Türkçemizin Çiçeği Çocuklar İçin Şiir Soruşturmas�, Söyleşi, Ayşegül SÖZEN DAĞ

Türkçemizin Çiçeği Çocuklar İçin Şiir Soruşturması: Çağrı Gürel yazısını ve Ayşegül SÖZEN DAĞ yazarına ait tüm yazıları Kitaphaber.com

Türkçemizin Çiçeği Çocuklar İçin Şiir Soruşturması: Çağrı Gürel

21.06.2024 09:00 - Ayşegül SÖZEN DAĞ
Türkçemizin Çiçeği Çocuklar İçin Şiir Soruşturması: Çağrı Gürel

Tarih boyunca şairler şiirleriyle bir duruş sergilemişlerdir ve şiir söylerken/yazarken bir amaçları vardır. Sevgili Çağrı Gürel, çocuklara yönelik şiir söylemeniz/yazmanızdaki amaç ve temel duygu nedir? Çocuklar için şiir yazmaya ne zaman başladınız? Niçin çocuklara şiirler yazıyorsunuz?

Öncelikle teşekkür ederim. Sorularınıza vereceğim cevaplar pek bilmediğim yerlerden. Bilmediğim derken, çok teknik cevaplar verip yormak istemem. Umarım bu teknik cevapları veren Türk çocuk edebiyatının kıymetli isimleri olacaktır.

Şairler şiirleriyle bir duruş sergilediler mi bilemem. Hakeza duruş sergilemek de nedir, ona da pek vakıf değilim. Bildiğim, duyduğum, hatırladığım Muhterem İsmet Özel'in şairler, çocuklar ve deliler ile ilgili bir sözü. Şöyleydi galiba: "Üç sınıf insan gerçeği olduğu gibi söyler: Deliler, çocuklar ve şairler." Bu sorunun cevabı da bu kadar olsun. Şiir dediğimiz de böyle bir şey değil mi? Yani şöyle: "Şair ipini fırlatır, okuyucu da onun ucunu tutar."

Çocuklara yönelik şiir yazmak, çocuklar için şiir yazmak, çocuk duyarlığıyla şiir yazmak… Bunlar çoğaltılabilir. Ama her biri, birbirinden farklı şeyler. Çocuklar için şiir yazmak, Ölürüm Türkiye'min diğer adı. Nasıl anlatılır bilemem ama şiir yazan önce sanki kendisine şiir yazar. Sonrasında yazdığını paylaşır. Yazdıkları bir şekilde çocuğa, anneye, babaya değer. Yazdıklarıma dönüp baktığımda sanki benim yazdığım şiirler biraz çocuklara değen, biraz anne babaya değen ve fazlasıyla ağlak şiirler. İçinden çocuk geçen, çocuğun konuştuğu, çocuğun sesi olan şiirler. Bunlar çocuk edebiyatı isimlendirmesinin içerisine girerse ne mutlu bana! Şöyle bir şey daha var. Bir sonraki sorunuzla da ilişkilendireyim: Modern olmayan dönemlerde "çocuklar için" diye bir gayret yok. Parantez içerisinde o dönemde gayrete de gerek yok. Yazılanın çocukta bir karşılığı varsa çocuk onu alıp evirmiş, çevirmiş ve sonra o, çocuğun en kıymetli metni olmuş. İşte ne bileyim Don Kişot, Seksen Günde Devriâlem, Kuşların Dili, Hazreti Ali Cenkleri, Binbir Gece Masalları ve aşağıda sorduğunuz soruda yer alan ninniler. Ninniler, edebiyatta bir tür, değil mi? Çocuklar için mi yazılmış? Hiç sanmıyorum.

Çocukların doğduğu andan itibaren ninniler aracılığıyla şiirsel metinlerle tanıştığı hepimizin malumu. Ninniler sizce bireyi şiirle tanıştıran ilk metinler olarak doğru seçimler mi?

Benim için evet; çocuk edebiyatı için, pedagoglar için emin değilim. Düşünsenize, Mircan Kaya söylüyor: "Atam tutam men seni…"

Peki çocuklar için söylenen/yazılan şiirler nasıl olmalıdır? Dil işçiliğinden çocuk sesini yakalamaya kadar hangi hususlara dikkat edilmelidir? Çocuklar için yazılmış şiirlerin başat özellikleri neler olmalıdır?

Ahenkli olsun, çocuk konuşsun, çocuk duyarlılığı olsun, öğretmesin, her şeyi anlatmasın… Bu liste uzar gider. En önemli şey: Yazılan şiir olsun.

Şiirin sesi yaşamın sesidir aynı zamanda. Çocukların yüreğine işlenen o dizelerin müziği her duyguyu barındırır. Çocuklar için yazılmış şiirlerde toplumsal durumların, acıların, göç ve savaşların işlenmesine nasıl bakıyorsunuz? Sizce güç konular şiirlerde yer almalı mı?

Affedersiniz, güzel sorularınıza ve belki de beylik sorularınıza beylik cevap vermek istiyorum fakat başaramıyorum, diğer taraftan da çok özür dilerim, böyle gayriciddiymiş gibi "ukala" cevaplar verdiğimi hissediyorum. Hiç hazzetmediğim bir durum, böyle artist yazarçizer tayfasını da hiç sevmem ama maalesef buna yakın cevap vereceğim. 1- İyi bakıyorum. 2- Yer almalı.

Şiir günümüz çocukları için biçilmiş kaftan. Hem kısa metinler oluşu ile hem de çocukların imgelem dünyasına hitap etmesi ile… Tüm bunlara rağmen çocuklar için kaleme alınan metinler genellikle kurmacadan ibaret. Esasında çocuk edebiyatının zirvesini şiir oluştururken şiirin çocuk okurlarla yeterince buluşmadığını gözlemliyoruz. Bunun sebepleri sizce neler olabilir?

Sebebini az önce anlatmaya çalıştım. Zaten iki tane sıkıntı var. Birincisi ben kendimi iyi anlatamam, anlaşılamam, ikincisi de anlaşılabileceğim bir şeyi de iyi yazamam. Ama şu bir gerçek ki çocuklar olsun, büyükler olsun, en iyi şiirler, daha doğrusu şiir dediğimiz şeyler, anlatamayanların sesidir. Sanki anlatılamayan şeyler şiir oluyor. Şunu da söyleyeyim; şiir dediğimiz şey çocuk okurlar kadar büyük okurlarla da buluşuyor mu? Hiç sanmam. Buluşmak! Nasip işi ve tabii ki üst bir kategori.

Şiir çocuğa ne katar? Çocuklar neden şiir okumalı?

Bunun cevabı şu olsun: Çocuklar, bir plan dâhilinde Türk edebiyatının ya da Türk çocuk edebiyatının, hiç fark etmez, önemli buldukları şiirlerini anne babalarıyla birlikte ezberlemeye başlasınlar. O zaman görürler Hanya'yı Konya'yı.

Son olarak sizden bir şiir dizesi istesek... Sizi yormayacak ise birkaç dize de kabulümüzdür.

Cümlemiz için: Hoşça bak zâtına kim zübde-i âlemsin sen


Yazar: Ayşegül SÖZEN DAĞ - Yayın Tarihi: 21.06.2024 09:00 - Güncelleme Tarihi: 27.05.2024 12:01
589

Ayşegül SÖZEN DAĞ Hakkında

Ayşegül SÖZEN DAĞ

Yazar. Şair. Editör. MEB kadrolu öğretmeni. MEB özel eğitim genel müdürlüğünün çıkarmış olduğu Özel Eğitim Çocuk dergisi yayın kurulunda. Ankara'da yaşıyor. Gökyüzüne kurduğu çiçekli merdiveninden çocuklar için masallar, hikâyeler ve şiirler topluyor. Çocuk edebiyatı alanında kitaplar yazıyor. Nitelikli çocuk edebiyatı bağlamında çocuğa görelik ilkesini savunuyor. Kelimelerin dünyasında çocuklara, yetişkinlere yazarlık atölyeleri düzenliyor. Yazarlığının yanı sıra çocuk ve ilk gençlik kitapları editörlüğüne devam ediyor. Çocuk Vakfının Çocuk Edebiyatı Okulu Danışma Kurulu üyesi.

MinikaGo, MEB Özel Eğitim Çocuk, Kardelen Çocuk, Beyazbulut, Hece, Çeto, Diyanet Çocuk, Konya Çocuk, Berdücesi, Yitiksöz dergilerinde yazdı/yazıyor.

Yayımlanmış kitapları: 

- Tohumsa Eğer (Tulu Kitap)
- Eve Dönüş Bileti (Tulu Kitap)
- Domateslerin Şaşırma Konçertosu; Organik Masallar (Cezve Çocuk)
- Ejderha Evecen ve Üfleme Dersleri (Tulu Kitap)
- Kuşlara Ayarladım Saatimi (Tulu Kitap)
- Sekiz Dakika (Tulu Kitap)
- Sultan Alparslan (Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları)
- Afilli Piknikte, Afilli Parkta, Afilli Kütüphanede (Erkam Yayınları)
- Ömer'le Bir Kutu Macera : Birûnî, Cezerî, İbn-i Batuta, İbn-i Baytar, İbn-i Heysem (Kaşif Çocuk Yayınları)
- Engelsiz Masallar (Cezve Çocuk Yayınları)
- Menekşe Bayramı (Kayalıpark Yayınları)

Ayşegül SÖZEN DAĞ ismine kayıtlı 25 yazı bulunmaktadır.

Yazarımıza ait 15 kitap bulunmaktadır.

Twitter Instagram YouTube Kitapyurdu.com