Kreşten Kampüse, Kırsaldan Kumsala Pratik Gıda “Sandvi, Kara Tahta, Gökmen DURSUN

Sandöviç… Sandaviç… Sandıviç… Sandivici… Sandövüç… Sandeviçi… Sandawici… Sandwiçi… Yok mu bunu doğrusu? Var tabii, olmaz mı? Eminim ki bu kelime en fazla yazım yanlışı yaşanan kelimeler içinde ilk sıralarda yer alıyor. Eğitim hayatına adım attığımız anaokulundan mezun olunan üniversite kampüsüne, mavi yolculuktaki teknenin mutfağından mavi göklerde süzülen uçağın first class'ının sunumlarına kadar ayaküstü atıştırmanın birinci seçimlerinden bu yiyeceğin Türk Dil Kurumu'na göre doğru yazılışı "sandviç" dir. Yani sandiviç ya da sandüvüç gibi değişik şekillerde okunsa dahi yazımı okunduğu gibi olmamaktadır.

Metropolden varoşa her mekânda, her tür sosyal sınıfın yaşam biçimine uygun dolgu malzemesiyle hayatımızda önemli bir yere sahip olan sandviç; ki ekmek dilimi arasına yerleştirilen peynir, domates, marul, et ve çeşitli soslarla yahut yöreye özgü başka gıdalarla hazırlanılan yiyeceğin tarihi büyük olasılıkla çok eski olsa da ona "sandviç" adının verilmesi o kadar eski değil.

Ayaküstü Beslenmenin Gözdesi Sandviç

Hazırlanması son derece kolay bir o kadar da popüler bu yiyecek hakkında Wikipedi'de yer alan bilgide; 18.yüzyılda Sandwich 4. Kontu John Montagu kumar oynarken yemek için ara vermek istemediğinden masasına dilimlenmiş et ve ekmek getirildiği, zamanla bu şekilde beslenmenin moda olduğu ve kontun adıyla tanımlanarak diğer dillere ve kültürlere yayıldığı yer alıyor. Adına dair bu anlatının yan ısıra gastronomi tarihine göre çok eskiden beri insanların muhtemelen bu şekilde beslendiği fakat kayda geçirilmediği yer almaktadır. Ekmeğin dünya çapında tüketilen en yaygın gıda olduğu dikkate alınırsa bu önerme oldukça akla yatkın gelmektedir.

Elle ve hiçbir ritüele bağlı kalmaksızın çabucak tüketilebilen, lezzetin kumar masasından kalkmayı zaman kaybı olarak gören bir soyludan bu global yiyecek artık bir endüstri şeklini almıştır. Hazır yemek sektöründe oldukça önemli bir yere sahip olan sandviçle beslenmek birçok yerde gündelik yaşamın parçasıdır. Hatta yeryüzünün bir parçasıdır desek yanlış olmaz. Çünkü Kaptan James Cook Büyük Okyanus'ta 18 Ocak 1778'deki keşfettiği bu gün adı Hawai Adaları olan topraklara ilk ayak bastığında yakın arkadaşı Kont John Montagu Sandwich'in beslenme alışkanlığına atfen "Sandwich Adaları" adını vermiş. Amerika'ya adı 18.yüzyılda gitse de kendisi bir yüzyıl sonra gitmiştir. Sandviçin bu yolculuğu çıkartan İngilizler olmuştur. Amerika'ya göçen İngiliz seçkinlerinin Britanya'yı hatırlatması sebebiyle sıklıkla sandviç tüketerek özlemlerini gidermişlerdir.

Sonuç

Kısa yolculukların, yetersiz bütçelerin, zamandan tasarrufun bir numarası sandviçin belki de en ilginci adı "Hot Dog" olanıdır. Hamburgere ilham verdiği bilinen "Hot Dog" adını bir okul kampüsünde sosisli sandviç satan seyyar yemek arabasından almıştır. 19.yüzyıl sonlarına kadar insanların yaygın biçimde sosisleri "köpek" olarak adlandırması ve aynı yıllarda satılan sosislerde at ve köpek etinin kullanıldığına dair yaygın söylenti nedeniyle bu ismi alan sandviç, dış mekânda olduğu kadar evlerde temel besin kaynağı olarak servis ediliyor. Hatta 13 Kasım günü John Montagu Sandwich'e atfen "Ulusal Sandviç Günü" olarak kutlanıyor. Sandviçin sadece günü değil festivali, fuarı, kitapları, eğitimleri olduğu gibi İngiltere'de derneği de bulunuyor.

Yiyecek-içecek eğitimiyle olsun, usta-çırak ilişkisiyle olsun sayısız hazırlama tekniğiyle tasarımı da gündeme taşıyan bu küresel yiyecek; görsel sanatların da üzerine en çok çalıştığı, en çok çizimini yaptığı yiyecektir. Squishy Toy ile mutfaktan çocuk odasına yol alan sandviç hayatımızın her yerinde desek yanlış olmaz.