Tokuz Ama Açız, Kara Tahta, Mustafa ATALAY

Kısa hayat serencamında sağlığın kıymeti maalesef yitirmeye başladıkça anlaşılıyor. Günümüzde tıp biliminin ilerlemesiyle her yaş grubuna özel sağlık önerilerini aktaran eser/video/makale gibi dokümanlar bilinçlenmemize yol açsa da, yine de sağlığın değerini kaybetmeden anlamak istemiyoruz. Dilimiz her ne kadar "her şeyin başı sağlık" dese de, vücudumuzun buna katıldığını bir türlü görmek istemiyoruz.

Sağlıklı olmanın zayıf olmak anlamına geldiğine inanıyor birçok kimse. Bu yüzden kilo alma-verme arasında bir denge kurarken zorlanıyoruz. Hayatımızın birçok alanında yaşadığımız yoğun stres ve duygudurum değişiklikleri, iş tempomuzun beslenme üzerine baskısı, disiplinli bir hayat düzenimizin olmayışı, yemek düzenini bir türlü kuramama gibi nedenlerden ötürü vücudumuzu yaşadığımız tempoya ayak uydurur bir halde buluyoruz.

"Çok yediğin için değil, hücrelerin aç kaldığı için kilo alıyorsun!" mottosuyla kaleme alınan Tokuz Ama Açız adlı eserle, yemek yemenin bir disipline sistem içermesi gerektiğini aksi halde ne gibi durumlarla karşılaşacağımızı aktarıyor Dr. Ayşegül Çoruhlu. On üç bölümden müteşekkil eserinde, asit-alkali dengesinin vücut için neden önemli olduğunu aktararak başlayan yazar, okurlarını öncelikle eserin detaylarına hazırlamaktadır. Hücre ve yapısı, enerji mekanizması, asitlenme süreci, hücrelerin yıkım aşamaları ve yaşlanma mekanizması gibi durumlar örneklerle aktarılarak; insanın biyolojik sistemi içerisinde yeme düzeninin karbonhidrat, yağ ve protein üçlemesinden daha geniş bir bakış açısına ihtiyacı olduğu belirtilmektedir.

Normal ölçeklerde bir diyetin temel prensiplerini yukarıdaki üç temel besin grubu üzerinden okuyan klasik diyetlerin aksine, yiyecekleri asit-alkali dengesinde okuyabilmeyi kolaylaştıracak her bilgiyi eserinde işlemeye çalışıyor yazar. Yer yer hap bilgileri kırmızı renklerle vurgulayarak okurun tam olarak kavramlara ve bilgiye aşina olmasını sağlarken, sık tekrarlar ve örnekler ile de konu bütünlüğü korunarak okurlara aktarılmaktadır.

Tıp biliminin kavramlarına aşina olmayanlar için önemli kısımları sıklıkla tekrarlayan yazar, ilgiyi sorular üzerinden kurarken cevapları ise yine birbiriyle ilintili konular üzerinden vererek bir sonraki meselesine ilgi oluşturmaya çalışmaktadır. Bilimsel eserlerin sıklıkla düştüğü çok bilgi az ilgi ikileminden eseri çıkarmak isteyen Dr. Çoruhlu, okurlarının sıkılacağını düşünerek oldukça fazla soru ile ilgiyi kontrol etmede yeterince başarılı bir çizgi yakalamaktadır.

Konumuz diyet olunca kilo vermenin a,b,c 'si maalesef yemeyi kesmek üzerine konumlandırılıyor. Yemeyi kesmek yerine yemeyi kontrol etme Dr. Çoruhlu'nun felsefesinde daha önemli görülmektedir. Hücreyi tanıma, hücreyi doğru besleme ve doğru koruma bu felsefenin en önemli adımıdır:

"Bir hücrenin sağlıklı çalışabilmek için iki temel isteği vardır:

1-İhtiyacı olanın verilmesi, yani bol elektron kaynağı besinlerin alınması

2-Artık çöplerin temizlenmesi, yani bol protonlu asitlerin atılması (S.57)"

Sağlık bir hücre yapısı sağlıklı organları ve sağlıklı organların da bütün vücudu oluşturduğu göz önüne alındığında, hücreyi sağlıklı kılmadığımız zaman hem erken yaşlanma, hem kronik rahatsızlıklar hem de kilo alma gibi olumsuz durumlara kapı aralamış oluyoruz. Yazar ve Doktor Ayşegül Çoruhlu, vücudun alkali sistem üzerine kurulu dengesinin gün içinde çeşitli nedenlerle bozulmasına müteakip tekrar aynı düzeni alması için nasıl yardım edebiliriz üzerinde durmaktadır. Bu yönüyle bir dengeyi korumak adına olumlu önerilerle hareket ederken, diğer yandan vücut için gıda duyarlılığı yüksek olan besinler üzerinde de durarak bu besinlerin alımına neden kısıtlama getirilmesi gerektiğini de aktarmayı ihmal etmemektedir.

Ayşegül Çoruhlu felsefesinin ikinci ayağı ise insülin direncini kırmak üzerine neler yapılması gerektiğidir. İnsülin direnci, pankreas tarafından üretilen normal miktarda insülinin yağ, kas ve karaciğer hücrelerinde gerekli veya yeterli tepkiyi oluşturamaması durumudur. Bel çevremizdeki yağlanma ve az yesek dahi kilo alıyorum sızlanışlarının akla getirdiği insülin direnci, sağlıklı hücre yapısını kaybettiğimizi de gösteren bir ölçüttür. Yazar insülin direnci hususundaki en önemli tehditi ise akşam yemeği olarak belirler: "Canlı olarak insan türünün akşam yemeği yememesi ve 16 saat aç kalması gerekir aslında! (S.124)"

Eserin son bölümlerinde alkali besinler üzerinde duran ve bunları gruplandıran yazarımız, düzenli beslenme için tercih etmemiz gereken besinleri ayrıntılarıyla tanıtmaktadır. Yeşil sebze ağırlıklı beslenmenin vazgeçilmez olduğu düzende, alkali detoks için yapılması gerekenler de bir o kadar kıymetlidir. Sebze suları, alkali su ve lif ağırlıklı beslenme düzeniyle vücudu hızlı bir şekilde alkali düzene uydururken; uyku düzeni, stres yönetimi ve sağlıklı çevrede yaşamanın bu sürece olumlu etkileri de oldukça önemli bir yer tutmaktadır.

Sağlıkla ilgilenenlerin kolaylıklar anlayabileceği bir üslupla kaleme alınan eser, sağlıkla ilk defa ilgilenecek olanları biraz zorlayacaktır. Her ne kadar kolaylaştırıcı tekrarlar ve kavramlar açıklamalı ele alınsa da, eser az da olsa tıbbi bir alt yapıyı gerekli kılmaktadır. Bu yönüyle sağlık profesyonellerine her zaman ihtiyaç duyacakları bir başucu rehberi olarak eseri konumlandırabiliriz.

Ayşegül Çoruhlu

Tokuz Ama Açız

Doğan Kitap

206 Sayfa

Not: Kitabın yeni baskısı Kronik Yayınlarından yapılmıştır.