ve Ölüm ( Andre Green), Varoluşun Otantik İmkânı Olarak Ev (Canan Sevinç), Beni mi? (Suat Derviş), Genç Bir Şaire Öğütler (Max Jacob),Sürgün ve Krallık (Albert Camus), Yazarın Gölgesi (R.Baraheni - H.Hüsrevşahi - S.Kırer), Okuma Üzerine (Marcel Proust)…